Tíminn - 04.06.1992, Blaðsíða 6

Tíminn - 04.06.1992, Blaðsíða 6
6 Tíminn Fimmtudagur 4. júní 1992 „Evrópskt efnahagssvæði áfram inni í myndinni," segir talsmaður EFTA, Aake Landquist: Áfram unnið að EES þrátt fyrir dönsku niðurstöðuna Tálsmaður EFTA, Aake Landquist, sagði í gærmorgun, þegar úrslit þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Danmörku Iágu ljós fyrir, að þau myndu ekki breyta neinu um fyrirhuguð áform um Evrópskt efna- hagssvæði (EES). Hann segir þetta stærsta efnahagssvæði heims muni verða að veruleika þrátt fyrir að Danir haft nú hafnað Maast- richt-samkomulaginu. Samningur EFTA-þjóðanna sjö; Austurríkis, Finnlands, íslands, Liechtenstein, Noregs, Svíþjóðar og Sviss við Evrópubandalagslöndin 12, er undirritaður var í byrjun maí sl., á að koma til framkvæmda í janúar á næsta ári verði hann sam- þykktur. Enda þótt líta megi á Evrópskt efnahagssvæði sem fyrsta skrefið í samruna EFTA-þjóðanna við EB, þá er mikilvægi þessa samnings, fyrir hugmyndina um sameinaða Evrópu, langt frá því að vera það sama og Maastricht-samkomulagið. Það byggi á miklu víðtækara samstarfi en EES samningurinn t.d. hvað varðar öryggis-, efnahags- og utan- ríkismál. Landquist segir að áhrifa þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Dan- mörku muni líklega gæta þannig að einhver töf muni verða á því að EFTA-þjóðir, sem flestar hafi hug á aðild að EB, muni fá þar inngöngu og því muni samningurinn um EES verða varanlegr: og hafa víðtækara gildi fyrir EFTA- þjóðirnar. „Það er ekkert sem bendir til þess að Evr- ópskt efnahagssvæði verði ekki að veruleika innan skamms," segir Landquist. Hinar ýmsu EFTA-þjóðir eiga þó eftir að staðfesta þetta samkomulag við EB og má m.a. benda á að Sviss- lendingar hafa nú ákveðið að efna til þjóðatakvæðagreiðslu um sam- komulagið sem engan veginn er Ijóst hvernig muni fara. Svisslend- ingar er t.d. þekktir fyrir margt ann- að en vilja til þess að „tengjast út- lendingum" of sterkum böndum. Landquist lét þess getið að ef ein- hverjar þjóðir muni ákveða að hafna EES samningnum þá muni hinar þjóðirnar, sem eftir verða, áskilja sér rétt til þess að halda áfram á þeirri braut sem mörkuð hefði verið og taka upp nánara samstarf. Margaret Thatcher lofar Dani upp í hástert fyrir að fella Maastricht: Járnfrúin breska fagnar með Dönum Þegar Margaret Thatcher bárust fréttir af niðurstöðum þjóðarat- kvæðagreiðslunnar um Maastricht-samkomulagið í Danmörku fagnaði hún þeim og sagði Dani hafa gerst liðsmenn í baráttu fyrir lýðréttindum og gegn skrifræði. „Danir tala nú fyrir munn þeirra fjölmörgu sem ekki hefur verið gef- ið tækifæri til þess að tjá sig um málið,“ segir þessi erkifjandi náinn- ar Evrópusamvinnu. Thatcher segist ekki í nokkrum '’afa um að verði Maastricht- sam- komulagið lagt fyrir bresku þjóðina þá muni hún fella það líkt og Danir. Hún sagði að Evrópubúar stæðu nú í þakkarskuld við Dani og var ekki laust við að hlakkaði í henni. „Danir hafa snúist á sveif með lýðræðisöfl- unum gegn skrifræðinu," sagði Thatcher í fréttatilkynningu til breskra fjölmiðla. Hin fjandsamlega afstaða Thatc- hers til Evrópusamstarfs varð m.a. tilefni til uppreisnar gegn henni í breska íhaldsflokknum og kostaði hana formannssætið og forsætisráð- herrastólinn í nóvember 1990. John Major, sem þá tók við formennsku íhaldsflokksins og forsæti bresku ríkisstjórnarinnar, hefur hins vegar verið talsmaður Evrópusamstarfs. John Major hefur fagnað hug- myndum um Evrópusamstarf og reynt af fremsta megni að bæta sam- skipti Breta við aðrar þjóðir EB sem höfðu versnað í tíð ríkisstjórnar Thatchers. Ummæli Thatchers í gærdag eru hluti fjölmargra svipaðra þar sem Úrslit kosninganna í Danmörku hafa engin áhrif á Sviss- lendinga. Martin Roth, talsmaður utanríkisráðherra Sviss: Sviss ætlar samt í Evrópu- bandalagið Utanríkisráðherra Sviss telur að niðursíaða þjóðaratkvæðagreiðsl- unnar í Danmörku um Maastrícht- samkomulagið geti orðið til þess að hvetja Svisslendinga til að samþykkja aðild að EB frekar en að hafna henni. „Niðurstaðan í Danmörku sýnir svo ekki verður um villst að stóru þjóð- irnar í EB verða að taka tillit til þeirra srnáu," segir Martin Roth, talsmaður utanríkisráðherrans. Svisslendingar tóku ákvörðun um að sækja um aðild að EB í síðasta mánuði og þóttu það nokkur tíðindi þar sem þeir hafa verið þekktir fyrir að verá nokkrir einfarar á alþjóða- vettvangi. Þannig samþykktu þeir t.d. loks í síðasta mánuði aðild að Al- þjóðagjaldeyrissjóðnum og Alþjóða- bankanum. Það verður þó ekki fyrr en í desem- ber sem Ijóst verður hvað svissnesk- ir kjósendur vilja en þá fer fram þjóðaratkvæðagreiðsla í Sviss um EES-samninginn. Roth telur að ef áhrif atkvæðagreiðslunnar í Dan- mörku verði einhver þá muni það helst verða til þess að greiða götu þessa samnings. Andstæðingar samningsins um Evrópskt efnahagssvæði túlka nið- urstöður kosninganna í Danmörku Margareth Thatcher, fyrrver- andi forsætisráöherra Bret- lands, ásamt manni sínum, Dennis. Hún segir Dani hafa sýnt skrifræðisöflunum í Brussel í tvo heimana með því að fella Maastricht-samkomu- lagið og eigi skiliö heiður fyrir. hún varar mjög við hættunni af Evr- ópsku stórveldi og valdaframsali Breta til ráðamanna í Brussel. Þann- ig var haft eftir Thatcher fyrir nokkru: „Við höfum ekki stritað all- an þennan tíma við að losa Bretland undan oki sósíalismans til þess eins að komast bakdyramegin undir mið- stjórn og skrifræði pótintátanna í Brússel. Það þýðir ekkert að ásaka mig um að vera Evrópusinna, ég finn mig knúna til þess að berjast fýrir Bretland og það mun ég gera.“ Calvaco Silva, forsætis- ráðherra Portúgals, um Maastricht og dönsku kosningarnar: Portúgalir áfram trúir Maastricht Calvaco Silva, forsætisráðherra Portúgal, sagði í gær að Portúgalir væru áfram trúir hugsjóninni um sameinaða Evrópu. „Við munum halda áfram sameiningaráformum okkar í anda Maastricht-sáttmál- ans,“ sagði Silva við fréttamenn í gær. Hann sagði ennfremur að niður- stöður kosninganna í Danmörku yrðu vissulega teknar til umfjöllunar á næsta fundi EB sem haldinn verð- ur í Lissabon 26. til 27. júní næst- komandi. Þetta mál myndi þó ekki hafa neinn forgang umfram önnur mál á fundinum. Calvaco Silva hafði fyrr í þessari viku sagt portúgölskum fréttamönn- um að dagskrá þessa fundar í Lissa- bon myndi snúast um stækkun Evr- ópubandalagsins, sameiginlega stefnu þjóða þess í utanríkis- og varnarmálum auk fjárútgjalda bandalagsins fyrir árin 1993 til 1997. Francois Mitterand í klípu vegna Dana. Frönsk stjórnvöld neyðast til að leggja Maastricht-sáttmálann undir þjóðaratkvæði: Danir hafa komið Mitterrand í klípu Forseti Frakka, Francois Mitt- errand, tilkynnti í gær að franska stjórnin myndi leggja Maastricht-samkomulagið undir þjóðaratkvæðagreiðslu. Martin Malvy, talsmaður frönsku ríkisstjórnarinnar, sagði fréttamönnum þessi tíð- indi eftir að franska ríkisstjórn- in hafði komið saman til þess m.a. að ræða úrslit kosning- anna í Danmörku á þriðjudag. Malvy hafði einnig eftir Mitt- errand að ekki væri nein þörf á að endurskoða Maastricht- samkomulagið þótt allar þjóð- irnar 12 stæðu ekki að baki því. „Ellefu okkar munu gera það sem tólf geta ekki,“ var haft eft- ir Malvy í gær sem bætti við að engin þörf væri á að hefja samninga á nýjan leik. í gærkvöldi höfðu Frakkar ekki ákveðið hvenær þjóðarat- kvæðagreiðslan skyldi haldin. Úrslit kosninganna í Dan- mörku koma á mjög viðkvæm- um tíma fyrir ríkisstjórn Mitt- errands sem reynir nú að fá samþykktar breytingar á frönsku stjórnarskránni í þing- inu til þess að hægt verði að samþykkja Maastricht-sáttmál- ann í Frakklandi. þveröfugt. Fulltrúar hins hægri sinnaða Þjóðernisflokks segja niður- stöðurnar í Danmörku sýna að hug- myndin um sameinaða Evrópu hafi ekki jafnmikinn hljómgrunn meðal almennings í Evrópu og stjórnmála- menn vilji vera láta. Niðurstöður kosninganna í Danmörku séu vatn á myllu andstæðinga Evrópusam- starfs og aðildar að EB. Nú muni menn taka höndum saman og standa vörð um sjálfstæði og sjálfs- ákvörðunarrétt þjóða í Evrópu. Svissneski frankinn féll nokkuð í verði á mörkuðum í gærmorgun miðað við þýsk mörk og kann það að merkja aukna trú á forystu Þjóð- verja í peningamálum eftir að Danir höfnuðu Maastricht-samkomulag- inu. Sumir kauphallarbraskarar sögðu þó að svissneski frankinn mundi án efa hækka í verði aftur, einkum gagnvart evrópskum gjald- miðlum,þegar frá líður dönsku kosningunum. Kvikmyndin „Ógnareðli" bönnuð í smábæ í Frakklandi. Borg- arstjórinn hefur þó ekki séð myndina en segir: Maður verður að andæfa ósómanum Borgarstjóri bæjarins Herbiers, sem er í vesturhluta Frakklands segir að myndin „Ógnareðli**, sem nú er verið að sýna í Regnbog- anum, sé alltof klámfengin til þess að hægt sé að sýna hana frönskum almenningi. Hún hefur því fyrirskipað kvikmyndahús- um bæjarins að hætta sýningum á myndinni. „Maður verður að herjast gegn þessum ósóma með kjafti og klóm,“ segir borgarstjórinn sem heitir Jeanne Briand. „Ég fæ ekki skilið hvemig hægt er að græða peninga á þessum viðbjóði." Myndin fjallar um rannsókn á morði og fléttast inn í söguna tví- kynhneígt glæpakvendi. Myndin hefur fengið metaðsókn í Fnikk- landi og fer það eðlilega fyrir brjóstið á borgarstjóranum. Briand borgarstjóri, sem er fhaldsmaður, segist að vísu ekki hafa séð myndina en lýsingar sem hún hafi lesið í tímariti um mynd- ina hafi verið utan við allt vel- sæmi. Það hafi verið nægjanlegt tii þess að hún ákvað að banna sýningu á myndinni. Kvikmyndin „Ógnareðli“ hefur vakið rciöi meöal homma og lesbía í Bandaríkjunum annars vegar og einnig ýmissa kvenrétt- indahópa hins vegar. Þykir tals- mönnum þessara hópa sem kvik- myndin sýni skrumskælda mynd af bæði samkynhneigðu fólki og konum. f þeirri útgáfu myndarinnar sem sýnd er í Evrópu er 43 sekúndna myndskeið er sýnir „siðlaust ..., spennandi..., æsandi... og taum- laust“ kynlíf og ofbeldi. Þetta 43 sek. myndskeið var hins vegar klippt burt í þeirri útgáfu sem Bandaríkjamenn fá að sjá. Hinn hollenski leikstjóri mynd- arinnar Paul Verhoevcn lá þó frek- ar undir ámælum um hversu „vel“ þessl atriði myndarinnar væru úr garði gerð fremur en hversu svæsin þau væru, þegar myndin var sýnd á kvikmyndahá- tfðinni í Cannes f sfðasta mánuði.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.