Tíminn - 17.03.1994, Side 21

Fimmtudagur 17. mars 1994
21
HROSSARÆKTIN í FRAMKVÆMD
"ERFÐAFRAMFÖR"
I
Notkun valinna gripa
í rxktuninni
URVAL-4-
SKYRSLUHALD
Grunnskráning
'Fangskýrslur
Búsbækur
KYNDÓTADÓMAR
■ KYNBÓTAMAT
(BLUP)
FRÆÐILEG UNDIRSTAÐA
MÓTUN KYNBÓTAMARKMIDS
(Brccding objeclive)
Mælingar verðmxtra ciginleika
Kynbólafræðilcg greining
Leiðréllingar íyrir umhverfuáhrirum
Mat á erfðiþá»uin
Val eiginleika sem valið skal fyrir,
ÚRVALSMARK, úrvalsskilyröi
(Sclection criteria)
s KYNBÓTASKIPULAG
1. mynd. Hrossaræktin í fram-
kvæmd.
Félög og stofnanir sem tengjast
hrossarækt
Fjölmörg félög og stofnanir tengj-
ast hrossaræktinni með einum eða
öðrum hætti og er samstarf allra
þessara aðila að vonum flókiö, sjá
2. mynd. Enda hefur það löngum
einkennt greinina eins og raunar
fleiri greinar landbúnaðarins, að
þó að ný félög taki til starfa, vegna
breyttra aðstæðna, nýrra laga
o. s.frv., þá eru hin eldri ekki lögð
af, þótt þau nýju hafi starfsgmnd-
völl eba að áherslum í starfi þeirra
gömlu sé a.m.k. breytt nægjanlega.
NorðurlandsbrokkararS31.138 21,47
Ardenahestar 88 923 10,49
Alls ,1.37325.01818,22
Stærð Svíþjóöar 449.964 km2,
0,44 hross/km2.
5. tafla. Hrossafjöldi helstu
hrossakynja í Finnlandi árið 1990.
Hrossakyn
Veðreiðabrokkarar
Fullblóðshestar
Finnskir hestar
Smáhestar
Alls
Fjöldl hrossa
17.000
6.100
15.900
6.000
45.000
Stærð Finnlands 338.145 km2,
0,133 hross/km2.
Stærð íslands 103.000 km2, 0,73
hross/km2.
Saga hrossaræktar á
Nor&urlöndum, ágríp
Hrossarækt í Danmörku á
sér langa og merka sögu. Öll
helstu hrossakyn Danmerkur
eru reiðhrossakyn þó svo að
ræktun veðreiðabrokkara hafi
aukist mjög í seinni tíð sam-
hliða auknum áhuga á veð-
reiðum. Þau hrossakyn sem
helst mætti kalla þjóðleg
dönsk hrossakyn eru jóski
dráttarhesturinn, Friðriksborg-
arhesturinn og Knabstruphest-
urinn. Danski fullblóðshestur-
inn var ræktaður upp með
kynblöndun samhliða mark-
vissu úrvali og er hann prýöis-
góður reiðhestur og keppnis-
hestur í hestaíþróttum og er
kyniö afar vinsælt til þeirra
nota. í Noregi var hrossarækt
ekki eins í hávegum höfð fyrr
á tímum eins og í Danmörku.
Dala-, Fjarða- og Norðurlands-
hesturinn eru hin gömlu þjóð-
legu hrossakyn í Noregi. Á
seinni tímum var norski full-
blóðshesturinn ræktaður fram
með kynbótum á sama hátt og
Norðurlandsbrokkarinn sem er
mjög athyglisvert hrossakyn.
Á seinni tímum hafa veöreiða-
hrossakyn einnig verið flutt til
Noregs. í Svíþjóð stendur
hrossarækt og hestamennska á
mjög gömlum og traustum
merg. Þar í landi átti svipuð
þróun sér stað og hér á landi
að mjög dró úr hrossaeign um
miðbik aldarinnar en síðustu
tuttugu árin eða svo hefur
mikil uppsveifla átt sér staö í
hrossarækt og hestamennsku
með tilheyrandi fjölgun
hrossa. Þjóðlegu hrossakynin
í Svíþjóö eru Gotlandshestar
og norðursænsku dráttarhest-
arnir. Sum hinna hrossakynj-
anna sem nú eru til í Svíþjóð
eiga sér síðan margra alda
ræktunarsögu í landinu. Reið-
mennska er vinsæl íþrótt í Sví-
þjóð og veðreiðar, einkum
brokkið, njóta einnig gífur-
legra vinsælda. Ræktun hins
alþjóðlega veðreiðabrokkhests
stendur enda mjög framarlega
í Svíþjóð. í Finnlandi hefur
gamla landkynið finnska afar
sterka stöðu miðað við land-
kynin í Danmörku, Noregi og
Svíþjóð en veðreiöabrokkarar
eru þó algengasta kynið í land-
inu núorðið.
Hrossakynín á Norbur-
löndum
í 2. til 5. töflu em fjölþættar
upplýsingar um hrossahald og
hrossarækt á Norðurlöndum
en hér á eftir veröa hrossakyn-
in er koma fyrir í framanskráð-
um töflum kynnt stuttlega.
Danski fullblóöshesturinn er
tilkominn viö blöndun Frið-
riksborgarhestsins og Olden-
borgarhestsins. Friðriksborgar-
hesturinn er traustbyggður og
glæsilegur brúkunarhestur, t.d.
til að draga léttivagna. Olden-
borgarhesturinn er mjög fram-
bærilegur íþróttahestur eink-
nm pt hann vel hæfur til að
Úrval
landbúnaðar
tækja
Ingvar
Helgason hf.
Sævarhöföa 2
síml 91-674000
Til sölu
Zetor 7745 turbo árg. 1991 79 ha. Með festingum og
stjómloka fyrir Veto tæki. Áhvílandi lán 300 þúsund og
ath. skipti á ódýrari.
Óska eftir gálga af MF 50.
Upplýsingar í síma 97-11933 á kvöldin.
nota í hlýðnikeppnum.
Danska fullblóðshestakynið
var síðan kynbætt enn frekar
með innblöndun veðreiða-
hrossa en við ræktun danska
fullblóðshestsins hafa menn
ætíð verið opnir fyrir mögu-
leikum kynblöndunar og þess
vegna hefur ýmsum fleiri
hrossakynjum verið blandað í
kynið sem ekki verður gerð
frekari grein fyrir hér.
Ræktun annarra fullblóðs-
hesta á Norðurlöndum á sér á
margan hátt hliðstæða sögu
og ræktun þess danska. Að
vísu koma Friöriksborgar hest-
ar og Oldenborgar hestar ekki
að ráði þar viö sögu en enski
veðreiðahesturinn hefur í öll-
um tilvikum veigamiklu hlut-
verki aö gegna. Veðreiðahest-
arnir (hlaupahestar) eru enskir
að uppruna eins og um var
getið og hafa dreifst víða um
heim og er ræktun þeirra
stunduð mjög víða. Veðreiöa-
brokkararnir eru einnig alþjóð-
legt hrossakyn sem upprunnið
er í Englandi en hefur á seinni
tímum verið ræktað hvað mest
í Bandaríkjunum. Svíar eru
stórræktendur veöreiðabrokk-
hestsins á alþjóðlegan mæli-
kvarða.
Eigum til svifnökkva frá Scat Hovercraft, USA
- farartæki sem er til brúks jafnt á láði sem legi,
hvar sem er, á snjó eða á sandi.
Þarftu að komast að sumarbústaðnum um
hávetur og allt á kafi eða í leysingum?
Viltu aka/svífa frá veiðikofanum og beint út á
vatn og heim aftur með aflann?
Upplýsingar á Bílasölunni Bílanesi,
sími 92-15944.
ELHO PÖKKUNARVÉLAR
einfaldar oa afkastamiklar
Filmuskeri og filmulengi
Eigendahandbók á íslensku fylgir öllum ELHO pökkunarvélunum.
Mikil afköst, góður og einfaldur útbúnaður
hafa einkennt ELHO pökkunarvélarnar.
Allar ELHO pökkunarvélarnar eru með sjálf-
hreinsandi pökkunarborð.
Filmuskeri og filmutengi sem skera á filmuna
að lokinni pökkun og tengja hana á næsta
bagga án þess að ökumaðurinn þurfi að yfir-
gefa ökumannshúsið.
Öllum aðgerðum vélarinnar stjórnað með
kapalstýringu úr ökumannshúsi.
Filmu- og baggateljari eru inni í ökumanns-
húsinu, sem gerir notandanum mögulegt að
fylgjast áhyggjulaust með pökkun bagganna
og filmunotkun.
Fallrampur, nýr staðalbúnaður aftan á vél-
inni, tekur við bagganum af pökkunarborðinu
og leggur hann á jörðina.
Verö meö öllum búnaöi
kr. 695.000,- án vsk.
oku-
Sjálthreinsandi pökkunarborð
unníavTðPastaða,búnað^.
hlífir rúll-