Tíminn - 03.11.1992, Blaðsíða 1

Þriðjudagur
3. nóvember 1992
191.tbl.76. árg.
VERÐ í LAUSASÖLU
KR. 110.-
Haustmæiingar á loðnu-
stofninum:
Kvótinn aukinn um
320 þúsund tonn
Hafrannsóknastofnunin hefur
lagt til að heildarloðnukvótinn
verði aukinn um 320 þúsund
tonn, eða úr 500 þúsund
tonnum í 820 þúsund tonn.
Samkvæmt því verður kvóti
íslensku skipanna tæp 640
þúsund tonn.
Þessi ákvörðun var tekin með
hliðsjón af þeim upplýsingum
sem fengust úr árlegri haust-
mælingu á loðnustofninum,
sem er nýlokið. Stefnt er að
frekari mælingum á stofnin-
um í byrjun janúar á næsta ári.
Sjávarútvegsráðuneytið hefur
þegar óskað eftir því við stjórn-
völd í Noregi og á Grænlandi
að þau samþykki þessa tillögu
og er búist við svari strax í
þessari viku.
Samkvæmt ákvæðum samn-
ings um skiptingu loðnukvót-
ans milli landanna þriggja,
koma 78% heildarkvótans í
hlut íslands, en Noregur og
Grænland skipta því sem eftir
er, eða 22% kvótans, jafnt á
milli sín. -grh
Skotió úr loftriffli
Tálið er að skotið hafi verið úr
loftriffli, begar rúður voru
brotnar í Arbæjarskóla í fyrri-
nótt.
Rannsóknarlögreglan vann að
rannsókn málsins í gær. -HÞ
Formaður LÍÚ segist verða að trúa forsætisráðherra að efnahagstillögur sjái dagsins Ijós 15.
nóvember n.k., þótt ýmislegt annað hafi ekki staðist:
Afkoma sjávaiútvegs
sú versta frá 1968
Krístján Ragnarsson, formaður Landssambands íslenskra útvegs-
manna, segir að hann verði að trúa þeim orðum Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra, sem höfð voru eftir honum í Mbl. á sunnudag, að
tillögur til aðgerða í efnahagsmálum muni sjá dagsins Ijós ekki
seinna en 15. nóvember næstkomandi.
„Ég fagna því að þetta muni ekki
dragast lengur, þótt ýmislegt annað
hafi farið í undandrátt. En ég legg
jafnframt áherslu á að það verði að
þurrka út allar þær nýju álögur sem
lagðar voru á sjávarútveginn í fyrra,
s.s. aðstöðugjald, tryggingagjald
o.fl.,“ segir formaður LIU.
í efnahagsályktun nýafstaðins aðal-
fundar LÍÚ, sem haldinn var á Akur-
eyri í lok síðustu viku, segir að um
þessar mundir sé afkoma sjávarút-
vegsins ein sú versta síðan árið
1968, þegar síldin hvarf. Tálið er að
halli sjávarútvegsins á yfirstandandi
ári verði um 1,7 milljarðar, að teknu
tilliti til tveggja milljarða króna
greiðslu úr Verðjöfnunarsjóði sjáv-
arútvegsins, sem nú er tómur. Á
næsta ári er hins vegar gert ráð fyrir
að hallinn á rekstri sjávarútvegsins
verði 4,6 milljarðar, og þar af yrði
halli veiðanna um tveir milljarðar,
að öllu óbreyttu.
Þá telja útvegsmenn að á síðustu
þremur árum hafi hinir ýmsu gjald-
og skattstofnar hækkað verulega
umfram almennt verðlag og
greiðslugetu atvinnuvegarins.
Dæmi eru um allt að 400% hækkun
einstakra þátta, auk nýrra gjalda s.s.
sölu Hagræðingarsjóðs á veiðiheim-
ildum uppá 500 milljónir króna,
gjald vegna gjaldþrota að upphæð 32
milljónir króna og 2,5 milljón króna
brunavarnargjalds. Miðað við rekstr-
arforsendur í ágúst sl., nema heild-
arálögur hins opinbera á sjávarút-
veginn allt að 3,1 milljarði króna í
ár.
Að mati útvegsmanna eru margvís-
legar ástæður fyrir því hvernig kom-
ið er í afkomu sjávarútvegsins, en
þær helstu eru m.a. mikill samdrátt-
ur í botnfiskafla samhliða lækkandi
afúrðaverði á erlendum mörkuðum.
Að sama skapi telja útvegsmenn að
samkeppni sjávarútvegsins hafi
versnað vegna hækkandi gengis ís-
lensku krónunnar gagnvart öðrum
mikilvægum viðskiptamyntum og
„slíkt ójafnvægi getur ekki varað
lengi". Ennfremur er það mat fund-
arins að áframhaldandi halli á ríkis-
sjóði grafi undan gengi krónunnar
og því verði að ná jöfnuði í ríkisfjár-
málunum, ef stöðugleiki á að hald-
ast. Einnig verði ríkið að hætta að
draga til sín alla sparifjármyndun í
landinu, svo vextir geti lækkað.
í ályktun aðalfundarins er lýst yfir
þeirri eindregnu von að takast megi
víðtæk sátt um almennar aðgerðir í
efnahagsmálum, jafnframt því sem
samtökin lýsa sig reiðubúin til að
stuðla að farsælli lausn þess vanda,
sem við er að etja, og lagður verði
grundvöllur að nýrri framfarasókn í
landinu.
-grh
wamm

Landssamtök atvinnulausra vilja meiri stuðn-
ing við frumkvæði eínstaklinga í atvinnuupp-
byggingu:
segja að 5.000
séu atvinnulausir
Landssamtök atvinnulausra telja
að um 5.000 manns séu atvinnu-
lausir í dag, skráðhr og óskráðir. í
ályktun, sem samtökin hafa sent
frá sér, er hvatt til þess að hlut-
verki Iönlánasjóðs verði breytt
Sjóðurinn fái milljarð til að veita f
áhættulán, en hann veitir núna
um 200 milljónum í slík ián á ári.
í lok september voru 3.500
manns skráðir atvinnulausir og
er talið að þessi tala hafi hækkað
eitthvað í síðasta mánuði. Lands-
samtök atvinnuiausra teija að
þegar alilr *éu taldir séu atvinnu-
lausir á íslandi í dag a.m.k.
5.000, en sem kunnugt er eiga
ekki allir hópar í þjóðfélaginu rétt
á atvinnuleysisbótum. Skráðir fé-
iagsmenn f landssamtökunum
eru orðnir 740.
Félagsmenn eru orðnir þreyttir á
að biða eftir aðgerðum af hálfu
stjómvalda. Þeir gagnrýna ríkis-
stjórnina fyrir hugmyndafátækt
og ráðleysL Landssamtök at-
vinnulausra vilja að stjómvöid
veltí meira fé til rannsókna, vöru-
þróunar og áhættulánastarfsemi
tíl atvinnurekstrar en nú er og
benda f þvf sambandl á nýiega
skýrslu OECD. SamtÖkin vilja,
svo dæmi sé tekið, auka áhættu-
lánveitingar Iðnlánasjóðs úr 200
milljónum f 1.000 milljónir á ári.
Heimilt verði að veita áhættulán
til stofnframkvæmda og mark-
aðssetningar jafnt og vöruþróun-
ar. Samtökin telja að stuðnings-
kerfið eins og það er í dag sé göt-
ótt, þannlg að frumkvöðlamir,
sem hafi þor og framkvæði til að
fara út f eigin atvinnurekstur, fái
engan stuðnmg við að markaðs-
setja vöm sína. Þá telja samtökin
rétt að skoða hvort etótí sé rétt að
settar verði á stofn nýr hlutafjár-
sjóóur í eigu nkisins.

Samstarfsnefnd atvinnurekenda í sjávarútvegi:
Gefa skólanemum
„Gullakistu“
Anna M. Ólafsdóttir, kennslufulltrúi hjá Námsgagnastofnun,
viö Gullakistuna frá samstarfsnefnd atvinnurekenda i sjávarút-
vegi. Timamynd Ámi Bjama
Nýlega afhentu atvinnurekendur í
sjávarútvegi fræðsluskrifstofu
Reykjavíkur svo nefnda „Gulla-
kistu“.
í henni eru ýmiss konar gögn um
sjávarútveg, ætluð nemendum í efri
bekkjum grunnskólans. Hugmynd-
in er sú að skólar á höfuðborgar-
svæðinu skiptist á um aðgang að
kistunni fyrst í stað.
Ámý Elíasdóttir hjá Námsgagna-
stofnun segir að reykvísk skólaböm
fái fýrst aðgang að kistunni, þar
sem ætla má að þau séu ekki í eins
nánum tengslum við þessa atvinnu-
grein og jafnaldrar þeirra á lands-
byggðinni. Hún telur þó að nem-
endur þar muni bráðlega njóta að-
gangs að „Gullakistú'.
„Gullakistan" er í tengslum við ný-
legt námsefni um íslenskan sjávar-
útveg, sem samanstendur af náms-
bók, verkefnabók og myndbandi. í
kistunni kennir ýmissa grasa. Þar
má m.a. finna líkan af fiskum, sýn-
ishom af veiðarfærum, vinnuföt-
um, verkfæmm og umbúðum. Þá
em í kistunni ýmis myndbönd og
bæklingar um ýmsa þætti sjávarút-
vegs. Ámý segir að hugmyndin sé
sú að hver skóli hafi kistuna í
nokkrar vikur í senn. Hún segir að
uppsetning sjávarútvegssýningar sé
eitt dæmi um þau not, sem hafa má
af kistunni. Þá telur hún að kistan
nýtist vel sem kveikja að ýmsum
vettvangsferðum og athugunum
nemenda. Hún er ánægð með að
gömul hugmynd sé orðin að vem-
leika. Þá nefnir Ámý að stundum
hafi Þjóðminjasafn íslands lagt
fram muni sem hafi gengið á milli
skóla, þó ekki hafi verið um form-
lega kistu að ræða. -HÞ