Tíminn - 19.10.1995, Blaðsíða 4

4

Fimmtudagur 19. október 1995
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: jón Kristjánsson
Ritstjórnarfulltrúi: Oddur Olafsson
Fréttastjóri: Birgir Cuómundsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Jæknideild Tímans
Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmibja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb ílausasölu 150 kr. m/vsk.
Ríkisvaldiö og
atvinnulífiö
Það er eitt af hlutverkum stjórnvalda og ekki
það veigaminnsta að skapa efnahagslegt um-
hverfi sem stuðlar að fullri atvinnu. Mann-
fjölgun, tækniþróun og hagræðing í fyrirtækj-
um hefur fækkað störfum á undanförnum ár-
um.
Atvinnumál voru til umræðu í kosningabar-
áttunni síðastliðið vor og er það að vonum.
Stefnumið Framsóknarflokksins í kosninga-
baráttunni, að takast af alvöru á við það verk-
efni að skapa 12.000 störf til aldamóta, vakti
athygli. Eftir kosningarnar hefur þetta stefnu-
mið verið mjög umrætt, ekki síst í umræðu
um fjárlagafrumvarpið fyrir árið 1996.
Þetta mál er tilefni til umhugsunar og um-
ræðu um hlutverk ríkisvaldsins í uppbyggingu
atvinnulífsins. Varanleg atvinnuuppbygging
verður ekki til með því að auka hallarekstur
ríkissjóðs með opinberum framlögum til at-
vinnulífsins. Sú atvinnuuppbygging er varan-
legri sem byggir á fjárfestingum og aukinni at-
hafnasemi og framleiðslu fyrirtækjanna í
landinu. Stöðugt gengi, lág verðbólga og sam-
bærilegir vextir og í nágrannalöndunum eru
nauðsynleg skilyrði þess að framþróun geti átt
sér stað í atvinnulífinu.
Stöðvun skuldasöfnunar og minnkandi
lánsfjárþörf ríkissjóðs eru grundvöllur þess að
vextir lækki og aðrir þættir efnahagslífsins
stuðli að eflingu atvinnulífsins. Þess sjást nú
sem betur fer merki að framþróun og fram-
leiðsluaukning sé að verða í einstökum at-
vinnugreinum. Útflutningur almennra iðnað-
arvara hefur aukist verulega og reiknað er með
aukinni fjárfestingu í atvinnulífinu á næsta
ári. Hins vegar hefur hlutfall fjárfestinga verið
lágt og nauðsyn ber til að örva hana enn frek-
ar í; atvinnuvegunum. Þetta er ekki síst nauð-
syn á þeim tímum þegar efnahagslífið er að
qpnast og fjármagnsflutningar eru leyfðir til
erlendra fjármagnsmarkaða. Nauðsyn er að ís-
lenskt efnahagslíf sé með þeim hætti að það
laði að fjármagn til fjárfestingar hér á landi.
Hallalaus rekstur ríkissjóðs er nauðsyn til
þess að skapa þetta umhverfi, því ekkert svig-
rúm er til að jafna hallarekstur hins opinbera
með innlendum lántökum. Skuldsetning rík-
issjóðs erlendis er of mikil og innlend lántaka
mun leiða til vaxtahækkana. Jafnvægi í opin-
berum rekstri er því forsenda fyrir því að um-
svif í almennu atvinnulífi vaxi og störfum
fjölgi.
Kristilegt ríkisútvarp
Þab vakti óneitanlega athygli vib
setningu kirkjuþings ab kirkju-
málarábherrann lét ekki sjá sig.
Hins vegar kom menntamálaráb-
herrann. Kirkjumálarábherrann
var nefnilega upptekinn á öbrum
vettvangi vib ab tippa meb vib-
höfn í nýjum íþróttagetraunaleik.
Því má eiginlega segja ab þeir fé-
lagar Þorsteinn Pálsson og Björn
Bjarnason hafi haft vistaskipti í
rábherradómum meb því ab
Björn gegndi skyldum kirkju-
málaráöherrans, en Þorsteinn
gekk í starf íþróttamálaráöherr-
ans.
í ræðu sinni á kirkjuþinginu
geröi Björn Bjarnason kristni,
kirkjuna og lýöræöiö aö umtals-
efni og hann lýsti áhyggjum sín-
um yfir því að íslensk ungmenni
fengju ekki nægjanlega kristni-
fræöslu og ættu þess vegna í erfiö-
leikum meö aö skilja listir og bók-
menntir. En trúarleg tákn og
myndir eru einmitt þýöingarmik-
ill grunnur í vestrænni listsköp-
un. Menntamálaráðherra hefur
greinilega talsverðar áhyggjur af
því að unga fólkiö muni ekki ná
aö skilja þau verömæti, sem í list-
inni eru fólgin, og hefur einsett
sér aö bæta þar úr.
„Sækir á hugann ..."
í kirkjuþingsræöunni boöaöi
hinn listelskandi menntamála-
ráöherra aö gera þyrfti kaþólsku
kirkjunni hærra undir höfði, og
hann gaf jafnframt fyrirheit um
aö ríkisútvarpiö tæki aö sér nýtt
upplýsingahlutverk fyrir kirkj-
una. RÚV færi þannig líka að
keppa viö Ómega, kristilegu sjón-
varpsstöðina, en sem kunnugt er
hefur Ríkisútvarpiö gert allt sem
þaö getur til að drepa niöur aðra
fjölmiðla í landinu, með því aö
beita krafti ríkisstyrkjanna í að ná
sem mestu af auglýsingum til sín.
Menntamálaráðherra sagöi í
ræöu sinni: „Sækir á hugann
hvort ekki sé ástæða fyrir kirkjuna
aö auka upplýsingamiölun um
þessa lykla (biblíuna og tákn trú-
arinnar) aö leyndardómum
margra stórbrotinna iistaverka.
GARRI
Til þess mætti nota þann miðil,
sem ríkið rekur, til þess aö leggja
rækt viö menningararfinn, Ríkis-
útvarpið."
Augljóslega væru hæg heima-
tökin ab breyta RÚV í kristilega
útvarpsstöð, þar sem útvarpsstjór-
inn er sjóaöur prestur og hermaö-
ur Krists, stundum kallaöur hinn
mikli fjölmiðlaklerkur íslands.
Þess utan hefur útvarpsstjórinn
sýnt og sannað upp á síökastið, að
hann er ötull liðsmaður mennta-
málaráöherrans í flestum málum
og er skemmst að minnast af-
stööu hans varöandi það aö
stofna íslenskan her. Þá óttubust
starfsmenn RÚV, aö útvarpsstjór-
inn og ráöherrann ætluöu að
draga úr starfsemi útvarps og
beina starfsfólkinu inn í hinar
nýju öryggissveitir. Það hafa hins
vegar reynst óþarfa áhyggjur, því
nú er komið í ljós aö starfsmenn-
irnir munu verða hermenn Krists
rétt eins og útvarpsstjórinn.
Vinningur í bobi
Kirkjuhússins
Þessi nýja kristilega sókn á öld-
um ljósvakans mun eflaust efla
skilning manna á byggingarlist,
bókmenntum, myndlist og kvik-
myndum og gera þjóöina hæfari
til samræðna á menningarlegum
nótum og til að njóta þeirra lysti-
semda sem lífið býöur upp á.
Þessu framtaki ber að fagna og
Garri bíður í ofvæni eftir því aö
sjá Hemma Gunn bjóöa fólki
happ í hendi, þegar þaö skefur of-
an af hæsta vinningi næsta þáttar
— orbskýringum Gídeonsfélags-
ins viö Davíðssálmana í boöi
Kirkjuhússins og Biskupsstofu.
Þá er þaö ekki síður fagnaöar-
efni að menntamálaráöherra hafi
náö aö punda á villutrúar-vinstra-
liöið, sem situr viö kjötkatlana
hér í Reykjavíkurborg. Þab voru
orð í tíma töluð hjá Birni, að setja
ofan í við borgarstjórann að hafa
lánað Ráðhúsiö undir borgaralega
fermingu á dögunum og leggja
þannig lið þeim öflum, sem tefja
fyrir og spilla því að ungviöiö læri
um biblíuna og trúarlegu táknin,
sem eru forsenda þess aö þau geti
notið hinna æðri lista. Borgaryfir-
völd hafa því stuölað aö afsiðun
ungmenna og menningarfátækt
þeirra, sem sérhver listelskandi
ráðherra hlaut aö mótmæla.
Garrí
Forsetaframbjóbendum fjölgar enn
Sú frétt hefur verið sögð að ýms-
ir af dyggustu stuðningsmönn-
um Þorsetins Pálssonar, þar á
meðal aðstoðarmaður hans í
dómsmálaráðuneytinu, hafi
komib saman til fundar til að
kanna kosti þess að skora á Þor-
stein að gefa kost á sér í forseta-
framboöi. Þetta er merkileg frétt
og hleypir svo um munar nýju
lífi í þær vangaveltur sem uppi
hafa verið um forsetaframbjóö-
endur og hugsanleg framboð
stjórnmálamanna til þess emb-
ættis. í skoðanakönnun DV
kom fram að Pálmi Matthíasson
og Guðrún Agnarsdóttir eiga
talsverða lýðhylli þegar spurt er
um tiltekinn lista manna. Þar
kemst forsætisráðherra líka á
blað og hugsanlegt framboð
hans er að sjálfsögðu lang
áhugaverðast, ekki endilega
vegna þess að hann yröi svo
miklu betri forseti en hinir,
heldur vegna þess að það myndi
hafa gríðarleg áhrif á allt stjórn-
málalíf landsins ef hann tæki þá
ákvörðun að gefa kost á sér.
Sterki maðurinn
Hugsanlegt framboö Davíðs
sem sterks stjórnmálamanns
vekur Iíka upp spurningar um
hvort hann myndi ekki breyta
forsetaembættinu og gera það
valdameira. í heitu pottum höf-
uöborgarinnar og á kaffihúsun-
um skortir enda ekki kenningar
um þab hvað Davíb ætli aö gera
og heyrast ýmsar útfærslur, allt
frá því að fullyrða ab hann láti
sér ekki koma til hugar ab fara
fram, yfir í þab að hann muni
segja af sér á næsta landsfundi
og tilkynna framboð.
En allt hafa þetta verið getgát-
ur, varla prenthæfar, þar til í gær
ab stuðningmannahópur Þor-
steins Pálssonar kastar nýrri
bombu inn í þessar vangaveltur.
Skyndilega er ráðherra í ríkis-
Á víbavangi
stjórn Davíös orðaður vib fram-
boð og þaö ekki bara einhver
ráðherra. Þorsteinn er formað-
urinn sem Davíð felldi á Lands-
fundi og þó talsvert sé um liðiö
væri til of mikils ætlast að ekki
ríkti enn spenna milli þessara
manna og stuöningshópa
þeirra.
Sprenging í spegla-
sjónum
Það er því ekki óeölilegt ab
sjálfskipaðir stjórnmálaskýrend-
ur um land allt velti fyrir sér
dýpri merkinu fréttar af þessu
tagi. Meðal þeirra spurninga
sem upp koma er spurningin
um það hvers vegna stuðnings-
menn Þorsteins ákveða ab fleyta
þessu máli núna, svo skömmu
fyrir landsfund? Eru þeir búnir
ab missa trúna á pólitíska fram-
tíð Þorsteins og vilja koma hon-
um í valdalítið en virðulegt
embætti forseta? Liggur kannski
þarna að baki flóknari pólitísk
flétta þar sem verið er að reyna
að særa fram einhverja yfirlýs-
ingu frá Davíð um framboð
þannig að aukiö pólitískt rými
skapist fyrir Þorstein? Og eins
og einhver spuröi svo réttilega:
Hver er hlutur Eggerts Haukdals
í þessari áskorun? Þessar og
margar fleiri spurningar hafa
verið á floti eftir frétt ríkisút-
varpsins í gær og þó enginn viti
í rauninni neitt um hugmyndir
og fyrirætlanir þeirra Davíös og
Þorsteins sjálfra, þá er ljóst að
umræðan um frambob til for-
seta er ab taka á sig mun pólit-
ískari mynd en áður. Sú stað-
reynd ein að umræðan um for-
setaframboð er farin að snúast
að talsverðu leyti um virka for-
ustumenn í stjórnmálum og
ráðherra í ríkisstjórn setur for-
setaembættið í nýtt samhengi
sem landsmönnum hefur ekki
verið tamt. Hvort það er til góðs
að umræðan um forsetafram-
boð er að þróast yfir í að vera
öðrum þræði umræða um inn-
anflokksmál Sjálfstæðisflokks-
ins og ríkisstjórnarinnar skal
ósagt látið, en hitt er þó ljóst að
slík tenging við innanflokks-
átök verður hvorki Þorsteini né
Davíð til framdráttar ef svo fer
ab annar hvor eða bábir ákveba
að fara í framboð.
-BG