Tíminn - 18.02.1994, Blaðsíða 11

fpsfrjfegyrj % fcfrnfot1$?4

ál
Veiöibœndur viö Kerlingardalsá, Vatnsá og Heiöarvatn frá vinstri: Tómas Pálsson Litlu-Heiöi, Einar Kjartansson Þórís-
holti, sem er formaöur veiöifélagsins, Cuöbergur Sigurösson Lœkjarbakka, Hermann Ámason Stóru-Heiöi og Árni Snœ-
bjömsson, hlunnindaráöunautur BÍ.
Meðalveiði á laxi hefur veriö 75
laxar í mörg ár, en mest hafa
fengist á einu ári 169 laxar 1992
og um 170 sjóbirtingar og bleikj-
ur sama ár, samkvæmt veiði-
skýrslu Veiðimálastofnunar.
Núna eru notaðar fimm stengur
viö veiöar í straumvatninu. Áöur
fyrr stunduðu bændur í Mýrdal
dorgveiöi niður um ís í Heiðar-
vatni.
Veiðihús viö Vatnsána var ný-
lega endumýjaö og í stað þess
gamla, sem var fjarlægt meö öllu,
kom glæsilegt hús í eigu veiðifé-
lagsins. Jafnframt var ný vatns-
leiösla tekin í notkun. Hún nýtist
einnig tveimur salemis- og hrein-
lætishúsum við tjaldsvæöi, sem er
við Heiöarvatn til afnota fýrir
dvalargesti við vatnið. Formaður í
Veiöifélagi Kerlingardalsár og
Vatnsár er Einar Kjartansson,
bóndi í Þórisholti. Um tuttugu
jarðir eiga aðild að svæðinu.
Leigutaki Kerlingardalsár og
Vatnsár er Ámi Baldursson í
Reykjavík og hefur hann haft
veiðina á leigu undanfarin ár. Að-
komandi veiöimenn geta keypt
veiðileyfi í Heiöarvatni og er til-
valiö fyrir fjölskyldur að dvelja
þar viö veiðiskap, ekki síst eftir að
kominn er góður aöbúnaður á
staðinn.
Athyglisvert
vatnasvæbi í
skjóli Mýr-
dalsjökuls
s
ASuðurlandi em tiltölulega
fáar ár sem falla til sjávar,
miöaö við aðra landshluta,
en flestar þeirra em ákaflega
vatnsmiklar eins og kunnugt er,
enda fremstar meðal mestu vatns-
falla í landinu. En eitt af þeim
vatnasvæðum á Suöurlandi, sem
láta ekki mikið yfir sér í saman-
burði við hinar öflugu jökulár, er
hið athyglisverða vamaikerfi Kerl-
ingardalsár. Hún fellur í sjó
skammt austan við Vík í Mýrdal.
Þar er bæði sjógenginn silungur
og lax, auk vatnasilungs í Heiöar-
vatni.
Upptök árinnar em í Mýrdals-
jökli og í Heiðarvatni, sem er í ell-
efu kílómetra fjarlægð frá sjó. Úr
nefridu vatni fellur Vatnsá, sem á
ós í Kerlingardalsá níu kílómetra
frá sjó. Lax og sjógenginn silung-
ur kemst í Heiöarvatn, sem er í 72
metra hæð yfir sjó. Á þessum
slóðum er sérstæö náttúmfegurð,
ekki síst við Heiðarvatn og Vatns-
ána. Margir hafa unað sér vel við
veiðiskap og aðra útiveru, en
ýmsar gönguleiöir em þama um
nágrenniö. Fyrr á öldum, þegar
sjór féll allt upp að Víkurhömr-
um, sem em austan við núver-
andi byggð í Vík, lá þjóðleiðin
þama um.
Eingöngu er veitt á stöng í án-
um, en netaveiði er einnig stirnd-
uð í Heiðarvatni. Að vatninu eiga
jarðimar Litla- og Stóra-Heiði
land, auk þess sem afréttarland
Reynishverfinga liggur að því.
VEIÐIMAL
EINAR HANNESSON
Hiö nýja og glœsilega veiöihús viö Vatnsá.
Áhrifamikill
stjómmálamaöur
Cubjón Fribriksson: Ljónib öskrar. Saga |ón-
asar Jónssonar frá Hriflu III.
Ibunn 1993. - 354 bls.
Fáir menn hafa haft jafn mikil
áhrif á íslenska stjómmálaþróun á
þessari öld og Jónas Jónsson frá
Hriflu. Hann má með miklum
rétti telja höfund þess flokkakerf-
is, sem í megindráttum hefur ver-
ið viö lýði hér á landi síöustu sjö
til átta áratugina, auk þess sem
hann hafði mikil áhrif á mótun
skólakerfisins og kom mikið viö
ýmis önnur mál. Um engan ís-
lenskan stjómmálamann mun
hafa staðiö jafnmikill styrr og um
Jónas frá Hriflu; enginn var jafn
hataöur af andstæðingum, eng-
inn jafn dáöur af samherjum.
Bókin, sem hér liggur fyrir, er
þriðja og síðasta bindi ævisögu
Jónasar og nær yfir tímabilið frá
1933 og til æviloka hans, árið
1968. Hér greinir ítarlega frá
stjómmálaafskiptum Jónasar á 4.
áratugnum og allt fram til þess er
hann lét af þingmennsku, en jafn-
framt er greint frá fjölmörgum
öðrum málum, þ.á m. átökum
BÆKUR
JÓM Þ. ÞÓR
Jónasar viö skáld og listamenn,
samskiptum hans við Halldór Kilj-
an Laxness og ýmsu fleiru.
Öll er þessi saga feikifróðleg og
sitthvað kemur hér fram, sem ekki
mun hafa verið á almanna vitorði.
Sjálfum þótti mér mestur fengur
að frásögninni af hinum mögn-
uöu deilum innan Framsóknar-
flokksins á fyrra helmingi 4. ára-
tugarins, sem og af því er Jónasi
var í raun ýtt út af þingi. Þar grein-
ir frá einhverjum dramatískustu
átökum, sem orðið hafa í íslensk-
um stjómmálaflokki, og kannski
sýnir það best styrk flokksins á
þessum tíma að hann skyldi
sleppa tiltölulega lítt skaddaður
frá hildarleiknum. Þá sýnir það
glöggt hin miklu áhrif Jónasar að
hann var einn aöalhöfundur
þjóðstjómarinnar svonefndu, og
þaö eftir aö eigin flokksmenn
höfðu tvívegis hafnaö honum
sem forsætisráöherra. Að vísu er
þaö svo, aö enn er ekki fýllilega
ljóst, hvorir áttu meiri þátt í að
hafna Jónasi árið 1934, framsókn-
armenn eða alþýðuflokksmenn,
en hitt getur ekki leikið á tvennu
að flokksmenn hans studdu hann
ekki til embættis.
En þótt kaflamir um stjómmála-
baráttuna séu fróðlegir, em þeir
sem fjalla um samskipti Jónasar
viö skáld og listamenn ekki síður
skemmtilegir. Jónas hafði ákaflega
ákveðnar og einstrengingslegar
skoðanir á bókmenntum og list-
um og skirrðist ekki viö aö sitja yf-
ir hlut manna, ef honum bauð svo
við að horfa. Þetta gátu rithöfund-
ar og aörir listamenn ekki sætt sig
við og hlaust af hin harbasta
rimma, sem hér er gerð glögg
grein fyrir. Makalausastur er þó
kaflinn um samskipti þehra Jón-
asar og Halldórs Laxness, en um
þau veröur vart annað sagt en ab
þau hafi verib kostuleg.
Guðjón Friöriksson hefur unnið
mikið og gott verk með þessari
ævisögu Jónasar. Hún er afbragðs-
Cuöjón Fríöríksson.
vel rituð og varpar ljósi á flesta
meginþætti íslenskrar stjómmála-
sögu á fyrri hluta þessarar aldar.
Guðjón hefur kannaö mikinn
fjölda heimilda, en þó skortir all-
nokkuö á að hann geri það sem
kalla mætti strangfræðilega úttekt
á viðfangsefninu. Hann segir sög-
una afbragðsvel, varpar ským ljósi
á feril og athafnir Jónasar, en virð-
ist forðast ab leggja á hann fræbi-
legt mat eða draga ályktanir. Fyrir
vikiö hlýtur verkib að flokkast
undir það, sem gamall kennari
okkar Guðjóns beggja, Ólafur pró-
fessor Hansson, kallaði tíöum
„blabamannasagnfræði", og var
þab hól en ekki last í munni Ólafs.
Hvað sem því líður fer ekki á milli
mála, aö hér er á ferö ein athyglis-
veröasta ævisaga, sem samin hef-
ur verið um íslenskan stjómmála-
Jónas jónsson.
mann á síðari árum.
Frágangur þessa rits er góður, en
þó get ég ekki stillt mig um að
finna að tveim atriöum. í fyrsta
lagi er ég afar ósáttur viö þá til-
högun, sem hér er höfð á birtingu
mynda, þ.e. að hlaða þeim öllum
á tvo staöi. í ritum sem þessu eiga
myndir að fylgja texta eftir því
sem kostur er. Þannig njóta les-
endur þeirra best og þannig verð^
ur heimildagildi þeirra mest. í
annan staö er ég ósáttur við þá ab-
ferb ab raba tilvitnunum í langar
raðir aftast í bókinni. Tilvitnanir
eiga að vera neðanmáls á síbu
hverri, þannig hafa lesendur mest
gagn af þeim.
Er þá ekki annað eftir en ab óska
starfsbróöur til hamingju með
ágætt verk.