Tíminn - 10.12.1994, Blaðsíða 4

Tíminn - 10.12.1994, Blaðsíða 4
4 Laugardagur 10. desember 1994 Mii STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7 Útgáfufélag: Tímamót hf. Ritstjóri: jón Kristjánsson Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík Sími: 631600 Símbréf: 16270 Pósthólf 5210, 125 Reykjavík Setning og umbrot: Tæknideild Tímans Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmiðja hf. Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb flausasölu 150 kr. m/vsk. Veður eru válynd á vinnumarkabi Síðustu fjögur árin hefur launastefnan í landinu verið í anda svokallaðrar þjóðarsáttar, sem náð- ist í samvinnu stjórnvalda og aðila vinnumark- aðarins. Þessi þjóðarsátt skilaði árangri, og í raun tók núverandi ríkisstjórn hana í arf, og hún er ekki síst undirstaðan að þeim stöðugleika í verðlags- málum sem náðst hefur. Nú eru veður öll válynd í kjaramálum og ýmislegt bendir til að sú þjóð- arsátt, sem verið hefur, sé að bresta. Það stendur yfir mjög hörö launadeila við sjúkraliða, sem greinilega hefur vaxandi áhrif á andrúmsloftið í verkalýðshreyfingunni. Harkan í þessari deilu getur verið vísbending um það sem koma skal. Það eru ástæður fyrir því að óánægja launa- fólks fer vaxandi. Lægstu launin eru orðin með þeim hætti að útilokað er að lifa á þeim. Það hef- ur dregið úr möguleikunum til þess að afla auka- tekna, en aukavinna hefur veriö þáttur í tekju- öflun fjölskyldnanna í landinu. Ýmis gjöld hafa verið lögð á og .þátttaka almennings aukin til dæmis í skólakostnaði og heilbrigðiskostnaði. Skuldir heimilanna hrannast upp, og fólk missir tök á fjármálum sínum 1 vaxandi mæli. Stjórn- völd hafa horft upp á þessa þróun án þess að hafast að, og fyrr eða síðar kemur að skuldadög- unum. Þar við bætist að forsætisráðherra sneri við blaðinu á einni nóttu síðastliðið sumar, eftir svartsýnisáróður þriggja ára, og staðhæfði að kreppan væri búin. Launafólk spyr þá hvort ekki sé eðlilegt að það njóti þess í einhverju. Þessi spurning er eðlileg og mun setja mark sitt á þær kjaraviðræður sem fara fram á næstunni. Þess sjást nú vaxandi merki að aukin harka er að færast í launafólk, þannig að það er gefið mál að kjarasamningar á komandi vetri verða erfiðir. Það verður heldur ekki séð að stjórnvöld hafi hafst neitt að til þess að greiða fyrir kjarasamn- ingum. Fjárlagafrumvarpið, eins og það liggur fyrir nú, gerir ráð fyrir 2% launahækkunum. Það gerir ekki ráð fyrir að neitt sé gert til þess að jafna kjörin í landinu, en launamunur er gífur- legur. Það heyrast af því fregnir að stjórnarliðar séu nú nokkrum dögum fyrir jól að takast á um hátekjuskatt og fjármagnstekjuskatt, og enginn veit hvernig því lyktar. Það er alveg ljóst að ef það verður látið skeika að sköpuðu fram yfir ára- mótin og ríkisvaldið sýnir ekki nokkurn vilja til þess að koma til móts við láglaunafólkið í land- inu, þá þrýtur það þolinmæði og þann sam- starfsvilja sem launafólk hefur sýnt til þessa og meiri átök eru framundan en verið háfa um langt skeið. Það er athyglisvert að láglaunastétt- in sjúkraliðar eru óbeygðir eftir verkfall á annan mánuð og ekki merki um að samstaða þeirra sé að bresta. Þetta ætti að vera stjórnvöldum að- vörun um að hugsa sinn gang. Upp með húmorinn, Ólafur! Birgir Guömundsson skrifar Ólafur G. Einarsson menntá- málarábherra hefur brugöist illa við þeirri ákvörðun foreldra- samtakanna, að lýsa frati á vinnubrögð hans við gerð nýrra grunnskólalaga. í vikunni efndu SAMFOK og Landssamtökin Heimili og skóli til mótmæla- fundar, þar sem þau berháttuðu dúkkulísumynd af mennta- málaráðherranum til að undir- strika að grunnskólafrumvarp- ið, sem hann er að bera fram, er eins og nýju fötin keisarans — þar vanti alla undirbyggingu og trúverðugleika, ekki síst fjár- hagslega, fyrir þær breytingar sem boðaðar eru. Þessi uppákoma var djörf en sterk, og ber þess greinilega vott að foreldrahreyfingin er búin að fá sig fullsadda af þeirri lítils- virðingu og móðgunum, sem hún hefur mætt hjá mennta- málaráðherra og menntamála- ráðuneyti. Ráðherrann hefur ekki svarað óskum foreldrasamtakanna um fund og viðræður vikum og mánuðum saman og látið eins og þessi samtök séu ekki til. Raunar er þessi framkoma ráð- herrans oröin landsfræg, því af biðlistum eftir viðtali við hann að dæma virðist hann ekki telja sig þurfa að tala við einn né neinn. Annað hvort er þetta ástand til marks um óvenju skæðan hroka ráðherrans eða þá aö eitthvað annað sé að hjá honum. „Gvub" á innsoginu Uppátæki foreldrasamtak- anna að klæða menntamálaráð- herra nýju fötum keisarans var að mörgu leyti bráðfyndið, þó undirrituðum sé kunnugt um að ýmsar siöprúðar frúr hafi sagt „Gvuð!!!" áinnsoginu þeg- ar þær sáú þetta í sjónvarpinu. Samlíkingin er hins vegar góð og smellin og til þess fallin aö vekja athygli á kjarna málsins. Viðbrögð menntamálaráðherr- ans eru þó ótrúleg og líkari því að hann hefði í alvörunni verið afklæddur á almannafæri. Hann er foxillur og fúll. Hann úthróp- ar uppátækið sem „fíflalæti" og „pólitískan loddaraskap". Og hann segir að foreldrasamtökin hafi dæmt sig úr leik varðandi það að hafa áhrif á endanlega útgáfu frumvarpsins. Augljóst er aö maðurinn er ótrúlega við- kvæmur fyrir sjálfum sér og get- ur ekki tekið léttspauguðum, en vel útfærðum mótmælum og at- hugasemdum við störf sín. Það er því ekki einungis að það skorti á mannasiðina hjá ráð- herranum (engin viðtöl), heldur skortir húmorinn alveg líka. Snúib út úr Eins og keisarinn í sögunni bregst Ólafur illa við, þegar bent er á að frumvarpið og málatil- búnaðurinn sé í raun nakinn. Hann svarar með sama hroka og hann hefur áður sýnt foreldra- hreyfingunni og segir fólk ekki skilja að fjárlagafrumvarpið geti ekki gert ráð fyrir frumvörpum sem ekki hafa fengiö afgreiðslu í þinginu. Þess vegna sé ekki gert ráð fyrir breytingum á grunn- skólanum í fjárlögum. Þetta er auðvitað útúrsnúningur hjá ráðherranum, sem fyrst og síð- ast hefur unnið þau afrek á skólakerfinu að skera þar niður og skerða þau ákvæði sem þegar eru fyrir hendi í núverandi grunnskólalögum. Auövitaö eru meginatriði breyttra hátta í grunnskólanum afgreidd annað hvort meö fjáraukalögum eða í næstu fjárlögum eftir að ný grunnskólalög verða sett. Hins vegar er mikill fjöldi smærri at- riða sem tengjast málinu og lúta að undirbúningi breytinganna sem ekki eru á fjárlögum nú, en ættu að vera þar ef hugur fylgir máli. Að lágmarki hefði mátt búast við aö látið yrði af þeim sultarsjónarmiðum í skólamál- um sem einkennt hafa þetta kjörtímabil. Enn er skert Þau atriði, sem foreldrahreyf- ingin bendir á, eru m.a. þau, að í grunnskólafrumvarpinu er tal- að um einsetinn skóla og breytt- an vinnutíma kennara, en und- irbúningur þessara mála er tæp- lega hafinn, hvað þá meira. í grunnskólafrumvarpinu er gert ráð fyrir foreldraráði við hvern skóla, en takmörkuð ákvæði nú- gildandi laga eru ekki einu sinni uppfyllt. Landshreyfing foreldra er ekki á fjárlögum í ár og hefur fengið minni opinberan stuðn- ing en Kattavinafélagið. Ekki er gert ráð fyrir í fjárlagafrumvarp- inu núna að upplýsa foreldra um hvað á eftir að breytast. í grunnskólafrumvarpinu á að efla endurmenntun kennara, en í reynd hefur hún verið skert og það á enn að skeröa hana. Börn eru svipt eðlilegum kennslu- stundafjölda með sérstökum ákvæðum og fjöldi í bekk hækk- aöur. Raunar er listinn langur yfir þaö hvernig fögur fyrirheit um menntun og starfsumhverfi í grunnskólum landsins hafa verið brotin. Það, að leggja fram grunnskólafrumvarp nú og hafa ekki uppi nokkra tilburði til að snúa við þeirri óheillaþróun sem verið hefur á undanförnum árum þar sem niðurskurður er kjörorð skólastefnunnar, er vita- skuld ekki til neins. Það er sýnd- armennska sem foreldrar, sem eiga börn í skólunum, geta einfaldlega ekki sætt sig við lengur. Dæmdur úr leik Ólafur G. Einarsson talar dig- urbarkalega um aö foreldrasam- tökin hafi dæmt sig úr leik varð- andi áhrif á grunnskólafrum- varpið. Hið rétta er að þaö er Ól- afur G. sem hefur dæmt sig úr leik með hroka sínum og dóna- skap. Sáralitlar líkur eru á því að grunnskólafrumvarpið fari í gegnum þingið fyrir vorið úr því sem komið er, sérstaklega ef áframhald verður á því verklagi sem ráðið hefur för í því mál- inu. Það eru kosningar fram- undan og ótrúlegt að Ólafur muni koma vel út úr þeim. Raunar er vafamál hvort maöur- inn nær yfirleitt kjöri, ef hann ætlar áfram að taka sjálfan sig svona hátíðlega og ríghalda svo í húmorsleysið að nánast allt verður að „fíflalátum". Þá hefur þaö ekki verið talið til styrks hjá stjórnmálamanni að tala ekki viö ókunnuga. Ólafur leiðir hins vegar lista sjálfstæðismanna í Reykjanesi, þannig að líkur eru nú á, þrátt fyrir allt, að hann komist á þing. Hitt kæmi þó verulega á óvart ef flokkurinn fæli honum menntamálin aftur, jafnvel þó sjálfstæðismenn ættu kost á að taka þátt í næsta stjórnarsam- starfi. Það eina, sem gæti orðið Ólafi að pólitískum björgunar- hring — um leið og grunnskól- anum yrði geröur mikill greiði — er að ráðherrann reyndi nú aöeins að hressa upp á húmor- inn. ■

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.