Tíminn - 16.02.1993, Blaðsíða 1

Þriðjudagur
16.
ebrúar 1993
31.tbl.77. árg.
VERÐ í LAUSASÖLU
KR. 110.-
Ragnheiður Davíðsdóttir segist hafa orðið vör við
aukinn áhuga á framboði Nýs vettvangs í kjölfar
„hreinsana" í Alþýðuflokknum:
Nýr vettvangur
með framboð?
Tveir af helstu forystumönnum
Nýs vettvangs, Ragnheiður Davíðs-
dóttir og Ólína Þorvarðardóttir, telja
að framkoma Alþýðuflokksins við fé-
lagshyggjuarminn í flokknum geti
orðið til þess að hleypa nýju lífi í
Nýjan vettvang. Ragnheiður segist
hafi orðið vör við aukinn áhuga á
framboði Nýs vettvangs meðal þess
fólks sem stóð að framboðinu á sín-
um tíma.
„Ég held að eftir þessa síðustu at-
burði í Alþýðuflokknum komi vel til
álita að endurvekja Nýjan vettvang
Ragnheiður Davíðsdóttir
ef hægt er að orða það þannig,“ sagði
Ragnheiður. Hún sagðist því geta
tekið undir með Ólínu Þorvarðar-
dóttur að „hreinsanirnar" innan Al-
þýðuflokksins gætu blásið lífi í Nýj-
an vettvang.
Nýr vettvangur hefur Ieitað eftir
viðræðum um sameiginlegt fram-
boð minnihlutaflokkanna fyrir
næstu borgarstjórnarkosningar.
Þeim viðræðum er ekki lokið. Ragn-
heiður sagði að Nýr vettvangur
myndi sjá til hvert þær viðræður
Ieiddu og taka síðan ákvarðanir í
framhaldi af því.
„Gengi Nýs vettvangs í síðustu
kosningum í Reykjavík gefur alveg
tilefni til þess að það sé hægt að gera
betur,“ sagði Ragnheiður.
Ragnheiður sagði að það væri sorg-
legt hvemig Alþýðuflokkurinn kæmi
fram við allt það góða fólk sem gekk
til Iiðs við flokkinn í tengslum við
framboð Nýs vettvangs. „Eg veit um
marga flokksmenn sem fylgja félags-
hyggjuarmi flokksins að málum og
eru um það bil að missa þolinmæð-
ina. Það er í rauninni tímaspursmál
hvenær þeir yfirgefa þetta sökkvandi
skip,“ sagði Ragnheiður. -EÓ
Sjá viðtal við Ólínu Þorvarðar-
dóttur á blaðsíðu 2.
Þaö dugar ekkert annað en stórvirk moksturstæki á loðnuna hjá bræöslunni á Kletti sem bræð-
ir dag og nótt á meðan hráefni er til staðar. Timamynd Ami Bjama
170 þúsund tonna viðbót við loðnukvótann mundi þýða „feitan“
milljarð í útflutningsverðmætum í mjöli og lýsi:
Ekkert lát á loðnuveiðum
Ekkert lát virðist vera á mokveiði
loðnuflotans á miðunum og um
helgina nam afli skipanna um 26
þúsund tonnum. Búist er við að
bætt verði alls um 170 þúsund
tonnum við heildarloðnukvótann
þannig að heildarkvótinn á vertíð-
inni verði alls 810 þúsund tonn.
Teitur Stefánsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra fiskimjöls-
framleiðenda, segir að miðað við
verðlag á mjöli og 17,5% nýtingu
og hins vegar 5% nýtingu í lýsi og
verð á þeirri afurð sé viðbúið að
170 þúsund tonna viðbót við
heildarloðnukvótann mundi þýða
„feitan" milljarð í útflutnings-
verðmætum í mjöli og lýsi.
Ekki er mikið um þróarrými í
höfnum sem eru næstar miðun-
um og því eru skipin farin að sigla
með aflann alla leið til Siglufjarð-
ar og Raufarhafnar og einnig til
Bolungarvíkur þar sem Haraldur
Böðvarsson hf. hefur tekið loðnu-
verksmiðju EG á leigu.
-grh
Hagvirki-Klettur
gjaldþrota?
Bústjóri Fómariambsins hf. (áður
Hagviríd hf.) hefur kraflst þess að
samníngur sem félagið gerðl við
Iiagvirid-Klett hf. í desember 1990
verði rift Jafnframt hefur bústjóri
krafist kyrrsetningar eigna í Hag-
virld-Kletti fyrir kröfu sem ncmur
tæpum 400 milljónum króna. Jó-
hann Bergþórsson, framkvæmda-
stjóri Hagvirids-KIetts, segir að nái
samning vtð Hagvirid-KIett (sem
reyndar hét þá Hagtala). Samkvæmt
samningnutn voru nær allar eignir
Hagviríds færðar yfir til Hagvirkis-
Kletts gegn yfirtöku skulda. Jóhann
Bergþórsson heldur því fram að
með þessum samningl hafi Hag-
virki- Klettur keypt ákveðnar eignir
af Hagvirki en bústjóri Fómar-
lambsins lítur öðruvísi á málið.
Hans sjónarmið er að með samn-
ingnum hafi verið gengið á hlut
kröfuhafa í þrotahúi Fómarlambs-
ins. Fómariambið var teldð til
gjaldþrotaskipta síöastliðið haust.
Kröfur í Fóraariambið nema um
1.220 milljónum króna en eignlr
ero nær engar. Bústjóri hafnaði um-
talsverðum kröfum í búið. Viður-
kenndar forgangskröfur í þrotabúið
em 13 milljómr.
í fréttatilkynningu frá fjármála-
ráðuneytinu segir að bústjóri telji
augljóst af aðdraganda samnings-
geröarinnar og öllu yfirbragði
samntnganna að þeir hafi miðað að
því að hægt væri að gera upp við
nánast alla aðra en ríkissjóð. Jafn-
framt telji bústjóri að kröfuhöfum
hafi gróflega verið misboðið með
þessum samningum og íorsvars-
menn félagsins hafi hreinlega gefið
Bústjóri getar ekki gert kröfu um
riftun nema ríldssjóður ábyrgist
kostnað af henni og hugsanlegum
bótum ef máliö tapast íyrir dómstól-
um. Þessa ábyrgð hefúr ríkisvaldið
veitt. Fjármálaráöherra sagði að
með ábyrgðinni væri aðeins vcrið að
skapa sköyrði svo að dómstólar
gætu fjaUað um máfið. Hann sagði
að miðað við hvemig málið væri
vaxið væri óeðlUegt ef ríkisvaldið
hefði ekki skapað slík skilyrðL Jó-
hann segir að lögfræðingar Hagvirk-
is-Kletts teljl að kyrrsetningarkraf-
an sé umfram það sem lög leyfa. Um
sé að ræða ólögmætan geraing.
Jóhann Bergþórsson hefur ekki
mótmælt því að Hagvirid hafi lagt
litia áherslu á að greiða skuldir sín-
ar við ríkissjóð en í því sambandi
vísar hann tíl ágreinings við ríkis-
sjóð um gamia söluskattsskuld. Það
mál er nú fyrir dómstólum. Jóhann
sagði að ef þessi kyrrsetningaricrafa
næði fram að ganga væm stjóraend-
ur Hagvirkis- Kletts neyddir tíl að
lýsa sig gjaldþrota. Fjármálaráð-
herra sagði í gær að hann sæi ekld
að krafan þyrfti endilega að Íeiöa til
þeirrar niðurstöðu en viðurkenndi
að kyrrsetningin rýrói getu þess til
að halda áfram starfsemi.
Jóhann sagðí það tnat stjóraenda
Hagvirkis-Kletts að fyrirtækið ætti
eignir umfram skuldir. Færi fyrir-
tækið hins vegar í gjaldþrot þá
myndu eignirnar rýrna mjög mildð
og ekki yrði hægt að standa í skUum
við aila kröfuhafa Efnahagsreikn-
ingur Hagvirkis-Klctts er um 1.100
mUfjónhr króna. í gær var unnið að
því að meta eignir Hagvirkis-Kletts
bæði á höfúðborgarsvæðinu og ufan
þess.
Nokkrir undirverktakar hjá Hag-
virki-Kletti mættu ekki tíl vinnu í
gær. Þeir telja að á meðan framtíð
fyrirtækisins sé jafnóljós og raun
ber vitni sé tilgangslaust fyrir þá að
halda áfram störfúm. Ekkert muni
fást greitt fyrir vinnu þeirra verði
fyrirtækió lýst gjaldþrota. Starfs-
menn Hagvirids-Kletts mættu til
vinnu sinnar í gær en nú vinna um
150 manns hjá fyrirtækinu. -EÓ
þessi kyrrsetningarkrafa fram að
ganga verðí fyrirtæki sitt gjaldþrota.
í descmber 1990 gerði Hagvirid
eignir tu þess að þær gætu ekki nýst
skuidhehntumönnum féiagsios.
Ríkissjóður átti 20.000 milljónir útistandandi í
gjaldföllnum eftirstöðvum í árslok 1991:
Tveir milljarðar
afskrifaðir 1991
„Yfirskoðunarmenn leggja þunga
áherslu á að innheimtureglum ver-
ið framfylgt og stöðug aukning
vanskila stöðvuð," segir í nýrri
skýrslu þeirra um ríkisreikning
1991. í lok þess árs átti rikissjóð-
ur útistandandi um 20 milljarða
króna í gjaldföllnum skattaskuld-
um sem var talsvert hærri upphæð
en öU útgjöld menntamálaráöu-
neytisins á sama árí til dæmis.
Þar af voru vanskil kaupgreiðenda
á staðgreiðslusköttum um 3,4
milljarðar, Þar af telja yfirskoðun-
armenn að hátt í heímingur muni
tapast. Segja þeir það með öllu
ólíðandi að fyrirtæki skili ekki frá-
dregnum staðgreiðslusköttum
launamanna og ríkið neyðist til að
taka hart á þeim málum. Þá telja
þeir mjög alvarlega þróun að strax
á öðru ári virðisaukaskattsins skuli
vanskil komin í rúma 2,7 milljarða
króna. Nauðsynlegt sé að sporna
við þessari þróun strax í upphafi.
Mikið tap á staðgreiðslusköttum
segja yfirskoðunarmenn sérstak-
lega alvarlegt gagnvart ríkissjóði í
ljósi þess að hann þurfi að standa
sveitarfélögunum skil á þeirra hlut
í staðgreiðslunni (útsvarinu) þó svo
að hún hafi ekki verið innheimt að
fullu. Væri athugunarefni hvort
áhætta ríkisins af vanskilum sé
hlutfallslega of mikil. Sömuleiðis
sé nauðsynlegt að rannsaka hvern-
ig á því standi að starfandi fyrirtæki
geti skuldað staðgreiðslu í nokkra
mánuði án þess að beitt sé viður-
lögum samkvæmt lögum.
Afskriftir opinberra gjalda í ríkis-
reikningum hafa aukist hraðfara
undanfarin ár. Rúmlega 2.170
milljónir voru afskrifaðar 1991 og
og rúmlega 4 milljarðar samtals ár-
unum 1988-1991, Þar af voru
meira en þrír milljarðar skattar fyr-
irtækja. Kröfur vegna staðgreiðslu-
skatta verður í fyrsta sinn hægt að
afskrifa formlega í ríkisreikningi
1992, þótt þær séu löngu tapaðar.
Ástæður þess að afskrifa þarf veru-
legan hluta af tekjufærðum kröfum
ríkissjóðs telja yfirskoðunarmenn
margar en afskriftir skattaskulda
séu að langmestum hluta vegna
fjölgunar gjaldþrota á undanföm-
um ámm. Árið 1991 hafi gjald-
þrotaskiptum lokið í nær 1.500
málum og samtals rúmlega 3.400
málum á ámnum 1988-1991.
- HEI