Tíminn - 01.06.1995, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 1. júní 1995

9
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
„Stóra bróbur" vex erw
fiskur um hrygg:
Lögreglan meb
litlar mynda-
vélar á sér
Carlsbad í Kaliforníu — Reuter
Willy Claes, abalritari NATO, og Andrei Kozyrev, utanríkisrábherra Rússlands, ræbast vib skömmu ábur en fundurinn hófst ígœr. r<
Rússland og NATO taka
upp nánari samvinnu
Noordwijk — Reuter
Rússland hefur nú, eftir
margra mánaöa hik, ákveðiö aö
taka þátt í nánara samstarfi meö
Atlantshafsbandalaginu
(NATO).
Á fundi, sem utanríkisráö-
herrar NATO áttu meö Andrei
Kozyrev, utanríkisráðherra
Rússlands, í Hollandi í gær, var
loks gengið frá því aö Rússland
gerist virkur aðili aö svokölluðu
Sautján Kínverjar, sem allir
sitja í fangelsi af pólitískum
ástæöum vegna atburðanna á
Torgi hins himneska friöar
þann 4. júní 1989, hafa sent
bænaskjal til kínverska þjóö-
þingsins, þar sem þeir fara fram
á aö verða látnir lausir, eða í þaö
minnsta að aðstæður þeirra í
fangelsinu verði bættar.
Það var andófsmaöurinn Yu
Zhijian sem skrifaöi bréfiö, en
Yu hlaut lífstíöarfangelsi áriö
1989 fyrir aö kasta eggjum á
risastóra mynd af Maó for-
manni sem hangir á Torgi hins
himneska friöar í miöborg Beij-
ing.
Yu segist hafa skrifað bréfiö
fyrir hönd 54 andófsmanna
sem fangelsaöir voru í kjölfar at-
buröanna á torginu, þegar kín-
verskir hermenn réðust af fullri
hörku á mótmælendur sem
kröföust virkara lýðræðis í Kína.
„Á þessum sex árum höfum
viö aldrei iörast þess aö hafa far-
iö þessa leið né þess sem við
geröum," stendur í bréfinu.
Bréfiö, sem er handskrifað, er
undirritaö af 17 andófsmann-
friöarbandalagi (Partnership for
Peace), sem NATO hefur mynd-
aö með ríkjum Varsjárbanda-
lagsins sáluga, og felur í sér sam-
eiginlegar heræfingar, sameig-
inlega þjálfun hermanna og
gagnkvæma upplýsingaskyldu
um hernaðarleg málefni.
Jafnframt var á fundinum
ákveöið að Rússland og NATO
taki upp nánari viðræður um
ýmis málefni, svo sem sam-
anna sem allir voru dæmdir til
10 ára eða lengri fangelsisvistar.
Hinir 37, sem hlutu styttri en 10
ára dóm, sögðust styöja þaö sem
fram kemur í bréfinu, en treystu
sér ekki til aö skrifa undir þaö af
ótta við aö þaö gæti leitt til þess
aö þeim yrði ekki gefið frelsi á
tilskyldum tíma.
Ekki er ljóst hvernig Yu tókst
að koma bréfinu úr Fangelsi
númer eitt í Yuanjiang, þar sem
fangarnir 54 eru hafðir í haldi.
Yu sagðist gera sér grein fyrir
því aö þaö gæti tekið langan
tíma þangaö til eitthvað geröist
í málinu. Hann kom þó meö þá
tillögu aö þingið byrjaði á því
aö Fangelsislögunum, sem gefin
voru út í desember sl., veröi í
raun hrint í framkvæmd. En
samkvæmt þeim er bannaö aö
beita fanga barsmíöum og ann-
arri vanvirðandi meðferö, en í
bréfi Yus voru tilgreind allnokk-
ur dæmi um slíkt.
Næsta skref í málinu, leggur
Yu til, gæti orðiö að mál fang-
anna verði tekin upp aö nýju,
og til þess verði myndað sér-
stakt dómþing, enda hafi þeir
ekki fengiö sanngjarna málmeð-
vinnu um friðargæslustarf og
öryggi í kjarnorkumálum.
Rússland gerðist raunar í fyrra
formlegur aöili aö Friöarbanda-
laginu, en hefur dregiö þaö alla
tíð síðan að taka virkan þátt í.
samstarfinu sökum andstöðu
sinnar viö áform um að NATO
verði stækkaö til austurs.
Utanríkisráðherrar NATO
ákváðu raunar í fyrradag aö
áfram veröi stefnt að því aö ríki
ferð á sínum tíma. „Flestir okkar
höföu ekki einu sinni lögfræð-
ing. Ég fékk lögfræðing, en í
staðinn fyrir að verja mál mitt
hvatti hann mig til aö játa mig
sekan. Hvaöa munur er á slíkum
lögfræðingi og saksóknaranum
sjálfum?" ■
Á þriðjudaginn féll í New Orleans
dómur í máli sem snerist um þab
hvort þriggja ára stúlka, Judith Hart
að nafni, telst löglegur erfingi föður
síns og geti fengið greiddar dánar-
bætur eftir hann. Þetta væri svo
sem ekkert álitamál, ef Judith hefði
ekki verið getin þrem mánuðum
eftir ab faðir hennar lést, með hjálp
tæknifrjóvgunar. í Louisiana fylki
eru ákvæði í lögum þar sem segir að
börn geti ekki fengib dánarbætur
séu þau getin eftir að foreldri lést.
Dómarinn komst engu að síður
að þeirri niðurstöðu að Judith hlyti
Austur-Evrópu gerist aöilar aö
NATO, þrátt fyrir andstööu
Rússlands, þannig að svo virðist
sem einhver stefnubreyting hafi
oröið hjá rússneskum ráða-
mönnum hvaö þetta varðar.
NATO hefur ekki sagt neitt
um þaö hvenær einhver ríkja
Austur-Evrópu gætu gerst aðilar
aö bandalaginu né hver þeirra
kæmu helst til greina. Einungis
hefur komiö fram aö NATO
stefni að því að ljúka bráða-
birgðaathugun á málinu í
haust, en í framhaldi af því
gætu farið fram frekari viðræður
um aöild nýrra ríkja. Augljóst er
aö þarna þarf aö fara erfiöan
milliveg, því veröi málinu hraö-
aö um of má búast viö því aö
Rússar bregðist ókvæöa viö og
setji jafnvel aftur í baklás, en
dragist máliö hins vegar um of á
langinn myndu ríki á borð við
Pólland og Ungverjaland fara aö
láta til sín heyra, en þau sækja
þaö stíft aö gerast aðilar að
NATO m.a. til aö tryggja öryggi
sitt gagnvart Rússlandi. ■
að teljast löglegur erfingi föður síns
og tryggingunum beri ab greiða
henni 720 bandaríkjadali á mánuði
þangað til hún nær 21 árs aldri. Jud-
ith var getin í september 1990,
þrem mánuðum eftir að faðir henn-
ar dó úr krabbameini, en móðir
hennar, Nancy Hart, er fertugur
tónlistarkennari frá Slidell í Louisi-
ana. Almannatryggingastofnunin í
Louisiana hélt því fram að Judith
ætti ekki rétt á dánarbótum eftir
föður sinn, og vísaði í því sambandi
til gildandi laga í fylkinu.
„Löggjafinn í Louisiana tók ekki
frystingu sæðisfruma með í reikn-
Frá því í mars hafa lögreglu-
þjónar víösvegar um Bandaríkin
gengið í tilraunaskyni meb örlitla
vídeó- myndavél á sér, sem tekur
jafnóðum myndir af þeim sem
lögreglan þarf að hafa afskipti af.
Þetta þýðir að lögbrjótar eiga erf-
iöara með að þræta fyrir fram-
ferði sitt þegar mál þeirra koma
fyrir dóm, því hvert smáatriöi
hefur verið fest á filmu. Meöal
annars hefur lögreglan notað
myndavélina þegar ökumenn eru
stöðvaðir fyrir of hraöan akstur
eöa ölvunarakstur.
Það er fyrirtækið Systems Eng-
ineering and Management Co.,
sem hefur aðsetur í borginni
Carlsbad í Kaliforníu, sem þróaði
myndavélina að beibni lögregl-
unnar. Fjölmargar lögregludeildir
höfðu bebið fyrirtækið um að
hanna þráblausar myndavélar og
hljóbnema, svipuð þeim sem
komið hefur verið fyrir í hjálm-
um geimfara og sem CIA hefur
einnig notað við ýmis tækifæri.
Myndavélin sjálf er ekki nema
rúmlega fimm sentimetrar á
hvorn kant, minni en venjulegur
lögregluskjöldur. Henni er komið
fyrir í skyrtu lögregluþjóns og
þaöan er hún tengd viö senditæki
sem fest er viö belti lögreglu-
þjónsins, en senditækið er á
stærð við litla talstöö.
Alls hafa um 15 lögreglustööv-
ar víös vegar um Bandaríkin tekið
myndavélina í notkun, í tilrauna-
skyni til aö byrja með. Áætlab er
aö hún verbi sett á markað nú í
júní og kosti einhvers staðar á bil-
inu 3.000 og 5.000 dollara. Þó er
reiknað með því ab hún veröi
ekki seld til annarra en Iögregl-
unnar og einhverra þeirra fjöl-
mörgu einkafyrirtækja sem bjóða
upp á öryggisþjónustu.
Pete Acevedo, lögregluþjónn í
Escondido, var sá fyrsti sem hóf
að nota myndavélina. Hann sér
fram á aö hún geti reynst ómet-
anlegt hjálpartæki þegar æfareiö-
ir eba ölvaðir ökumenn koma
meö ásakanir á hendur lögregl-
unni, jafnvel löngu eftir aö lög-
reglan haföi afskipti af þeim.
„Eitt er gott við vídeóvélina —
hún lýgur ekki," segir Acevedo.
Hann hefur veriö umferðarlög-
regluþjónn í fimm og hálft ár og
segist hafa heyrt ótrúlegustu af-
sakanir og lygar á ferli sínum. „Ég
gæti fyllt heila bók af slíkum sög-
um. Myndavélin hefði getab
komið í góðar þarfir ef ég hefði
getað tekið hana meö mér í rétt-
arhöldin." ■
inginn þegar ákvebiö var að börn
þyrftu að vera getin áður en foreldri
deyr til þess að teljast löglegir erf-
ingjar," sagði William Rittenberg,
lögmaður í New Orleans sem fór
með málið. „Málið er að tæknin
þróast hraðar en lagasetning lög-
gjafans."
Talið er að dómurinn gæti haft
fordæmisgildi í öðrum fylkjum
Bandaríkjanna þar sem svipaðar
skilgreiningar eru notaðar til að
ákveða réttarstöðu barna. Áætlað er
að um 65.000 börn fæbist í kjölfar
tæknifrjóvgunar á hverju ári í
Bandaríkjunum. ■
Pólitískir fangar í Kína krefjast frelsis:
Sendu bréf til þingsins
Beijing — Reuter
Börn sem getin eru eftir dauöa föbur síns:
Teljast löglegir erfingjar
New Orleans — Reuter