Tíminn - 14.03.1995, Blaðsíða 11

Þri&judagur 14. mars 1995
imre—t..-
WWIMmw
11
Cuömundur Gunnarsson:
Af reikningskúnst-
um vinnuveitenda
Undanfarið hafa margir velt því
fyrir sér hvað um hafi verið
samið í almennum kjarasamn-
ingum. Þegar samninganefnd
Rafiðnaðarsambandsins hefur
nú undanfarnar vikur mætt á
samningafundi hjá ríki, orku-
dreififyrirtækjunum og Reykja-
víkurborg, hafa samninga-
nefndir þessara stofnana haft
eftir þau ummæli framkvæmda-
stjóra Vinnuveitendasambands-
ins, að RSÍ hafi samið um eitt
stórt 0 í síðustu samningum. Á
fundi með BSRB í gær heldur
fjármálaráðherra því fram, ab
ÁSÍ-félögin hafi samið um
0,25% kostnaðarauka vegna sér-
samninga í síbustu kjarasamn-
ingum.
Samninganefnd RSÍ hefur
ekki lagt það í vana sinn að
skipta sér af samningum ann-
arra eða þá að svara kostulegum
yfirlýsingum frá félögum okkar
í verkalýðshreyfingunni, sem
fjölmiðlamenn hafa síðan nýtt
sér til neikvæðrar umfjöllunar,
þegar rætt er um síðustu kjara-
samninga. Að okkar mati verður
ekki lengur undan því vikist að
svara röngum fullyrðingum
vinnuveitenda og fjármálaráð-
herra. Því verbur hér upplýst
hvað almennur samningur RSI
innihélt. Hér er stuðst vib út-
reikninga hagdeildar VSÍ, sem
ég hef einnig stabfesta af hag-
deild okkar.
Kostnaður, sem bætist við
vegna launabreytinga rafibnab-
armanna í febrúar, er ab meðal-
tali 6,18%, að auki bætist við
3% launahækkun þann 1.1.
1996 og hækkun desemberupp-
bótar 1996. Þetta viktar í heild á
samningstímanum 9,62%, af
því er umsamin launahækkun
6,73%. Þannig að sérkröfur
vikta beint um tæp 3%.
Áð auki náðum við í gegn við-
urkenningu á tilvist launakerfis
okkar, sem hefur verið okkar að-
albaráttumál frá 1988. Þetta
VETTVANCUR
„Oft hefurþað valdið mér
hugarangri, þegar ég sé
starfsmenn fjölmiðla
fjalla um menn og mál-
efni affullkomnu skiln-
ings- og þekkingarleysi.
Einhvemveginn finnst mér
að það aetti að vera hcegt
að œtlast til þess, að
starfsmenn fjölmiðla
kynni sér hvað þeir fjalla
um, í stað þess að grípa á
lofti fullyrðingar, gera þœr
að staðhœfingum og
leggja síðan út afþeim."
þýðir að VSÍ viðurkennir tilvist
5 hærri launaflokka en hingað
til. Þetta veldur ekki beinni
launahækkun hjá flestum okkar
manna, en sú afstaða VSÍ að
vilja ekki kannast við tilvist
þessara Iaunaflokka hefur vald-
ið verulegum vandræðum þeim
rafiðnaðarmönnum, sem starfa
hjá fyrirtækjum sem em innan
VSÍ en utan meistarasamtak-
anna. Auk þessa viðurkennir
VSÍ að greiða eigi álag fyrir þá
sem eru utan meistarasamtak-
anna. Auk þessa viburkennir
VSÍ ab greiöa eigi álag fyrir þá,
sem eru faglega ábyrgir gagn-
vart rafveitum og fjarskiptaeftir-
liti. Þetta er erfitt að verbleggja í
prósentum, en er að okkar mati
mun verðmeira en atriðin sem
talin eru hér að framan.
Einnig náöum við fram kjara-
samningi fyrir rafibnaðarnema,
sem hefur verið mikið baráttu-
mál frá 1991. Þetta þýbir launa-
hækkun hjá starfsþjálfunar-
nemum í rafiðnaði upp á
19,3%. Auk þessa náðust fram
nokkur atriöi í sérkröfum, sem
eru okkur verðmæt en ekki
hægt að meta beint til kjarabóta
í krónum og aurum.
Steininn skal hola
Oft hefur það valdið mér hug-
arangri, þegar ég sé starfsmenn
fjölmiðla fjalla um menn og
málefni af fullkomnu skilnings-
og þekkingarleysi. Einhvernveg-
inn finnst mér að það ætti að
vera hægt að ætlast til þess, að
starfsmenn fjölmiðla kynni sér
hvað þeir fjalla um, í stab þess
að grípa á lofti fullyrðingar, gera
þær ab stabhæfingum og leggja
síðan út af þeim. Oft virðist
manni að hjá sumum fjölmiðl-
um ríki sú stefna ein, að hvab
sem verkalýðshreyfingin geri sé
það af hinu slæma. Þegar kröfu-
gerð hreyfingarinnar er birt, þá
eru fjölmiðlar uppfullir af vand-
lætingu yfir ábyrgðarlausri
kröfugerð, hreyfingin ætli sér
nú að kollkeyra þjóðfélagib.
Þegar svo menn standa upp frá
samningum, þá er málum stillt
upp á þann veg, að það hafi ver-
ið samib um eitthvað allt annað
en lagt var af stab með og niður-
staðan sé til hins verra fyrir
launamenn. Þegar svo þeirri
umfjöllun lýkur, þá er tekin upp
umfjöllun um þróttlausa og
steinrunna verkalýbshreyfingu,
sem aðgerðalaus horfi upp á at-
vinnurekendur græða á tá og
fingri, meban launamenn fái
lítið sem ekkert í sinn hlut.
Þetta ferli höfum vib horft upp
á allan þjóðarsáttartímann.
Afnám tvísköttunar lífeyris-
greiöslna hefur verið ein mikil-
vægasta krafa verkalýöshreyf-
ingarinnar gagnvart stjórnvöld-
um í mörg ár. Mikið óréttlæti
hefur verið í framkvæmd skatta-
laga frá því að launamenn gátu
ekki lengur dregið frá tekjum
sinn hluta lífeyrisgreiöslna.
Þeir, sem em með tekjur undir
skattleysismörkum, greiða ekki
skatta. Það ætti öllum að vera
ljóst.
Launamenn fá greiðslur úr líf-
eyriskerfinu í réttu hlutfalli við
inngreiðslur, þannig að þeir
sem greiða mikið inn borga af
því skatta. Þeir hinir sömu fá
einnig mikið út og greiða því
einnig skatta af sömu pening-
um þá, auk þess að glata ýmis-
konar félagslegum réttindum
eins og t.d. tekjutryggingu. Jað-
arskattar af útgreiðslum úr líf-
eyrissjóði geta því numið allt að
80%. Þessu óréttlæti hafa sam-
tök launamanna barist gegn.
Með síðustu kjarasamningum
náði hún því mikilvægu og
langþráðu skrefi. Þessi barátta
ætti í raun að hafa verið lands-
mönnum öll ljós, að maður tali
nú ekki um fjölmiðlamönnum.
Sú umfjöllun kemur flatt upp
á mann, þegar þessu er snúið
upp í að forysta verkalýðshreyf-
ingarinnar hafi nú enn einu
sinni svikið láglaunafólkið. En
ef maður hefur ferlib, sem ég
lýsti hér ofar, í huga, þá er til-
gangurinn ljós, steininn skal
hola. Ekki er minnst á það, sem
verið er að gera í húsnæöismál-
um og greiðsluvanda heimila,
eða þá lækkun afskrifta í félags-
lega íbúðakerfinu. Ekki er fjallað
um hvaða launahópar hafa orð-
ið fyrir mestu rábstöfunartekju-
tapi undanfarin ár og hverjir
hafa haldið kaupmætti. Ekki er
fjallað um hvernig samnings-
greinin um afnám tvísköttunar
lífeyrisgreibslna nýtist gegn
svartri atvinnustarfsemi. Ekki er
fjallað um hið gífurlega
menntastarf sem verkalýðs-
hreyfingin rekur, félagslega að-
stob við atvinnulausa, uppbygg-
ingu forvarnarstarfs og líkams-
ræktar. Ekki er fjallaö um þá fé-
lagslegu jöfnun, sem rekin er í
orlofs- og styrktarsjóðakerfinu.
Þab er einungis fjallað um gífur-
lega sjóöamyndun, sem verka-
lýðsforystan svo nýti sér til eig-
in valdabaráttu. Steininn skal
hola.
Höfundur er formabur Rafibnabarsam-
bands íslands.
Loksins, loksins?
Mér er í barnsminni að hér var
frægur strokkvartett, sem bæði
spilabi heima og erlendis —
hann skipuðu Björn Ólafsson,
Jón Sen, Ingvar. jónasson og
Einar Vigfússon. Síðan hefur
ekki verið starfandi hér strok-
kvartett svo vitab sé, heldur
hafa menn hóað sig saman
vegna einstakra tónleika. Enda
hafa þær þjóðfélagsbreytingar
oröið að „til þess aö geta lifað
mannsæmandi lífi" (sem þýðir
einbýlishús og torfærutröll með
meiru) verða menn að stunda
púlsvinnu myrkranna á milli og
geta ekki leyft sér neina léttúð
eins og þá að ala upp krakkana
sína eða spila kammertónlist.
En nú virðist semsagt vera orð-
inn til strokkvartett sem gæti átt
framtíð fyrir sér. Bernardel-
kvartettinn nefnist hann og er
skipaður fjórum félögum úr Sin-
fóníuhljómsveitinni, þeim
Zbigniew Dubik og Gretu
Guðnadóttur á fiblur, Gub-
mundi Kristmundssyni á lág-
fiðlu og Guðrúnu Th. Sigurðar-
dóttur á knéfiðlu. Þessi hópur
flutti á lokatónleikum þessa
starfsárs Kammermúsíkklúbbs-
ins þrjá kvartetta jafnmargra
stórmeistara þessa háleitasta
listforms stofutónlistarinnar,
kvartett op. 18 nr. 4 í c-moll eft-
ir Beethoven, nr. 8 í c-moll op.
110 eftir Sjostakóvits, og nr. 15 í
d-moll K.421 eftir Mozart. Og
með hliðsjón af þeim tónleik-
um ber ab vona ab þessi fjögur
beri gæfu til að spila saman um
ókomin ár og takast á við þau
viðamiklu verkefni sem bíða.
Þar er ekki síst átt við seinni
kvartetta Beethovens, sem þykja
hápunktur þessa tónlistarforms,
en jafnframt mýmarga aðra
kvartetta frá 18., 19. og 20. öld.
Því strokkvartettinn lifir góðu
lífi sem áhugavert tjáningar-
form kunnáttufullum tónskáld-
um allra tíma — meistari strok-
kvartettsins á þessari öld var
téður Sjostakóvits.
í upphafi tónleikanna í Bú-
stabaWrkju sunnudaginn 5.
mars lék Bernardel-kvartettinn
næturljóð úr kvartett eftir
Borodin í minningu Þórarins
Guðnasonar læknis, þess góba
og mikilvæga manns sem m.a.
var mjög virkur í stjórn Kamm-
TÓNLIST
SIGURÐUR STEINÞÓRSSON
ermúsíkklúbbsins til dauðadags
nýlega. Þennan Borodin-kvar-
tett flutti hópurinn á vegum
Kammermúsíkklúbbsins í fyrra.
Eiginleg efnisskrá hófst meb
Beethoven op. 18 nr. 4. Eins og
segir í tónleikaskránni, þá mat
Beethoven Mozart mest allra
tónskálda — Mozart hafði legib
í gröf sinni í 9 ár þegar op. 18
var saminn — en var þó fremur
arftaki Haydns. Samt var Beet-
hoven „hann sjálfur" frá ung-
um aldri, enda tel ég ab flutn-
ingurinn hefði mátt vera ögn
átakameiri á köflum.
Sjostakóvits-kvartettinn
fluttu þau með feikilegum brag,
svo leitun kann að vera að öðru
eins, eða svo sagði mér a.m.k.
kunnáttumaður sem hefur
hlustað á marga frægðarmenn
flytja þennan kvartett á hljóm-
píötum. Verkiö er afar átaka-
mikið og dramatískt, og jafnast
að því leyti á vib síbari kvartetta
Beethovens.
Síbastur á efnisskránni var
Mozart, og hefðu Bernardel-
. kvartettinn og áheyrendur haft
tíma til að taka einn af 82 kvar-
tettum Haydns með á tónleik-
unum, hefðu heimsmeistarar
þessa listforms í rúmar tvær ald-
ir komib þarna fram. Um Moz-
art- kvartettinn, sem er einn af
sex sem Mozart tileinkaði
Haydn, segir svo í skránni:
„Hann [d-moll kvartettinn] var
áður prófaður á heimili Mozarts
í Vínarborg. Leopold Mozart og
Joseph Haydn léku á fiðlur,
Wolfgang Ámadeus á víólu og
Michael Haydn á selló. Á eftir
dró Joseph Haydn, sem þá var
frægasta tónskáld sem uppi var,
Leopold Mozart afsíðis og sór
við nafn Drottins almáttugs, að
sonur hans væri mesta tón-
skáld, sem hann vissi um."
Flutningur Bernardel-kvartetts-
ins var sem fyrr afar vandabur
og jafnvægisfullur, og með fögr-
um tóni. Þegar þau hafa „spilað
sig ennþá betur saman" leyfa
þau sér sennilega að flytja Moz-
art ögn fjörlegar og e.t.v. með
meiri tilfinningahita. En samt
var þetta afar vel gert.
í lokin skal þab ítrekað, ab hér
er á ferð tónlistarfólk sem unn-
endur kammertónlistar hljóta
ab binda miklar vonir við að
eigi eftir að spila saman
strengjakvartetta um mörg
ókomin ár. ■