Tíminn - 24.10.1991, Síða 2

2 Tíminn
Fimmtudagur 24. október 1991
Þing VMSÍ: Ásmundur Stefánsson segir að vextir verði að lækka: Guðmundur J. Guðmundsson gagnrýnir hag-
og lögfræðingastóð og slakt eftirlit með fyrirtækjum:
AGOÐAGJALDÞROTIN
VERÐUR AÐ STÖÐVA
„Það er orðin knýjandi nauðsvn á að breyta lögum um gjaldþrot.
Gjaldþrot eru tvenns konan Á síðari árum hefur það tíðkast að
kaupsýslumenn og sumir atvinnurekendur hafa lýst yfír gjald-
þroti. Rfídð greiðir útistandandi vinnulaun.
Rfldð tapar sköttum af öllu tagi: tekjuskatti, virðisaukaskatti,
hjá viðkomandi aðilum. Og upp úr gjaldþrotinu rísa þessir menn
eins og jörðin iðjagræn úr ægi og stofna nýtt fyrirtæki, kannski
með örlítið breyttu nafni, rétt eins og ekkert hafí skeð, og hafa
grætt á öllu saman,“ sagði Guðmundur J. Guðmundsson í setn-
ingarræðu sinni á 16. þingi VMSÍ í fyrrakvöld.
Guðmundur sagði að hin tegund
gjaldþrota væri öllu alvarlegri,
eða þegar atvinnufyrirtæki verða
að leggja upp laupana vegna erf-
iðra ytri aðstæðna sem þeim eru
búin, og afleiðingarnar geta lagt
heilar byggðir f auðn. Þá væri það
alvarlegt að bókhaldi og eftirliti
með fyrirtækjum virtist ábóta-
vant. Hins vegar virtist fjölmennt
lögfræðinga- og hagfræðingastóð
eiga greiða leið til að rótast í
gjaldþrotum og erfiðleikum fólks
og fyrirtækja og lifa af því góðu
lífi.
Guðmundur ræddi um nýgerð-
an EES- samning og sagði það of
snemmt að leggja neinn dóm á
hann. Þó virtist þar ýmislegt að
varast, svo sem í sambandi við er-
lent vinnuafl, eignaraðild að fyr-
irtækjum, yfirþjóðlegt úrskurð-
arvald f álitamálum o.fl. Sfðan
sagði Guðmundur: „250 þúsund
manna þjóð á alltaf í vök að verj-
ast, þegar annars vegar eru auð-
ugustu ríki Evrópu. En tolla-
lækkanir á unnum íslenskum
fiski á mörkuðum í Evrópu er tví-
mælalaust til bóta og ætti að
styrkja íslenskt atvinnulíf."
Asmundur Stefánsson ávarpaði
þing VMSÍ. Hann gerði svartsýn-
istal og dökkar efnahagsspár að
umtalsefni, en sagði að ástæðu-
laust væri samt að fýllast örvingl-
an. Um þetta hafði hann sömu
orð og þegar hann ávarpaði þing
VMSÍ fýrir tveimur árum.
Hann sagði að um margt væru
uppi sams konar viðhorf í þjóðfé-
lagsumræðunni og voru þá og
einkenndust af svartsýni. Á svart-
sýninni hefðu samtök launþega
ekki tekið mark þá, heldur ráðist
í gerð þjóðarsáttar. Það sama yrði
að gera nú, þótt við ákveðna erf-
iðleika væri að etja, svo sem sam-
drátt í bolfiskafla. Ástæðulaust
væri hins vegar að láta vonleysið
ná tökum á sér. Bæði væru horfur
í loðnuveiði ekki slæmar og ekki
víst að viðskiptakjör hefðu náð
endanlegu hámarki.
Ásmundur sagði að nauðsynlegt
væri að bæta afkomu atvinnu-
rekstrar og efla atvinnuuppbygg-
ingu með því að lækka vexti.
Þetta væri í raun forsenda nýs
hagvaxtarskeiðs. Það væri hægt
að lækka raunvexti um 2- 3%
með samræmdu átaki. Okurvext-
ir þjökuðu ekki aðeins fólk, held-
ur fýrirtæki einnig. Vexti væri
Guðmundur J. Guðmundsson
hægt að lækka með því að draga
úr eftirspurn eftir lánum, með
því að minnka halla ríkissjóðs —
að hluta með erlendum lántök-
um og draga úr spennu á hús-
bréfamarkaðnum, en mikilvægt
skref í því síðastnefnda hefði nú
verið stigið.
f ávarpi Jóhönnu Sigurðardótt-
ur félagsmálaráðherra kom fram
að EES- samningamir ættu eftir
að hafa áhrif á allt atvinnu- og
efnahagslífið og samfélagið í
heild og opna leiðir til nýrra
tækifæra í íslensku þjóðfélagi.
Tollfrelsi fýrir 96% íslenskra sjáv-
arafurða styrkti mjög stöðu und-
irstöðugreinanna og skapaði fisk-
iðnaðinum ný starfsskilyrði.
„Sá tími er liðinn sem við getum
eytt í umræðu um hvemig við
getum eflt stöðu landsbyggðar-
innar og tryggt þar meira at-
vinnuöryggi launafólks og byggð
í landinu. Tími framkvæmdanna í
þessu efni er ekki seinna en núna,
ef ekki á illa að fara,“ sagði félags-
málaráðherra.
Ráðherra vitnaði til stjórnarsátt-
mála ríkisstjómarinnar þar sem
segir að stjórnin muni á kjör-
tímabilinu beita sér fýrir því að
stofnunum og þjónustu á vegum
ríkisins verði komið fýrir utan
höfuðborgarsvæðisins. Undir-
staða þess sé að gerðar verði rót-
tækar breytingar á skipulagi
sveitastjómarmála, þannig að
sveitarfélög verði stækkuð vem-
lega með því að sameina þau og
þannig efla þau til að mynda eitt
atvinnusvæði og sterka félagslega
heild fyrir íbúa sína.
Jóhanna sagði að ýmislegt benti
til að íslendingar væm að verða
háðir erlendu vinnuafli. Þrátt fýr-
ir takmarkanir á útgáfu atvinnu-
leyfa, þá væm stöðugt fleiri gefin
út. Mest aukning virtist vera á at-
vinnuþátttöku Pólverja hér. 249
atvinnuleyfi til þeirra hefðu verið
gefin út fýrstu níu mánuði ársins,
en alls vom gefin út 1487 at-
vinnuleyfi til útlendinga á sama
tímabili. Svo virtist sem eftir-
spum eftir erlendu vinnuafli sé
varanleg í fiskvinnslu og heil-
brigðisþjónustu, sem kæmi heim
og saman við athugun Þjóðhags-
stofnunar á atvinnuástandi og
horfúm á vinnumarkaði í sept.
Kjördæmisþing framsóknarmanna á Vestfjöröum:
Gömlu ráðin duga best
Félag íslenskra íönrekenda:
FAGNAR EES-
SAMNINGUM
„Félag íslenskra iðnrekenda þessari samkeppni. Hann verður
fagnar því að samningar hafa nú einnig að eiga sömu möguleika á
tekst um Evrópskt efnahags- alþjóðamarkaði. Fyrir iðnaðinn
Kjördæmisþing framsóknarmanna
á Vestfjörðum, haldið 19. og 20.
október, lýsir fullri ábyrgð á hendur
núverandi ríkisstjóra á því ófremd-
arástandi sem er að skapast í undir-
stöðuatvinnuvegi landsmanna,
sjávarútvegi. Kjördæmisþingið
kennir aðgerðaleysi ríkisstjómar-
innar, háum vöxtum, verðbólgu og
fastgengisstefnu um hveraig komið
er.
Þingið vill að farnar verði gamlar
og velþekktar leiðir til að leysa brýn-
asta vandann:
Vextir verði lækkaðir nú þegar.
Almennar skuldbreytingar verði
gerðar á lánum fýrirtækja hjá opin-
berum sjóðum, s.s. Atvinnutrygg-
ingasjóði útflutningsgreina og
Byggðastofnun.
Vextir hjá Fiskveiðasjóði verði
lækkaðir tímabundið.
Leiðrétting
Blaðamanni urðu á þau leiðu mis-
tök í gær að titla Áma Benediktsson
stjómarformann íslenskra sjávaraf-
urða hf. og taka þar með titilinn af
Hermanni Hanssyni, kaupfélags-
stjóra á Höfn í Hornafirði. Árni er
hins vegar formaður Vinnumála-
sambandsins. Hiutaðeigendur eru
beðnir velvirðingar. -aá.
Inngreiðslum í Verðjöfnunarsjóð
verði hætt nú þegar, en greitt úr
sjóðnum þess í stað. Jafnframt verði
sjóðseign færð til bókar sem eign.
Til að standa straum af þessu verði
ríkissjóður rekinn með halla, en
fyllsta aðhalds þó gætt í rekstrinum.
Kjördæmisþingið vill og að fisk-
veiðum og vinnslu verði stjórnað
Kjördæmisþing framsóknarmanna
á Vestfjörðum fordæmir meinta
byggðastefnu forsætisráðherra: að
flytja skuli ibúa landsbyggðarinnar
nauðungarflutningum frá heim-
kynnum sínum, í stað þess að skapa
atvinnulífinu heilbrigðan rekstrar-
grundvöll.
Kjördæmisþingið mótmælir og
harðlega meintri aðför ríkisstjórnar-
innar að velferðarkerfinu og þeirri
mismunun sem hún boðar. Jafn-
framt lýsir það stuðningi við hug-
myndir um verulega stækkun sveit-
arfélaga, að þau fái aukin verkefni,
meira vald og fjárreiður.
með þessum hætti: Allur fiskur
verði veginn innanlands. Kvóti verði
settur á veiðar allra fisktegunda. All-
ir bátar falli undir aflamark og tekið
verði mið af aflareynslu síðustu
þriggja ára. Tvöföldun línuafla verði
afnumin. Tekið verði mið af afla-
reynslu línubáta og bætt við kvóta
þeirra samkvæmt henni. -aá.
Kjördæmisþingið vill að við bú-
vöruframleiðslu verði tekið tillit til
landgæða og landnýtingar. Sauðfjár-
rækt megi haldast óskert á þeim
svæðum sem þola beit, en verði
dregin saman á öðrum. Eins ber, að
mati framsóknarmanna á Vestfjörð-
um, að framleiða mjólk á þeim
svæðum sem best liggja við mörkuð-
um. Þá telja framsóknarmenn vestra
það mikilvægt að skapa þeim grein-
um landbúnaðarins, sem keppa á
heimsmarkaði, hlunnindabúskap og
hrossarækt, eðlilegt rekstrarum-
hverfi.
-aá.
svæði. Félagið hefur frá upphafí
samningaviðræðna stutt aðfld
íslands að Evrópska efnahags-
svæðinu," segbr í ályktun frá Fé*
lagi íslenskra iðnrekenda.
„Hvarvetna í Evrópu er nú ver-
ið að ryöja burt viðskiptahindr-
unum og auka frjálsræði í öllum
viðskiptum. Þetta mun leiða til
auldnnar hagkvæmni og meiri
samkeppni sem fslensk fyrirtæki
þurfa að mæta, hvort sem er á
erlendum eða innlendum mark-
aði.
Iðnaðurinn verður að búa við
sömu starfsskilyrði og erlendir
Undanfaraa daga hafa ýmis sveitar-
félög þrýst á sjávarútvegsráðherra
um að hefja loðnuveiðar nú þegar.
Bæjarstjóra Akureyrar samþykkti
svofellda ályktun í gæn
„í ljósi þess að leitarskip hafa fund-
ið mikið magn af loðnu fýrir Vest-
fjörðum og Norðurlandi, beinir bæj-
arstjórn Akureyrar því til sjávarút-
er aðíld að Evrópska efnahags-
svæðinu höfuðnauðsyn. Það
mun gefa fsienskum iðnaði kost
á ódýrari þjónustu og aðföngum
til rekstrarins. Samningur um
EES byggir að íslenskum vör-
um verður eldd mismunað á
Evrópumarfcaði, hvorid með toll-
um né með öðrum aðgerðum...
Evrópska efnahagssvæðið opn-
ar fslensku atvínnulífi ný sókn-
arfæri og tryggir íslendingum
þátttöku í nýju tímabili velferöar
og hagsældar í Evrópu. Þetta
vegsráðherra, að byrjunarkvóti til
loðnuveiða verði gefinn út nú þegar.
Nú er sá tími sem loðnan er verð-
mætust til vinnslu, hver dagur sem
það dregst að loðnuveiðar hefjist er
því þjóðarbúinu, loðnuverksmiðj-
um, veiðiskipum og starfsfólki mjög
dýr.“
-js
Kjördæmisþing framsóknarmanna á Vestfjörðum:
Fordæmir byggðastefnu
forsætisráðherra
mun þannig efla hagvöxt og
treysta lífskjör íslensku þjóðar-
keppinautar til að geta mætt innar." -aá.
Bæjarstjóm Akureyrar skorar á sjávarútvegsráðherra aö:
Leyfa loðnuveiðar