Tíminn - 06.02.1992, Blaðsíða 12

AUGLYSINGASIMAR: 680001 & 686300
BILAPARTASALA
Varahlutir í árgerðir '74-'87
Ýmsar smáviðgerðir
Kaupi bíla til niðurrifs
HEIÐI • BÍLAPARTASALA
Flugumýrl 18D ■ Moslellsbæ
Sfmar 668138 6 667387
AUÐVITAÐ
Suöurlandsbraut 12
Öðruvisi bílasala
BÍLAR • HJÓL •
BÁTAR•VARA-
HLUTIR.
MYND HJÁ OKKUR • BÍLL HJÁ ÞÉR
SÍMI 6T9225
ÞJONUSTA
MÁLARAR
geta bætt við sig
málningarvinnu úti sem inni
Vönduð og góð vinnubrögð
Sími670269
ÞÉTTING OG KUEÐNING
FIMMTUDAGUR 6. FEBR. 1992
Einkavæöing ríkisfyrirtækja uppspretta nýrra „einokunargróðaævintýra":
Um 210% álagning stuðlar
að 40% arðsemi eigin fjár
Bifreiðaskoðun íslands virðist ástunda þvflíkt okur og raka
saman slíkum gróða að gengið hefur hreinlega fram af mönn-
um hjá Vinnuveitendasambandi íslands.
í nýjasta fréttabréfi VSÍ segir frá starfi einnar af þeim fjórum
nefndum sem ASÍ og VSÍ skipaði, í tengslum við kjarasamn-
inga, til að meta verðlagshorfur 1992. Hefur nefnd þessi kann-
að þá þætti sem mest áhrif hafa á bifreiðakostnað heimila, enda
þar um að ræða 17% heildarútgjalda vísitölufjölskyldunnar.
,>leðal þeirra atriða sem nefndin ur.SúákvörðunAlþingisaðveitafyr-
skoðaði sérstaklega var kostnaður
við Bifreiðaskoðun íslands hf. og
kom þá ýmislegt athyglisvert í ljós.“
Hjá VSÍ þykir það m.a.s. óhóflegt að
fyrirtæki skuli ná um og yfir 40%
arðsemi af eigin fé, m.a. með þáttum
eins og 100 milljóna kr. gjaldtöku
fyrir einfolda tölvuþjónustu og 210%
álagningu ofan á innkaupsverð
númeraspjalda.
Einokun til aldamóta
ekki góð latína
„Stofhun BÍ hefur oft verið nefnd
sem skólabókardæmi um hvemig
ekki á að framkvæma einkavæðingu
ríkisstofhana,“ segir greinarhöfund-
irtækinu einokun á bifreiðaskoðun
til aldamóta, án virks eftirlits með
verðlagningu þess, sé ekki góð lat-
ína. „Staðreyndin er sú að ríkissjóð-
ur hagnaðist vemlega á rekstri Bif-
reiðaeftirlits ríkisins sáluga. Þannig
vom tekjur þess umfram gjöld á ár-
inu 1988 um 280 milljónir á verðlagi
árisins 1992. BÍ yfirtók því blómlegt
bú og fékk einokun í kaupbæti.
Þama vom gerð mistök sem hafa í
för með sér að eitt fyrirtæki hefur
hagnast óhóflega, en arðsemi eigin
fjár var 41% árið 1990 og ekkert
bendir til að þetta hafi breyst að ráði
á árinu 1991,“ segir í fréttabréfi VSÍ.
Til nokkurs samanburðar við þenn-
an 280 milljóna kr. gróða, sem ráða-
menn vildu endilega að ríkið afsalaði
sér eða faerði einkaframtakinu á silf-
urfat er fróðlegt að skoða aðrar upp-
hæðir. Þetta er Ld. 100 milljónum
hærri upphæð en sá 180 milljóna kr.
niðurskurður menntamálaráðherra
sem sem nú er að riðla öllu gmnn-
skólakerfinu í landinu (m.a. með 2ja
stunda styttingu á kennsluvikunni).
Um 210% álagning á
númeraplötur
Gjald BÍ vegna bilnúmera er eitt
dæmið um óhóflegan kostnað. Árið
1991 keypti BÍ skrásetningarplötur
af fangelsinu á Litla Hrauni fyrir
1.300 kr. parið og seldi þær síðan
bfleigendum á liðlega 4.000 kr., án
vsk. Þetta jafngildir um 210% álagn-
ingu. Á árinu 1991 vom skráningar
tæplega 12 þúsund. Fyrirtækið hef-
ur því hagnast um meira en 30
milljónir kr. á þessu eina gjaldi á ár-
inu.
Enn fleiri bfleigendur þurfa þó að
bera enn meiri kostnað vegna ein-
faldrar tölvuþjónustu BÍ vegna eig-
endaskipta. Árið 1990 var t.d. til-
kynnt um liðlega 54 þúsund eig-
endaskipti, sem skilað BÍ yfir 100
milljóna króna beinum tekjum, eða
flórðungi rekstrartekna fyrirtækis-
ins á því ári.
Enn eitt dæmið sem fréttabréf VSÍ
nefnir um verðlagningu í skjóli ein-
okunar er gjald fyrir svonefnda
gerðarskoðun, sem gerð er þegar ný
bfltegund kemur á markað. Þessi
„þjónusta" felist í því að BÍ yfirfari
stimplanir yfirvalda útflutnings-
landsins á ýmsum vottorðum. Bif-
reiðaumboðjn upplýstu að þau
hefðu greidcTBÍ um 6 milljónir kr.
fyrir gerðarskoðanir.
Lækkun
bifreiðakostnaðar?
Til að lækkun á bifreiðakostnaði
heimilanna megi ná fram að ganga
þurfa stjómvöld að grípa til viðeig-
andi aðgerða segir í fréttabréfi VSÍ.
Mikilvægt sé annars vegar að leið-
rétta þau mistök sem gerð voru við
einkavæðingu bifreiðaskoðunar og
afnema einokun fyrirtækisins og
heimila bifreiðaverkstæðum, sem
uppfylla ákveðna staðla, skoðun bif-
reiða. Hins vegar sé nauðsynlegt,
með einum eða öðrum hætti, að
lækka þjónustugjöld fyrirtækisins
til samræmis við raunverulegan
kostnað.
í fréttabréfinu em einnig viðraðar
tillögur um breytingar að erlendri
fyrirmynd, sem stuðlað geti að enn
frekari lækkun bifreiðakostnaðar
heimilanna. Með því að gefa mönn-
um kost á að kaupa sérstaklega
númer sem hafa ákveðna merkingu
eða gildi fyrir þá, og þá á mun hærra
verði, mætti hugsa sér um helm-
ingslækkun á almennu verði.
Sömuleiðis gæti það sparað bif-
reiðaeigendum umtalsverð útgjöld
vegna bifreiðaskoðunar að taka nýj-
ar reglur EB til fyrirmyndar. Sam-
kvæmt þeim verða bflar skoðaðir í
fyrsta skipti fiórum árum eftir ný-
skráningu og síðan annað hvert ár
þar á eftir. Þetta þyrfti ekki að þýða
að slakað yrði á öryggi í umferðinni.
- HEI
Forstjóri Þjóðhagsstofnunar vísar á bug gagnrýni
Neytendasamtakanna á nefnd sem rannsakar
áhrif GATT- samkomulagsins á þjóðarbúskapinn:
„Vinnum á fag-
legum forsendum“
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð- henni vinna tveir fulltrúar úr land-
hagsstofnunar, vísar á bug fullyrð-
ingum Neytendasamtakanna að
könnun sem stofnunin vinnur að
um áhrifum GATT-samkomuIags-
draganna á íslenskan landbúnað
verði ekki marktæk vegna þess að
Umhverflsstofnun SÞ á
fundi I Brasilíu:
Eiöur í Rio
1 gær lauk ráðsfundi Umhverf-
isstofnunar Sameinuðu þjóð-
anna í Rio de Janeiro í Brasih'u,
þar sem m.a. var á dagskrá
heimráðstefna sem Sameinuðu
þjóðirnar munu efna til um um-
hverfismál í sumar. Eiður
Guðnason umhverfisráðherra
sat þennan ráðsfund og í ávarpi
hans á fundinum kom fram að
Island vænti þess að þessi ráð-
stefna í sumar muni efla alþjóð-
lega samvinnu á sviði nýsköpun-
ar f þágu umhverfisvemdar og
sjálfbærrar þróunar. Umhverfis-
ráðherra gerði sérstaklega að
umræðuefni í neðu sinni vemd-
un hafsins gegn mengun og nýt-
ingu lifandi auðlinda þess. Hann
ítrekaði að veradun þessa mikil-
væga fsðuforðabúrs væri sam-
eiginlegt hagsmunamál heims-
byggðarinnar.
búnaðarkerfinu. „Þessi skýrsla
verður unnin á faglegum forsend-
um,“ sagði Þórður.
Landbúnaðarráðherra fól þriggja
manna nefnd að kanna áhrif GATT-
samningsins á landbúnað og neyt-
endur. I nefndinni eiga sæti Þórður
Friðjónsson, Ketill A. Hannesson,
hagfræðiráðunautur Búnaðarfélags
íslands, og Magnús B. Jónsson, for-
stöðumaður Hagþjónustu landbún-
aðarins.
Neytendasamtökin sendu fyrr í vik-
unni frá sér tilkynningu þar sem
samtökin segja að vegna þess að í
nefndinni starfi tveir menn tengdir
landbúnaðinum verði niðurstaða
hennar ekki trúverðug.
Þórður sagði að nefndin myndi
skoða áhrif GATT-samningsins á
þjóðarbúið í heild, auk áhrifanna á
landbúnaðinn. í fyrsta lagi verði
skoðuð áhrif á verð búvara, í öðru
lagi áhrif á framleiðslu og tekjur í
landbúnaði og í þriðja lagi áhrif á
neytendur.
Þórður sagði að þar sem álitamál
væru uppi um áhrif samningsins
yrðu sett upp dæmi um áhrifin út frá
mismunandi forsendum.
Þórður sagði að um mjög flókið og
erfitt verk væri að ræða. Nefndin
myndi hins vegar reyna að senda frá
sér áfangaskýrslu um næstu mán-
aðamót. -EÓ
Frá fundi þingmanna og starfsmannaráðs í gær. Tímamynd Ámi Bjama
Þingmenn Reykjavíkur funda
með starfsmönnum Landakots
Starfsmannaráð Landakotsspítala átti í gær fund með þingmönnum
Reykvfldnga þar sem starfsmenn kynntu þingmönnum sjónarmið
sín varðandi stöðuna á spítalanum. Á fundinum kom fram að ekki
hefur verið haft samráð við starfsmenn á Landakoti varðandi þær
viðræður sem fram hafa farið um hugsanlega sameiningu við Borg-
arspítala og að starfsmenn líta á hugmyndir um sameiningu annars
vegar og sparnað hins vegar sem tvö aðskilin mál.
Starfsmenn eru ennfremur
óánægðir með að Landakotsspítali
skuli skorinn niður svo miklu meira
en aðrir spítalar og algjör óvissa ríki
um hvert framhaldið eigi að vera.
Finnur Ingólfsson, alþingismaður
og fyrrum aðstoðarmaður heil-
brigðisráðherra, var á fundinum í
gær og sagðist hann í samtali við
Tímann telja að það eina sem hægt
væri að gera í þeirri stöðu sem
stjórnarflokkarnir væru búnir að
skapa væri að sameina allar fiárveit-
ingar til stóru spítalanna í Reykaj-
vík og fela síðan samstarfsráði
sjúkrahúsanna að skipta fiármagn-
inu á milli spítalanna með sann-
gjörnum hætti. Um 200 milljónir af
því fé sem ráðherra hefði til ráðstöf-
unar til að deila til baka til heil-
brigðiskerfisins myndu þá renna
aftur til spítalanna í höfuðborginni.
Finnur sagði að með þessu móti
væri hægt að koma á skiplegri
verkaskiptingu milli sjúkrahúsanna
og fiármunirnir nýttust margfalt
betur en ef hver spítali væri að
bauka í sínu horni við að reyna að
spara.