Tíminn - 08.12.1994, Side 10

10
wWllw
Fimmtudagur 8. desember 1994
Konungur ljónanna
Hörpuútgáfan á Akranesi hefur
sent frá sér nýja bók í flokknum
„Lífsgleði". Þórir S. Guöbergsson
skráöi. í þessari bók eru frásagnir
sex íslendinga, sem líta um öxl
og rifja upp liönar stundir. Þar
skiptast á skin og skúrir, ýmist er
slegið á alvarlega strengi eöa
leikið á léttum nótum. Hvernig
var bernska höfunda í Bolungar-
vík, Reykjavík eöa á Austfjörð-
um? Hvernig var uppeldi,
menntun og tómstundir í
landinu fram að síðari heims-
Út er komið 2. bindi Sögu Akur-
eyrar og spannar tímabilið frá
1863 til 1905. í bókinni er dreg-
in upp mynd af þroskasögu Ak-
ureyrar, hvernig kaupstaðurinn
stækkaði í allar höfpðáttirnar
fjórar, jafnvel út í sjó. Gerð er
grein fyrir ástæöum fólksfjölg-
unar í bænum á tímum vistar-
bands og harðrar andstööu yfir-
valda gegn fólksflutningum.
Lífi hins venjulega Akureyrings
eru gerð góð skil og tíundaðar
Italienische Kunst l-ll. Von Luciano Bel-
losi, Enrico Castelnuovo, Alessandro
Cont, Massimo Ferratti, Carlo Cinzburg,
Giovanni Previtali, Ciovanni Romano,
Salvatore Settis, Bruno Toscano, Freder-
ico Zeri. Formáli eftir Willibald Sau-
erlánder. Deutscher Taschenbuch Verlag
1991.
Venjulega er listasaga rituð í
tímaröð, hér er annar háttur á
hafður. Helstu listfræöingar ítala
segja hér sögu listþróunar á Ítalíu
í nánum tengslum við grundvöll-
inn, listþörf mannheima og þær
aöstæður sem listsköpun býr viö
og hina listrænu arfleifð sem var
mótandi afl til nýrra sjónarmiða
og listtækni á hverjum tíma. Þeg-
ar þessi bók kom út á Ítalíu á ár-
unum 1979 og 1983, vakti hún
mikla athygli, ekki síður útgáfa
hennar í tveimur bindum í Þýska-
landi 1987. Ástæðurnar fyrir
undrun og hneykslan vom hin
nýstárlegu tök höfundanna á efn-
inu, ítölsk list. Sauerlánder lýsir í
inngangi þessari tilraun með ný-
stárlegri listasögu. Listin er ekki
Einn þessara viðmælenda,
Helgi Sæmundsson, kveður þó
við nokkuð annan tón. Hvers
vegna hætti hann afskiptum af
stjórnmálum?
Hér birtast frásögur nútíma-
fólks, sem leggur sitt af mörkum
til samfélagsins. Þeir sem segja
frá, eru:
Áslaug María Friðriksdóttir,
Ásta Erlingsdóttir, Guðmunda
Elíasdóttir, Helgi Seljan, Helgi
Sæmundsson og Þórir Kr. Þórðar-
son.
Bókin Lífsgleði er 192 bls.
breytingar á samfélaginu, er
leiddu til þess að bæjarbúar
voru orðnir um það bil 1400
talsins árið 1901, en höfðu ver-
ið um 300 þegar kaupstaöarrétt-
indin fengust 1862.
Bókin er mikil aö vöxtum, lið-
iega 350 síður í stóru broti. Vel á
fjórða hundrað ljósmynda
prýða ritið, bæði svart-hvítar og
í lit. Höfundur er Jón Hjaltason
sagnfræðingur, en útgefandi er
Akureyrarbær. ■
Fréttir af bókum
hlekkjuð innan listasafnanna,
þaö mætti e.t.v. nefna listasöfn
„grafreiti listarinnar". Listin ekki
síst á Ítalíu er allstaðar auðsýni-
leg, í byggingum, listum og fyrst
og fremst hlutföllum. Maður sem
hleður vegg eöa smíðar skútu er
að skapa list, gagnlist, og freskur
hallanna og höggmyndir snill-
inganna eiga sér langa forsögu.
Fjarvídd og miöja er lykilþáttur
allrar málaralistar og sá sem
stundar listsköpun á sér þróunar-
feril, hefur hlotib örvun og er
gæddur neista, sem getur orðið að
skærum loga. Þessi efni em um-
fjöllub í fyrra bindi ásamt einum
þýðingarmesta þætti listarinnar,
á því blómaskeiði ítalskrar listar,
endurreisnartímabilinu, sem var
trúarleg innlifun. í öbru bindi er
„mynd mannsins" fýrsti þáttur,
síöan tímaskiptin í ítalskri lista-
Vaka-Helgafell hefur gefið út
barnabókina Konungur ljón-
anna. Bókin er gerð eftir sam-
nefndri kvikmynd frá Walt
Disney, sem frumsýnd var
vestanhafs á þessu ári. Mynd-
in er þegar oröin vinsælasta
teiknimynd Disneyfyrirtækis-
ins ytra, en hún verður frum-
sýnd hér á landi innan
skamms.
í káputexta segir meðal ann-
ars: „Konungur ljónanna er
heillandi og spennandi ævin-
týri sem prýtt er fjölda fallegra
mynda. Litli ljónsunginn Sim-
bi á að taka við af föður sínum
sem konungur í ríki dýranna,
en Skari, föðurbróðir hans,
Barnabókaútgáfan hefur gefið
út bókina Vísur, kvæðabrot og
þulur. Bókin hefur að geyma úr-
valskveðskap frá ýmsum tím-
um, sem veitir hlutdeild í lífi
libinna kynslóða og miblar jafn-
framt mikilli fegurð og orð-
snilld. í bókinni er eldri kveð-
skapur áberandi; kveðskapur
sem margir vilja kunna og gott
er fyrir fólk á öllum aldri ab
hafa á takteinum í ýmsum til-
brigðum lífsbaráttunnar. Hér er
þessum kveðskap miðlab til
barna og ungmenna í nýjum
sögu, rúm myndflatarins og lág-
myndarinnar. Einn þáttur er um-
fjöllun um listastarf í vissum
borgum og viö hirðir furstanna,
bæði veraldlegra og andlegra, á
12. og til loka 14. aldar. Breyting-
ar eru raktar í ítalskri list írá Man-
tegna til Rafaels. Síöasti þátturinn
er um „endurreisnina". 663
svart/hvítar myndir fylgja. Bókin
er um 800 blaösíður og veitir
þeim sem hana lesa nýjar víddir
og ferskari skilning á ítalskri list.
C.S. Lewis: Studies in Words. Önnur út-
gáfa. Cambridge University Press 1991.
„Studies in Words" er um notk-
un orða í enskri tungu, mismun-
andi notkun, merkingu og um-
breytingar merkingar í bók-
menntum og mæltu máli. Höf-
undur ræöir um nokkur orð:
Náttúra, hryggð, fyndni, frelsi,
heimur, líf o.fl.
Sem dæmi má taka „world".
Hann tekur orðið úr engilsax-
reynir að komast í hásætið
sjálfur og beitir til þess ýmsum
brögðum. Simbi neyðist til að
flýja konungsríkið og kynnist
þá fjörkálfunum Tímoni og
Púma, sem láta hverjum degi
nægja sína þjáningu. En Simbi
veröur að axla sína ábyrgð og
með æskuvinkonuna Nöllu sér
við hlið heldur hann aftur
heim. Lokauppgjör við Skara
er óumflýjanlegt...
Ógleymanleg saga fyrir
stelpur og stráka."
Konungur ljónanna er 96
bls. og öll litprentuö. Áður
hafa komið út í sama flokki
bækurnar Litla hafmeyjan og
Aladdín. ■
búningi, en bókin er ríkulega
myndskreytt.
Árni Hafstað og Árni Árnason
völdu efnið. Freydís Kristjáns-
dóttir, Halldór Baldursson og
Kolbeinn Árnason gerðu mynd-
irnar. Bókin er 96 bls. og er hún
gefin út í handhægu broti. Útlit
er unnið í samvinnu Barna-
bókaútgáfunnar og Prenthönn-
unar hf. og annaðist Prent-
hönnun einnig umbrot og
filmuvinnslu. Bókin er prentuð
í Prenthúsinu sf. og bundin hjá
Flatey hf. ■
neskri þýðingu Alfreds úr Boethí-
usi, „woruld", sem merkir í því
sambandi sem hann notar það,
„allt þeirra líf". Orbið merkir
einnig veröld. Síðan orðið „ver-
öld" úr norrænu máli sem hefur
svipaða merkingu og „heimur".
„í Völsungasögu stendur — svo
iengi sem veröld stendur — og —
meðan heimur stendur... Ragna-
rök eyba mannheimum og jafn-
framt veröldu. Ragnarök eyða
leiksvibinu og leiknum."
Heimar mannsins, mannheim-
ar, þetta var hans heimur — og
Veraldarsaga, Heimskringla.
Hér er aðeins sýnt smádæmi
um hvernig höfundurinn skoöar
orð. Bókin er skemmtileg lesning
og þekking höfundar á ensku,
klassískum og norrænum eða ís-
lenskum miðaldabókmenntum er
yfirgripsmikil. Bókin kom fyrst út
1960 og hefur verið endurprent-
uð tíu sinnum
Siglaugur Brynleifsson
Djúpspennu-
saga
Hörpuútgáfan hefur sent frá sér
nýja spennubók eftir Jack Higg-
ins. Bókin nefnist Dauðinn í
djúpinu. í bókarfrétt frá útgef-
anda segir m.a.:
„Fyrir einstaka tilviljun finnur
frístundakafari þýskan kafbát
liggjandi á hafsbotni á kóralrifi
nálægt Jómfrúreyjum í Karíba-
hafi. Kafarinn finnur leiðabók
kafbátsins, sem er fimmtíu ára
gömul, en bakvið læstar dyr í
bátnum er annar pakki ósnortinn
í rammgerðum umbúbum. Inni-
hald hans á eftir að valda miklum
titringi á æðstu stöðum, ógn og
dauða. Dauðinn í djúpinu er
mögnuð spennusaga, sem tengir
töfraveröld Karíbahafsins við
myrkraveröld alþjóðlegrar
hryðjuverkastarfsemi og eitur-
lyfjasölu. Bókin komst strax á
metsölulista bresku blaðanna." ■
Veiöidellu-
karlar
segja frá
Út er komin hjá Hörpuútgáfunni
á Akranesi ný veiöibók eftir Egg-
ert Skúlason fréttamann. Nefnist
hún Dásamleg veiðidella. Eggert,
sem sjálfur er mikill veiðimaður
og „dellukarl", hefur skráð í bók-
ina tólf veiðisögur byggðar á sam-
tölum við menn sem upplifðu at-
burðina. Sögurnar eru úr ýmsum
áttum. Stangaveiði og skotveiöi
koma jöfnum höndum við sögu.
Lax, silungur, refur, gæs, selur,
rjúpa og minkur. Veiðimennirnir
eru ólíkir, en sögurnar allar ein-
kennast af kímni og hispursleysi,
sem eru aðalsmerki veibimanna.
Sögumenn og þeir sem koma við
sögu eru m.a.: Helgi Bjarnason
Húsavík, Palli í Veiðihúsinu
Reykjavík, Ingólfur Ásgeirsson
Reykjavík, Árni Baldursson Hafn-
arfirði, Bjarni Hafþór Helgason
Akureyri, Tómas Agnarsson Akur-
eyri, Ólafur E. Jóhannesson
Reykjavík, Birgir Lúðvíksson
Húsavík, Páll Magnússon Garða-
bæ, Kristján Már Unnarsson
Reykjavík, Valgerður Baldursdótt-
ir Hafnarfirði, Þórunn Alfreðs-
dóttir Vökuholti.
Bókin Dásamleg veiðidella er
151 bls. í stóru broti, prýdd mikl-
um fjölda ljósmynda. ■
styrjöld?
Saga Akureyrar II
Um ítalskar listir og enska orðaútlistun
Nebri röb f.v.: Freydís Kristjánsdóttir, Árni Árnason og Halldór Baldursson.
Efri röb: Lep Torfason prentljósmyndari[ Sigurþór Jakobsson hönnubur og
Kolbeinn Árnason. Á myndina vantarArna Hafstab, en hann lést á meb-
an prentvinnsla bókarínnar stób yfir.
Ljósm. Rut Hallgrímsdóttir
Ný vísnabók