Tíminn - 23.09.1994, Page 5

Föstudagur 23. september 1994
5
Wmúms.
Ingibjörg Pálmadóttir:
Nýjum lyfjalögum
verður ab breyta strax
Ríkisstjórnartlokkarnir keyrðu í
gegnum Alþingi á sl. vori mein-
gölluð lyfjalög, þrátt fyrir að-
varanir stjórnarandstöðuflokk-
anna. Við lokaafgreiðslu máls-
ins var lögð fram tillaga sem
þingmenn Framsóknarflokks-
ins höfðu forystu um, sem var
um aö vísa málinu til ríkis-
stjórnarinnar til frekari endur-
skoðunar. Öll stjórnarandstað-
an studdi þá tillögu. Hún var
borin fram í von um að augljósa
galla, sem voru á frumvarpinu,
mætti lagfæra. Sjálfstæöismenn
voru ekki einu sinni tilbúnir til
að ræða þessa tillögu, hvað þá
heldur ab styðja hana. Kappið
var svo mikið að afgreiba þetta
mál fyrir vorið, enda greinilega
samkomulag milli Alþýbuflokks
og Sjálfstæðisflokks þar að lút-
andi.
Hvers eiga bændur
ab gjalda?
Nú er að koma í ljós, ab hinar
miklu breytingar á löggjöf varð-
andi sölu dýralyfja þýða veru-
legt óhagræði og kostnaðarauka
fyrir bændur, og í sumum til-
vikum hagar þannig til að vart
er hægt að framfylgja lögunum.
Til þessa hafa héraðsdýralæknar
selt dýralyf, en nú mega allir
dýralæknar kaupa lyf í heild-
sölu, sem er til hagsbóta, en sala
lyfjanna er aðeins bundin við
svokölluð bráðalyf. Þaö þýbir,
strangt til tekið, að dýralæknar
geta ekki selt t.d. bóluefni eða
önnur fyrirbyggjandi lyf og ekki
lyf til framhaldsmeðferðar.
Þetta kemur ekki að sök þar sem
stutt er í lyfjaverslun, en víða er
langt í slíka þjónustu. Því er það
ljóst að mikið óhagræði fylgir
„Augu margra þing-
manna, sem studdu
frumvarpið, hafa nú
opnast fyrir því, að
þama var um slys í laga-
setningu að ræða og því
áríðandi að taka málið
upp að nýju. Það er út af
fyrir sig þakkarvert, ef
þingmenn stjómarflokk-
anna hafa loksins vakn-
að til vitundar um að
nýju lyfjalögin munu
ekki einungis hækka
lyfjaverð á landsbyggð-
inni, heldur einnig rýra
þjónustuna."
því að sækja öll lyf til lyfjaversl-
unar, ef það er þá framkvæman-
legt. Auk þess hefur þetta nýja
fyrirkomulag mikinn kostnað-
arauka í för með sér fyrir bænd-
ur. Þessir ágallar kalla á endur-
VETTVANGUR
skoðun Iaganna þegar í stað.
Það sannast enn og aftur að
lyfjamálið var ekki nægilega vel
unnið, eins og svo oft var bent á
af hálfu þeirrar er þetta ritar.
Batnandi mönnum
er best ab lifa
Augu margra þingmanna, sem
studdu frumvarpið, hafa nú
opnast fyrir því, að þarna var
um slys í lagasetningu ab ræða
og því áríðandi ab taka málið
upp að nýju. Þab er út af fyrir
sig þakkarvert, ef þingmenn
stjórnarflokkanna hafa loksins
vaknað til vitundar um að nýju
lyfjalögin munu ekki einungis
hækka lyfjaverb á landsbyggð-
inni, heldur einnig rýra þjón-
ustuna.
Það er fleira í þessum lögum,
sem á eftir að koma til fram-
kvæmda og er landsbyggöinni
mjög óhagkvæmt. Þar á ég við
m.a. nánast óheft frelsi til að
opna lyfjaverslanir, sem án efa
mun hafa það í för meö sér að
lyfjaverslunum mun fjölga á
Stór-Reykjavíkursvæðinu, en
fækka á landsbyggöinni. Sú
óheillaþróun má ekki verða. Því
þarf ekki einungis að endur-
skoba þann þátt laganna er snýr
að sölu dýralyfja, heldur þarf að
endurskoða málib í heild. Við,
sem greiddum atkvæði gegn
lyfjafrumvarpinu, fögnum því
ab stjórnarlibar eru vaknaðir af
dvala og vonumst eftir góðu
samstarfi vib breytingar á lög-
unum.
Höfundur er alþingismaöur.
I austurveg hetjur
Snemma sumars árib 1989 varb
nokkur hreyfing meðal stúdenta
austur í Peking. Töldu þeir orðið
tímabært, að þeir fengju að draga
andann hver meö sínum hætti.
Þeir vildu meb öðmm orðum
ekki una því lengur, að orö þeirra
og athafnir allar væm háb vilja
leiðtoga' kommúnistaflokksins.
Þessu til áréttingar þyrptust stúd-
entarnir út á Torg hins himneska
friðar.
Þar höföust þeir við í nokkra
daga, bám fram kröfur sínar um
lýbræbi og höguðu sér í alla staði
prúömannlega, rétt eins og þeir
væm staddir á málfundi í
menntaskóla norbur á íslandi.
Því miður var prúðmennskan í
þessu máli aöeins á aðra hliðina.
Hinir sjálfskipuðu alþýöuleib-
togar í forystusveit kommúnista-
flokksins litu á stúdentana sem
skítapakk og stórhættulega þar
ab auki. Því fór þab svo, ab þann
4. júní siguðu þeir á þá einkenn-
isklæddum villimönnum á skrið-
drekum. Er ekki að orðlengja
það, nema hvað strákarnir á
skriödrekunum völtuðu yfir
skólakrakkana, svo úr varö kjöt-
kássa upp á einhver tonn.
Ekki em nú liðin nema fimm ár
frá þessum fjöldamorðum, sem
vitanlega vom fordæmd út um
allan hinn „siðaða heim". Menn
létu stór orð falla í þá vem, að
ekki væri oröum eyðandi á
stjórnarherrana í Peking. En hálf-
ur áratugur er langur tími, þegar
margt ber til tíðinda. Og menn
em fljótir að gleyma.
Mig minnir, að Árni Johnsen
hafi fyrstur íslenskra stjórnmála-
manna tryllt austur til Kína eftir
sumarib góða 1989. Erindið var
víst ab selja staðarmönnum
lakkrís. Næstur held ég svo að
Jón Baldvin Hannibalsson hafi
verið í röðinni. Skilst mér, aö
honum hafi legið á að fá sér síb-
degisgöngu á Kínamúrnum.
Telst slík ganga þörf ibja roskn-
um mönnum.
Og í þessum mánuði gerði Svav-
ar Gestsson sér ferð á hendur
austur til Kína, til ab opna þar
sýningu þrjátíu íslenskra mynd-
listarmanna.
Heiður sé öllu þessu fólki, stjórn-
málamönnunum og myndlistar-
fólkinu, fyrir snögg vibbrögb vib
breyttum aðstæöum í austurvegi.
En hvað hefur breyst? Jú, það er
búib að skafa kjötkássuna, sem
eitt sinn var frelsiselskandi ung-
SPJALL
PjETUR
HAFSTEIN
LÁRUSSON
lingar, undan skriðdrekabeltun-
um á Torgi hins himneska friöar.
Vestræna sjónvarpsliðið er farið
á braut. Hitt er óbreytt, að sömu
skepnurnar og fyrirskipuðu ung-
lingamoröin árið 1989 sitja sem
fastast á sínum veldisstólum.
Á þessum böðlum og hinum,
sem stjórnuðu Þriðja ríkinu
þýska fyrr á öldinni, er ekki
minnsti eðlismunur. Valdið er
þeim allt — skömm og heibur
óþekkt hugtök, eins og raunar
víbar í stjórnmálaheiminum.
Hverfum nokkra áratugi aftur í
tímann og virkjum hugmynda-
flugib svolítið í leiðinni. Hugsum
okkur ab Hitler og kónar hans
hafi unnið sigur í síðari heims-
styrjöldinni. Vib getum einnig
gert okkur í hugarlund, að böð-
ulsverkum þeirra í Auschwitz eða
héldu
á öðmm „himneskum friöartorg-
um" nasista hefði verið sjón-
varpab beint inn á hvert heimili
á Vesturlöndum, líkt og gert var
þegar stúdentakjötkássan í Pek-
ing var snyrtilega borin á borð
Vesturlandabúa og raunar fleiri
sumarib 1989. Segjum að fimm
ár væru liðin frá heimsstyrjöld-
inni og þeir Árni, Jón Baldvin og
Svavar, væru að vasast í pólitík
hér heima. Skyldi Árni þá hafa
fariö til Hitlers-Þýskalands til að
treysta viðskiptaböndin? Ætli
Jón Baldvin hefði brugðið sér til
Berlínar og fengið sér skemmti-
rölt á Unter der Lindpn? Eða
skyldi Svavar hafa látið sig hafa
það, að fara þangab með í hóp
myndlistarmanna, sem fengið
hefðu leyfi doktors Göbbels til að
sýna staöarmönnum snilli sína?
Sennilega. Og það hefði víst
engu breytt, þótt allir hefðu vit-
að allt um Auschwitz.
Ég leyfi mér hins vegar að efast
um að þá hefbu fundist þrjátíu
íslenskir listamenn, sem hefbu
verið nógu miklir vesalingar til
að hrækja á minningu fórnar-
lambanna í Auschwitz ofan af
penum sýningarveggjum Göb-
bels. ■
FÖSTUDAGS
PISTILL
ÁSGEIR
HANNES
HEIMSVIÐSKIPTI
OG HÆKKUN í HAFI
Kunningi pistilhöfundar sigldi
lengi um höfin sjö og hafði frá
mörgu ab segja. Bæbi af kjöt-
kveðjuveislum í Ríóborg og þús-
und og einni nótt í Arabíu. Sjórán-
um á Kínahafi og stolinni gjafa-
skreið í Nígeríu. Samt eru þessi
ævintýri vinarins ekki efst í huga
pistilhöfundar, þegar hann rifjar
upp sögurnar nú löngu seinna.
Heldur hitt: Vinurinn sagbist aldrei
hafa komið í svo ómerkilegan
hafnarbæ að ekki fengist þar bæbi
danskur bjór og svínakjöt.
Hins vegar fór ekki mörgum sög-
um af íslenskri framleibslu í hnatt-
reisum vinarins og því mibur.
Nema í Hong Kong fannst Svali
Sparkling Water frá Davíð Schev-
ing í Sól hf. á lúxushótelinu Mand-
arin Oriental og því ekki seinna
vænna ab sjóbakerfib tók í taum-
ana og hirti fyrirtækib af Davíb.
Hér á landi er mönnum bannab
ab njóta eldanna sem kveikja þá.
Pistilhöfundur heldur því fast vib
þá skobun sína ab útflutningsversl-
un hefjist á byrjunarreit og ekki ab
stytta sér leib.
Islendingar eiga strax ab hrinda í
framkvæmd áætlun um ab
mennta og þjálfa ungt fólk í öbr-
um löndum til sölustarfa. Það
verbi stutt til ab sækja mennta-
skóla í helstu vibskiptaríkjum okkar
og vænlegum vibskiptalöndum.
Vaxi þannig úr grasi í þessum
löndum og kynnist þjóbháttum og
neysluvenjum. Stundi siðan há-
skólanám í helstu verslunarskólum
ríkjanna, innan um verbandi lykil-
menn í vibskiptalífi þeirra.
Á þennan hátt eignast íslending-
ar brátt stóran hóp af úrvalsfólki,
sem kann ab selja afurbir landsins
um allan heim og hefur réttu sam-
böndin til ab greiba fyrir vibskipt-
unum. Og ekki nóg meb þab.
íslendingum hefur gengib illa ab
fá erlenda framleibendur til ab
fjárfesta hér á landi og áratugir eru
síðan þab hefur borib ávöxt. Sig-
hvatur Björgvinsson vibskiptaráb-
herra hefur hins vegar tekib málib
fastari tökum en ábur hefur þekkst
og vænta má árangurs von bráb-
ar. En okkur vantar fólk sem kann
til verka á þessu svibi, og ekki dug-
ir lengur ab skipa flokkshestana
Pétur og Pál í stjórnir flókinna ibju-
vera. Jafnvel þó þeir séu fæddir
ebalkratar eba venslamenn.
íslendingar urbu illa fyrir barbinu
á Álsviss og voru hlunnfarnir um
milljarba meb hækkunum í hafi.
Þegar íslendingar skrifubu undir
samninginn um álverib í Straums-
vík, átti þegar í stab ab kosta hóp
af ungu fólki til ab læra allt sem
lært verbur um álvinnslu og sölu
meb skólagöngu og vinnu í grein-
inni. Ab því búnu var fólkinu ekk-
ert ab vanbúnabi ab taka ab sér
trúnabarstörf í álibnabinum hér á
landi af einhverju viti og meb fullri
reisn. Setjast í stjórn Álfélagsins og
gegna lykilstöbum í álverinu og
þeim stjórnardeildum sem álvib-
skipti falla undir.
Þá hefbu íslendingar sjálfir haft
þá þekkingu sem þarf til ab halda
sínum hlut og ekki þurft ab leita á
nábir bókhaldara í Lundúnum til
ab frétta hvort þeir séu hlunnfarnir
í hafi eba ekki.