Tíminn - 26.01.1994, Qupperneq 7

iSÚnBÍ .öS. iup6bu>iivöiM
Miðvikudagur 26. janúar 1994
JKSSBXSSItV^Q
ö
7
Flest slys í skólanum urbu til skamms tíma á skólagöngum.
(Svibsett mynd úr Vestubœjarskóla: CS)
Tilviljun ein ab 50% fleiri slasast ískólanum á mánudögum en á mibvikudögum?
Helgarannríkiö svo mikib að
böm em uppgefin á mánudögum
Getur það verið tilviljun
ein að um 50% fleiri
krakkar slasast að jafn-
aði á mánudögum en á t.d.
miðvikudögum og flmmtu-
dögum? Kannski er það ennþá
óskiljanlegra að 4-6 sinnum
fleiri skuli slasast í slólanum í
janúar og mars en í desember
og maí. Þessar merkilegu nið-
urstöður komu í ljós þegar
skólahjúkrunarfræðingur í
Glerárskóla á Akureyri, Auður
Sigurðardóttir, raðaði niður
slysum sem skólabömin (um
440 í skólanum) urðu fyrir
skólaárið 1991-1992, annars
vegar niður á daga vikunnar
og hins vegar eftir mánuðum.
Útkoman er sýnd í ársskýrslu
Heilsugæslustöðvarinnar á Ak-
ureyri. Auður, sem starfað
hefur sem skólahjúkrunar-
fræðingur í áratug, sagði þetta
ekkert einsdæmi fyrir þetta
umrædda skólaár. Útkoman
hafi verib svipuð skólaárið á
eftir. Aðspurö skýringa á þessu
sagðist hún vitaskuld ekkert
geta fullyrt, enda hefðu engar
rannsóknir fariö fram í því
efni. Á hinn bóginn sagðist
Auður hafa velt hugsanlegum
ástæðum fyrir sér og fengið á
tilfinninguna að mikil slysa-
tíðni á mánudögum gæti að
töluverðum hluta stafað af
þreytu. Fjölskyldur virðast
leggja svo milda áherslu á
íþróttir, skemmtanir og aðra
upplyftingu um helgar, að
bömin mæti oft dauðþreytt í
skólann á mánudögum.
Varðandi margfaldan mun á
fjölda slysa frá einum mánuði
til annars hefur Auöur m.a.
veitt því athygli ab slys veröi
hvað flest þegar lítið er um til-
breytingu í skólalífinu vikum
saman. Þegar aftur á móti eitt-
hvað sérstakt er að gerast eða í
undirbúningi, t.d. fyrir jóla-
skemmtanir eöa próf þá virðist
verulega draga úr slysum.
Auður minntist einnig á þá at-
hyglisverðu staðreynd, að eftir
breytingu á fyrirkomulagi
þrifa í skólanum s.l. haust
hefði slysum á skólagöngum
strax fækkað áberandi. Breyt-
ingamar fólust í því að í stað
skúringa á kvöldin fara þær nú
fram meðan kennsla stendur
yfir. Og eftir að ræstingafólk
fór ab vera á göngum skólans á
skólatíma hafi slys á skóla-
göngum nánast hætt. Áður
vom skólagangamir hins veg-
ar þriðji álgengasti slysastað-
urinn (þ.e. hjá strákum), næst
á eftir skólalóðinni og leik-
fimisalnum.
í skýrslu HAK em einnig ýms-
ar tölulegar upplýsingar um
slys í þeim skólum sem til-
Fjöldi slysa í Glerár-
skóla eftir vikudög-
um 1991-92.
man
Þri
miðv
fim
fds
lau
sun
heyra heilsugæsluumdæminu.
Þar em alls 14 skólar með
nærri 2.800 nemendum sam-
tals. Strákarnir em að venju
mum meiri hrakfallabálkar.
T.d. kemur í ljós að yfir þrisvar
sinnum (340%) fleiri strákar
en stelpur slasast af áverka frá
öbmm. Auður tók fram að oft-
ast sé þarna um óviljaverk að
ræða, og slysin sjaldnast alvar-
leg. Einnig kemur í ljós að slys
á höfði em tvöfalt tíðari meðal
stráka, sem einnig slasast
þrisvar sinnum oftar á hand-
leggjum og tvisvar sinnum
oftar af höggi með hlut en
stelpur.
Aftur á móti hafa mun fleiri
stelpur slasast í leikfimi og við
íþróttaiðkun skólaárið 1991-
1992.
Auður sagði þetta hafa verið
mest áberandi meðal eldri
stelpnanna og sérstaklega í
boltaleikjum. En nokkuð hafi
dregið úr þessum slysum eftir
að athygli íþróttakennara var
vakin á þessvun tölum.
-HEI
Áberandi er hvab slysum fcekkar
eftir þvísem líbur á vikuna. Bent
skal á, ab fá slys á föstudögum 35
eiga sér þá skýringu ab skólahjúkr-
unarfrœbingur vinnur ekki á föstu-
dögum og fcer sjaidan upplýsingar 39
um slys sem þá verba, nema þau
séu íalvarlegrí kantinum. Slysa-
skráning um helgar skýríst af því 25
ab skólaböm leita stundum til
skólahjúkrunarfrcebings íbyrjun
vikunnar vegna slysa sem þau 20
lentu í um helgina. Þannig ab öll
skráb mánudagsslys verba á
mánudögunum einum. \ 5
10
Tvöfalt og allt upp í 6 sinnum
fleiri slys ímars en desember og
maí eru hér mest áberandi. jafnvel 5
þótt desembertölumar vœru tvö-
faldabar (vegna fárra skóladaga)
stendur eftir 2-3 -faldur munur 0
milli „ tilhlökkunarmánabanna “ og
hinna tilbreytingaríitlu.
Fjöldi slysa í Glerárskóla
eftir mánuöum 1991-92.
sept okt nóv des jan feb mare apríl maf