Tíminn - 04.03.1992, Side 4

4 Tíminn
Miðvikudagur 4. mars 1992
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Timinn hf.
- Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Asgrimsson
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason
Skrlfstofur: Lynghálsi 9,110 Reykjavik Síml: 686300.
Auglýslngasfml: 680001. Kvöldsfmar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, fþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1200,-, verð i lausasölu kr. 110,-
Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Hið nýja
bandalag
í Morgunblaðinu birtist merkileg forustugrein í
vikunni sem leið þar sem reifuð er ný liðsskipan í
baráttunni um fiskveiðistefnu landsmanna. Álykt-
un miðstjórnar Alþýðubandalagsins um fiskveiði-
stjórnunina er tekið með miklum fögnuði og talin
boða mikil tímamót. Vitnað er í Ólaf Ragnar
Grímsson með sérlegri velþóknun sem nýjan liðs-
mann. Þess er reyndar getið að Þorsteinn Pálsson
hafi ekki aðhyllst þessar kenningar, en þá er allt
traust sett á Davíð Oddsson og Friðrik Sophusson,
sem hafí talað allt öðru vísi.
Þessi grein verður ekki túlkuð öðru vísi en svo að
Morgunblaðið sé þeirrar skoðunar að mynda eigi
bandalag með Alþýðubandalaginu, Alþýðuflokkn-
um og hluta af Sjálfstæðisflokknum um sjávarút-
vegsmál og ýta sjávarútvegsráðherra út í kuldann.
Þessari forustugrein er íylgt eftir með Reykjavík-
urbréfí um helgina þar sem segir eitthvað á þá leið
að næsta ár verði ár tækifæranna til breytinga á
þeirri sjávarútvegsstefnu sem fylgt hefur verið.
Tíminn hefur margoft bent á það að vandræða-
gangur ríkisstjórnarinnar varðandi sjávarútvegs-
málin er óþolandi fyrir þá, sem í atvinnugreininni
vinna. Hvaða stjórnkerfi eiga þeir að vinna eftir?
Mun stefna sjávarútvegsráðherra ráða eða stefna
þess nýja bandalags, sem Morgunblaðið er að
reyna að mynda? Hvers konar veiðigjald er verið
að tala um? Er verið að tala um nýjan skattstofn
fyrir ríkið, eða er verið að tala um að veiðigjald sé
þáttur í breytingum á gengisskráningunni? Gætu
ekki ráðherrar ríkisstjórnarinnar, ritstjórar og
nefndarformenn talað örlítið skýrar um þessi efni?
Það er auðvitað hneyksli að ríkisstjórnin sem
heild skuli ekki hafa eina stefnu í málefnum sjáv-
arútvegsins, og sýnir það mikla valdagræðgi að
henda sér í ráðherrastólana án þess að gefa sér
tíma til að leiða þau mál til lykta.
Sú tvíhöfða nefnd, sem sópar öllum vandamálum
til sín til umræðu og athugunar, er í samræmi við
þennan vandræðagang. Þó tekur út yfir þegar
annar formaður nefndarinnar tekur fjölmiðla-
rispu um vandamál sjávarútvegsfyrirtækja, sem
verður enn til þess að auka á óvissuna.
Miklar skipulagsbreytingar eru í gangi í sjávarút-
veginum, en til þess að útgerðarmenn og fiskverk-
endur, hverju nafni sem þeir nefnast, geti lagað
sig að breyttum aðstæðum, þurfa þeir að vita við
hvaða fiskveiðistefnu þeir eiga að búa í nánustu
framtíð. Ef breytt er um fískveiðistefnu með
hverri ríkisstjórn, næst aldrei jafnvægi í sjávarút-
veginum. Það er það eina sem er öruggt í þessum
efnum.
Skipt um hlutverk
í sex mánaða samningaþófi aðila
vinnumarkaðarins hefur hvorki
gengið né rekið, og er nú svo kom-
ið að helst er talað um nýja þjóðar-
sátt eða framlengingu á þjóðarsátt
til haustsins. Eru það einhverjir
skemmstu lífdagar sem kjara-
samningar hafa fengið, ef úr
verður.
Það, sem upp úr stendur eft-
ir hálfs árs þjark, er að at-
vinnurekendur hóta fjöldaat-
vinnuleysi, ef baeta á kjörin,
og launþegasamtökin segjast luma
á allsherjarverkfalli, ef kjörin verða
ekki bætt.
Við þessu óbjörgulega ástandi á
ríkisstjórnin ekki önnur svör en
þau að biðja deiluaðila að koma sér
saman um sameiginlegar kröfur á
hendur ríkisvaldinu, svo að ráð-
herrarnir geti farið að leysa málin
með sínu lagi.
Að vísu settu aðilar vinnumarkað-
arins fram óskir sínar fyrir rúmum
sex mánuðum: lækkun vaxta og
áframhaldandi þjóðarsátt.
Því var svarað með sinnuleysi í
vaxtamálum og ráðist var með
gauragangi að undirstöðum vel-
ferðarkerfisins, og sér hvergi fyrir
endann á þeim darraðardansi enn
sem komið er.
Hugmyndaríkir at-
hafnamenn
Þegar sýnt var að ríkisstjórnin
botnaði ekkert í sameiginíegum
kröfum launþega og atvinnurek-
enda, og forsætisráðherra bað um
meira af svo góðu, settist atvinnu-
málanefnd deiluaðila á rökstóla og
bjó til viðbótarkröfur.
Þær eru á þann veg að til að koma
í veg fyrir stöðvun fyrirtækja og
fjöldaatvinnuleysi, verði ráðist í
aðskiljanlegar framkvæmdir á veg-
um opinberra stofnana.
Það er ekki nóg með að marg-
frægir aðilar vinnumarkaðarins
séu farnir að skipuleggja atvinnu-
lífið í landinu, heldur bjóðast þeir
til að létta undir með stjórnmála-
mönnunum og ákvarða fjárfram-
lög til alls kyns atvinnubætandi
stórframkvæmda.
Jakinn hefur komist að því að
umferð gengur treglega á vega-
mótum Höfðabakka og stingur
upp á miklum umferðarmann-
virkjum þar. Hann ætlar líka að
bæta hafnarbakkana í Sundahöfn
og sitthvað fleira þarflegt.
Aðilar vinnumarkaðarins eru
spenntir fyrir 100 milljarða kap-
alfabrikku og að malbika meira af
hringveginum. Svo má leggja há-
lendisveg, byggja brýr og grafa
göng og skólafólkið getur verið að
taka til í landinu og stöðva af í
nafni umhverfisverndar, og geta þá
allir haft eitthvað að iðja þegar
bjargræðistíminn rennur upp.
Hverjir stjórna?
Að bæta atvinnulífið og að varna
hruni fýrirtækja og afkomumögu-
leika launþega hefur verið viðvar-
andi krafa stiórnarandstöðunnar í
allan vetur. A það hefur ekki verið
hlustað, en þegar atvinnumála-
nefnd Karphúsmanna leggur hið
sama til, getur vel farið svo að rík-
isstjórnin taki við sér og reki af sér
það slyðruorð, að hún hafíst ekki
að á meðan þjóðarskútan nálgast
brimgarðinn á óhugnanlegum
hraða.
Hitt er svo annað, að með því að
ráðstafa opinberu fé til tiltekinna
verkefna eru aðilar vinnumarkað-
arins farnir að taka að sér hlutverk
stjórnmálamanna og kjörinna full-
trúa.
Ef til vill er það nauðsynlegt þeg-
ar í nauðir rekur, en mjög er vafa-
samt að það samrýmist því full-
trúalýðræði sem sagt er að þing-
ræði byggist á.
Ríkisrekið
einkaframtak
Skrýtið er það þegar forystulið
einkafyrirtækja fer að heimta að
veittar verði fúlgur úr opinberum
sjóðum til að veita fyrirtækjunum
verkefni. Eitthvað stangast það á
við sífelldar upphrópanir um að
ríkið eigi að draga úr tekjum sín-
um og skipta sér ekki af rekstri. En
þegar á móti blæs á ríkið að reka
fyrirtækin með fjárframlögum.
Að sama leyti biður launþega-
hreyfingin um að ríkið dragi úr
skattheimtu, en skaffi atvinnurek-
endum peninga til að þeir geti haft
menn í vinnu.
En þegar ráðandi stjóm-
málamenn hafast ekkert að
þegar allt athafnalíf er að
stöðvast, er kannski eðli-
legt að aðilar vinnumark-
aðarins taki fram fyrir hendur
þeirra og segi stjórnarliðinu fyrir
verkum.
Dáðir Verslunarráðs
Þegar þeir í Garðastrætinu og
kaffifélagarnir við Grensásveg hafa
tekið að sér að ríkisvæða atvinnu-
vegina, hrósar Verslunarráð ís-
lands sigri yfir sósíalismanum og
upplýsir hvert hið mikla afl sé, sem
lagði drekann vonda og ljóta að
velli. Það var Verslunarráð Islands.
Sönnunin er ieiðari fram-
kvæmdastjórnar ráðsins, sem sett-
ur var á blað í tilefni 75 ára afmæl-
is Verslunarráðsins og birtur er í
Verslunarráðsfréttum.
Þar er ritað: „í öll þessi 75 ár hef-
ur Verslunarráð íslands verið stað-
fast i baráttu sinni fyrir yfirburð-
um einkarekstrar. Þessi málflutn-
ingur var lengst af barátta á móti
straumnum við ofurefli. Hægt og
sígandi fór þó að rofa til og menn
að gefa boðskap Verslunarráðsins
betri gaum. Réttmæti baráttu
Verslunarráðsins í öll þessi ár var
svo endanlega staðfest með hruni
sósíalismans í Austur-Evrópu."
Þarna var snöfurmannlega að
verki staðið og á Verslunarráð
ómældar þakkir skildar fyrir stað-
festu sína og það afrek að létta ok-
inu af þjóðunum fýrir austan.
En hvenær skyldi Verslunarráðið
sigrast á sósíalismanum á íslandi?
Vel væri hægt að byrja í Garða-
strætinu og biðja strákana þar að
taka til baka kröfur sínar um að
ríkið geri út fyrirtæki þeirra, en í
Austur-Evrópu var það fyrirbæri
kallað bjóðnýting áður en Verslun-
arráð Islands hratt sósíalismanum
þar af stalli. OÓ