Tíminn - 19.08.1993, Blaðsíða 4

4Tíminn
Fimmtudagur 19. ágúst 1993
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Timinn hf.
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aöstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guömundsson
Stefán Ásgrlmsson
Skrifstofur: Lynghálsi 9,110 Reykjavlk Sfml: 686300.
Auglýslngasfml: 680001. Kvöldsfmar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fféttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskríft kr. 1368,- , verö I lausasölu kr. 125,'
Grunnverö auglýsinga kr. 765,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Mikilvægt samstarf þjóða
á norðausturslóð
Norðurlandaráð gekkst nú í vikunni fyrir ráðstefnu um
málefni þjóða á norðurhjara og var hún haldin hér á
landi. Ráðstefnan var haldin í framhaldi af tillögugerð
Halldórs Ásgrímssonar í ráðinu en hann á saeti í forsæt-
isnefnd þess.
Ráðstefna þessi er mikilvæg fyrir margra hluta sakir,
ekki síst sú niðurstaða hennar að halda starfinu áfram
og byggja upp samstarf þjóðanna á norðurslóðum um
sameiginleg hagsmunamál, sem ekki verða leyst án ná-
innar samvinnu.
Áherslan á samrunaþróunina í Evrópu og breytingar í
Austur-Evrópu hafa á liðnum árum sett mark sitt á nor-
rænt samstarf. Mikil áhersla hefur verið lögð á sam-
stöðu nórðurlandaþjóða í Evrópusamstarfinu og vænt-
anlega inngöngu sumra þeirra inn í Evrópubandalagið,
en einnig samvinnu við Baltnesku löndin. Þau vandamál
sem uppi eru á norðurslóðum hafa nokkuð fallið í
skuggann fyrir þessari áherslu.
Sú ráðstefna sem hér um ræðir og niðurstaða hennar
er tilraun til að breyta þessu og að samstarf þjóðanna á
norðurslóð fái þá vigt sem nauðsynleg er.
Fjölmennar þingmannasendinefndir Rússa og Kanada-
manna áttu sæti á ráðstefnunni en þeir eru auk Norður-
landanna mikilvægir aðilar að þeim málefnum sem um
ræðir. Ákveðið var að halda þessu samstarfí þjóðþing-
anna áfram.
Mengunarmál og nýting auðlinda eru ekki síst þau
málefni sem brenna á þjóðum norðursins. Ásókn fer
vaxandi í að losa úrgangsefni í norðurhöfin og Rússar
eiga við geigvænleg mengunarvandamál að stríða sem
ekki verða leyst nema með samstarfi þjóða. Leysist það
ekki hefur það geigvænlegar afleiðingar í för með sér
fyrir nágrannaþjóðirnar og þennan heimshluta.
Þjóðir norðursins hafa fylgt nýtingarstefnu varðandi
auðlindir en lítill skilningur hefur verið á þeim þörfum
víða í ríkjum Evrópu og í Bandaríkjunum og andóf gegn
nýtingu hvala og selastofna sem þó eru ekki í útrýming-
arhættu er alþekkt. Þarna er verkefni og farvegur fyrir
samstarf þessara ríkja að auka nsuðsynlega samvinnu
um skynsamlega nýtingu auðlinda.
Mengunarvandamálin virða engin landamæri. Afleið-
ingar losunar úrgangs í höfin þótt á fjarlægum slóðum
sé, koma þeim í koll síðar meir sem gera slíkt. Öflugt al-
þjóðlegt samstarf er það eina sem getur komið í veg fyr-
ir slík umhverfisslys sem losun úrgangsefna í höfin er.
Eins og áður segir áttu Kanadamenn og Rússar fulltrúa
á ráðstefnunni í Reykjavík auk Norðurlandanna.
Áheyrnarfulltrúar frá Evrópubandalaginu og EFTA sáu
hana einnig. Unnið er að því að fá Bandaríkjamenn og
Japani til samstarfs f þessum málum. En þessar þjóðir
eiga tvímælalaust mikilla hagsmuna að gæta á þessu
sviði.
Hér er því stigið afar mikilvægt skref því saman geta
þau ríki sem hér um ræðir gert stóra hluti í umhverfis-
málum norðurslóða og lagt þungt lóð á vogarskálina í
þessum málum á heimsvísu.
Ráðstefnan í Reykjavík verður því vonandi fyrsta skref
á langri leið en hún er einnig mikilvæg vegna þess að
hún stefnir á ný að vissu jafnvægi í starfsemi Norður-
landaráðs og norrænni samvinnu sem margir höfðu
áhyggjur af að væri að fjarlægjast nokkuð norður- og
vesturslóðir.
Það er ekki að spyrja að íhaldinu í
Reykjavík þessi misserin. Allt virð-
isfc einhvem veginn ganga á aftur-
fótunum hjá þeim. Fjárhagsstaðan
komin í hnút og hvert málið á fet-
ur öðru kemur upp, þar sem ein-
hvers konar vaíásöm vinnuhrögð
hafo verið viðhöfð ef ekki beinlínis
spilling verið á ferðinni. Nú er svo
komið að flest bendir tif að borgin
muni tapast Sjálfstæðisflokknum f
borgarstjómarkosningum í vor og
er það eitt útaf fyrir sig nánast
óbærileg tilhugsun fyrir alla
fiokksmenn hvar á landinu sem er.
Það merkilega við þessa nöturlegu
stöðu sjálístæðismanna íReykjavík
er að hana má með beinum og
óbeinum hætti rekia tii formanns
flokksins og þess tíma þegar hann
stýrði borgínni með eigin hendi.
t>að var hann sem Íagði grunninn
að þeim brunarústum sem fláihag-
ur bojgarinnar er orðinn ogþað er
líka hann sem ber mesta ábyrgð á
því að sjálfstæðismeirihlutínn
stendur nú með allt niður um sig
frammifýriralþjóð.
Skilyrt lóðaúthiutun
FVrir nokkrum dögum kynntí J6-
hanna Sigurðardóttír félagsmála-
ráðherra skýrslu um óhóflegan
byggingarkostnað á íbúðum fyrir
aldraða. Sú niðurstaða kom faum á
óvart þótt gagnlegt hafi verið að fa
þessa aimennu vitneskju staðfesta
með skýrslu frá ráðuneytí. En Jó-
hanna iét þau orð folla þegar hún
var að kynna þessa skýrslu að það
væri ámælisvert þegar sveitarfélag,
eirts og Ld, Reykjavíkurborg, skil-

Ekki alveg sakiausir
En borgarbúar voru rétt að byrja
að trúaþví að sjálfetæðismeirihlut-
inn væri að segja satt um þetta og
að Jóharma og hennar menn væru
með ógrundaðar og fólskulegar
árásir á flekklausa sómamenn,
þegar í Ijós kemur bréf sem Davfð
Oddsson, fyrrverandi borgarstjóri
hefúr skrifoð vegna byggingar
flbúða fyrir aidraða. ÞaðvarSigrún
Magnúsdóttir sem dró fram þetta
bréf, enda hafði hún áður tekið
undir með Jóhönnu að í a.m.k. ein-
hverju tílfelli hafi verið um slíkar
yrti lóðaúthlutun sfna undir bygg-
ingar fýrir aidraða við það að ein-
feer ákveðinn verktaki ynni verk-
Það skipti engum togum að full-
trúar meirihlutans Reykjavík urðu
svo hneykslaðir og fuJiir heilagrar
vandlætingar vegna þessara yfirlýs-
inga Jóhönnu að Garri vissi hrein-
lega ekki hvert þeir ætíuðu. Vii-
hjálmur Vilhjálmsson (borgar-
stjóræfni?í) brást hinn versti við
og Markús Öm Antonsson, borgar-
stjóri (og borgarstjóraefhi) varð
bæði sár og móðgaður yfir þeirri
ótrúlegu ósvffni að segja Reykja-
vfkurborg skiiyrða lóðaúthlutan-
imar.
í bréfinu kemur það fram, svart á
hvítu, að „Ármannsfeli skuii byggja
íbúðimar" og að Ármannsfeli skuli
hanna mannvirkin á svæðinu.
Undir bréfið ritaði Davfð Oddsson
sem þar með er upphafemaðurinn
að enn einni hallærisuppákom-
unni hjá Sjálfstæðisflokknum í
Reykjavík. SkyidJ nokkur maður
framar geta trúað því sem sjáif-
stæðismenn segja fýrst þeir reyna
að breiða yfir svona hluti?
íhaldið var farið að
málaráðuneytíð um
beiðni á því að vera með fuflyrðing-
ar um gagnrýniverða starfehætti í
borginni. í ljðsi þess að það eru
fuiitrúar Sjálfctæðisfiokksins í
Reykjavík sem reynast vera með
buxumar á hælunum en ekki fé-
lagsmálaráöuneytíð eða félags-
málaráðherrann þá er augljóst að
það kemur í hlut borgarstjórans og
iiðsmanna hans að biðja ráðherr-
ann afsökunar, en ekki öfugt
Garri
Einkavinavæðing lylj a?
MORGUHÐUDID MIPVIKUPACUK U. ÁGÚST IH»
Öfugsnúin einkavæðing
eftir Sindra
Sindrnson
\ petni miklu umbrutatmium I
þjúVirir.njr i«in »id n£
‘ifum «r nuutVyr.lrgt ta-milcg
»at: riki um lcikrrglur i a’.vinnulff'
:nu Miklu jkipnr rinmg ad |»vn-
U-T.ir þurfi rkki gnina »tyóni»öU
!iv*rju íinni um graiíku. ad fyrir-
ta-ki þurfi rkki uóðujt aJ vcra 1
vurJtocrjfi gajnvar. rikn»aldinu
■rrn i aó iji um ad krikreglur lýð-
anVa|ijii)f*lag» »*u haldnar. Þ»l
:naVir rr laUndiO i lyQaframkiMu
wir Jreiftngu i lilandi i dag einmitt
iijnnig aO lurtryggni ug óöQggi
rinkcnna það.
AtviunugTvin i tókn
Við IjrQtframleiðslu og drvifingu
itarfa hundruð manni I f>nrta?kj-
cm jcrn aundaat fagltgan aaman-
Uirð við það trm hrtt g«rut. og
*um hvrr hafa þvgar nád að haala
V-r vóll rrlcndis- fvtta «r þvl at-
jjilfu lér ýmu rmkaritllndi. for-
ritlindi i markaðinum og aðgang
að óþoðtandi Qirmagni. mcga
menn tlððugl cigi von á kollhnUum
og umbyltingum I þev.um atrlnnu-
vcgi eftir þvl hvaða Ajðrnmila-
flokkar aljriaat inn I landaatjðmina
hvcrju unni. Lmn daginn i að þjðð-
nýta heila gallrriið og nrtu dag i
að koma i Ahaflri aamktptml. burt-
«ðð fri þvl hvaða aflriðingar það
gcti haft. Sein batur ftr htfur ver-
ið h»gt að b*gja fri ðfgunum —
fram að þessu.
Hlutverki LyQaveraluoar
rikiaúu loldð
Á alnum tlma hafði LyQavtrilun
rikuins vtðamiltið hlutvtrk I haii-
bngðisgtirsnum. BirgðahaM fynr-
Urkisins vsr mikilvargt ðryggisat-
riði auk þess ssm það valtti sjðkra-
húsunum margvisltga þjðnustu
LjrQavtrslun rikiains hafði þi aam-
b*riUgar skyldur við ijdkrahðsln
og apðukln við almsnning.
I dsg tm slikar forsanaur Iðngu
htfðl það verið igsatl tl fsgkgs
hefði verið itaðið að milum. A iið-
asu þingi var lagt fram frumvarp
til laga um Mofnun hlutafilags um
LyQaverslun rikiains.
Cinkavaðinganlefna rikiaatjðm-
arinnar og þaati fmmvarpatmJð ar
I tjilfu sér ekki ðeðlilag. Friimvarp-
Ið hreyfði Ld-'ekkl við nokkrum
mannl tf tkki kamj annað tH.
Framkvamdir og QirfsstJngsr tsm
standa yCr þji LyQavcrelun rikialns
tUfnu tljómvslda. óiki'jin-
úgt er að rikið ikuli vtga himin-
hium Qirhaðum til uppbyggingar
fyrirlakis sam fyrirhugað tr að
wQa.
Hundraða milljðaa aðun
k aama Uma og ainkavaðing
•r ðtþanaU fyriruaklamt I fullum Sindri Sindmsnn
.Hír er í kyrTþcy *ó*ð
Sindri Sindrason, framkvæmda-
stjóri lyfjafyrirtækisins Phar-
maco og einn af jöfrunum í ís-
lensku viðskiptalífi, kveður sér
hljóðs í Morgunblaðinu í gær og
spyr í forundran hvað sé að ger-
ast með Sjálfstæðisflokkinn sem
eitt sinn hafi haft samkeppnis-
hugsjónina að leiðarljósi? Sindri
Sindrason sem fram til þessa
hefði ekki að óreyndu verið tal-
inn til yfirlýstra stjómarand-
stæðinga, virðist eiga von á
hverju sem er frá ríkisstjóm
Davíðs Oddssonar, og í grein
sinni, sem hann kallar „öfug-
snúin einkavæðing", virðist
hann ekki útiloka að einkavina-
væðingarstefnan, sem er vöm-
merki ríkisstjómarinnar, muni
ryðja sér til rúms á sviði lyfja-
verslunar í landinu.
Fjárfcst áður
en selt er
Sindri er að fjalla um einkavæð-
ingu Lyfjaverslunar ríkisins en á
síðasta þingi var einmitt lagt
fram stjómarfrumvarp um að
breyta fýrirtækinu í hlutafélag.
Ekki vill lyfjabaróninn Sindri
ganga svo langt að leggjast gegn
einkavæðingu Lyfjaverslunar-
innar, skárra væri nú, en hins
vegar bendir hann réttilega á
mjög sérstakar framkvæmdir
sem standi yfir hjá þessu ríkisfýr-
irtæki sem á að fara að selja. Auk
þess kemur það fram í greininni
að það sem verið er að fjárfesta í
hjá Lyfjaversluninni sé þegar fyr-
ir hendi hjá einkaaðilum í lyfja-
bransanum. Sindri segir: „Kunn-
áttumenn telja að þessar fýrir-
huguðu framkvæmdir geti kost-
að 150 til 200 milljónir króna.
Þetta er að gerast á sama tíma og
mörkuð stefna ríkisstjómarinn-
ar er að einkavæða þetta sama
ríkisfýrirtæki! Með því að taka
fjármagn frá ríkinu til að fjár-
magna sterkari stöðu Lyfjaversl-
unar ríkisins gagnvart sam-
keppnisaðilum er auðvitað verið
að skapa ójafnræði í aðstöðu.
Auðvitað spyrja menn hvaðan
fjármagnið komi á þessum
krepputímum til þessara flárfest-
inga. Em sjúklingaskattamir
e.Lv. notaðir til að fjármagna
samkeppnina?"
„Sóun í kyrrþey“
Þótt alltaf sé varasamt að taka of
hátíðlega fullyrðingar um þarfir í
heilbrigðiskerfinu sem koma frá
þeim sem byggja rekstur sinn og
afkomu á þessari sömu heil-
brigðisþjónustu, þá eru eftirfar-
andi fullyrðingar framkvæmda-
stjóma Pharmaco um flárfest-
ingar í Lyfjaversluninni áhuga-
verðar: „Sóun á fjármunun í
staðinn fýrir að nota sama fjár-
magn til að skapa vinnu fýrir
' Vitt og brBltt
fjölda fólks eða e.Lv. stytta lokan-
ir sjúkrastofhana. Hér er í kyrr-
þey sóað upphæð sem nemur
fjórðungi þeirrar upphæðar
(þess fræga milljarðs) sem öll
ríkisstjómin, launþegasamtökin,
vinnuveitendur og sveitarstjóm-
ir hafa verið að togast á um i allt
sumar og átti að bæta atvinnu-
ástand allra landsmanna."
Þessar athugasemdir frá Sindra
Sindrasyni em ekki síður athygl-
isverðar í ljósi þess að það eina
sem ríkisstjómin og heilbrigðis-
ráðherra virðast geta látið sér
detta í hug til að nýta betur það
fjármagn sem til skiptanna er, er
að koma með ný þjónustugjöld
eina ferðina enn. En það athygl-
isverðasta við grein Sindra
Sindrasonar er e.t.v. sú skýring
sem hann, einn af hinum áber-
andi viðskiptajöfrum í íslensku
atvinnulífi, lætur sér detta í hug
að stjómi gerðum ríkisstjómar-
innar. Sú skýring snýr að því sið-
spillingarviðhorfi sem svo opin-
berast í aðgerðum og afstöðu
þessarar ríkisstjórnar: .Álykta
mætti sem svo að menn viidu
gera það dýrara, fjárfesta svo
mikið að enginn samkeppnisað-
ili geti haldið í við slíkar fjárfest-
ingar enda ausið af almannasjóð-
um. Á síðan að afhenda einhverj-
um útvöldum þetta fýrirtæki á
silfurfati?"
Einkavinavæðingin er augljós-
lega farin að spilla illa fýrir ríkis-
stjóminni, fýrst menn eins og
Sindri Sindrason - sem að eigin
sögn treystu ríkisstjómarflokk-
unum til góðra verlra - telja sig
knúna til að lýsa hneyksian sinni
á henni á opinberum vettvangi.
- BG