Tíminn - 28.03.1996, Blaðsíða 7
Fimmtudagur 28. raars 1996
Frumvarp um réttindi sjúklinga:
Skylt ab veita sjuklingum
upplýsingar úr sjúkraskrám
Sjúklingur í lœknahöndum.
Laekni eða öðrum sem færa
sjúkraskrár verður skylt að
sýna þær viðkomandi sjúk-
Iingum eða umboðsmönnum
þeirra og afhenda þeim ljós-
rit, verði þess óskaö, sam-
kvæmt frumvarpi til laga um
réttindi sjúklinga sem lagt
hefur verið fram á Alþingi.
Akvæði þetta mun ná til allra
sjúkraskráa án tillits til hve-
nær þær hafa verið færðar.
Með þessu er verið að ítreka
ákvæði Iæknalaga um að-
gang sjúklinga að ummælum
og athugasemdum, sem rit-
aðar hafa verið um þá sjálfa,
og tekin af öll tvímæli um að
aðgangur viðkomandi sjúk-
linga eða umboðsmanna
þeirra aö sjúkraskrám er
heimill. Jafnframt þessu er
tekið fram í frumvarpinu að
þess skuli gætt við aðgang að
sjúkraskrám að upplýsingar,
sem þær innihalda, eru trún-
aðarmál.
Tilgangur frumvarpsins er að
lögfesta ákveðin réttindi til
handa sjúklingum í samræmi
við almenn mannréttindi og
mannhelgi, styrkja réttarstöðu
þeirra gagnvart heilbrigðis-
þjónustunni og styðja það
trúnaðarsamband sem ríkja ber
á milli sjúklinga og starfs-
manna heilbrigðisstofnana. í
frumvarpinu segir að hver
sjúklingur eigi rétt á meðferð
Jóhanna Sigurðardóttir og
Svanfríður Jónasdóttir hafa
lagt fram á Alþingi frumvarp
til breytingar á stjórnskipun-
arlögum þess efnis að berist
forseta íslands áskorun frá
þriöjungi kosningabærra
manna í landinu um að Iáta
fara fram þjóðaratkvæða-
greiöslu um tiltekið mál, þá
skuli hann verða viö henni.
Með þessu vilja þær rýmka
möguleika til þess að viðhafa
þjóðaratkvæbagreiðslu og
veita þannig almenningi auk-
ib tækifæri til þess ab hafa
áhrif á framgang mála.
í núverandi stjórnarskrá er að-
eins mælt fyrir um þjóðarat-
kvæðagreiðslu á þremur stöð-
um. Ef þrír fjórðu þingmanna
greiða atkvæði með tillögu um
að forseti íslands verði leystur
frá embætti, ef forseti synjar
staðfestingu á lagafrumvarpi og
ef gera á breytingar á kirkjuskip-
aninni með lögum. Engin
ákvæði er hins vegar að finna
sem gera þegnum landsins kleift
að knýja fram þjóðaratkvæða-
greiðslu um einstök mál er Al-
þingi hefur til umfjöllunar.
í greinargerð með frumvarp-
inu benda þær Jóhanna og
Svanfríður á að víða í nágranna-
löndunum hafi verið farin sú
og aðbúnaði sem miðist við
ástand hans, aldur og horfur á
hverjum tíma, auk bestu þekk-
ingar sem völ sé á, og að þjón-
usta við sjúklinga skuli ein-
kennast af traustu sambandi á
milli hans og heilbrigðisstarfs-
leið að heimila þjóðaratkvæða-
greiðslu og auka þannig lýðræð-
islegan rétt fólks. í íslenskri
stjórnskipan getur almenningur
hins vegar aðeins haft áhrif með
atkvæði sínu til kosningar sveit-
arstjórnar- og alþingismanna
auk kjörs forseta Islands. Telja
flutningsmenn að með þessari
skipan séu lýðræðinu ákveðin
takmörk sett umfram nágranna-
löndin og benda jafnframt á aö
mun algengara sé að mynda
samsteypustjórnir hér á landi
en til dæmis á Norðurlöndun-
um. Þannig viti fólk sjaldnast í
almennum þingkosningum
hvernig ríkisstjórn það sé að
kjósa yfir sig og einnig sé auð-
veldara fyrir samsteypustjórnir
að semja sig frá loforðum og
kosningastefnuskrám.
Þá benda þær Jóhanna og
Svanfríður á að forseti íslands
hafi aldrei frá stofnun lýðveldis-
ins notfært sér þann rétt að
synja staöfestingu laga er Al-
þingi hefur samþykkt og vísa
málum á þann hátt til þjóðar-
innar, þar sem neitunarvald
hans er aðeins frestandi og
skjóta verður málum til þjóöar-
innar eftir að hann hefur neitab
staöfestingu. Þær segja að af því
megi ráða að þetta vald forseta
sé í reynd nánast marklaust. -ÞI
manna. Sjúklingur skal, sam-
kvæmt frumvarpinu, eiga rétt á
samfelldri meðferð og samstarf
skal ríkja milli allra heilbrigðis-
starfsmanna og stofnana sem
koma að meðferð.
Þá er kveðið á um að sjúk-
lingar eigi rétt á upplýsingum
um heilsufar sitt og meöferð.
Læknar skulu gefa sjúklingum
læknisfræðilegar upplýsingar
um heilsufar og horfur um bata
og einnig upplýsingar um fyr-
irhugaða meðferð og afleiðing-
ar þess að ekkert verði aðhafst.
Læknar skulu gefa sjúklingum
upplýsingar um önnur hugsan-
leg úrræöi en fyrirhugaða með-
ferð og einnig möguleika á aö
leita til annarra lækna eba heil-
brigðisstarfsmanna eftir því
sem við á og batahorfur gefa
tilefni til. Ef sjúklingur óskar
eftir því að honum verbi ekki
gefnar upplýsingar um hvað
stendur í sjúkraskrá hans, þá
verði það virt auk þess sem
sjúklingur geti tilnefnt annan
aðila til þess að taka við upp-
lýsingum úr sjúkraskrá fyrir
hans hönd.
í frumvarpi að lögum um
réttindi sjúklinga er tekið fram
að virða skuli rétt hvers sjúk-
lings til þess að ákveða sjálfur
hvort hann þiggi meðferð, og
að enga meðferð megi fram-
kvæma nema samþykki hans
sjálfs liggi fyrir. Hafni sjúkling-
ur þeirri meðferð sem læknir
leggur til, skal viðkomandi
lækni skylt að upplýsa hann
um hverjar afleiðingar það
kann að hafa fyrir hann. Þá
verður sjúklingi heimilt að
stöðva læknisfræðilega með-
ferð á hvaða stigi hennar sem
er, en í slíkum tilvikum er
Iækni einnig skylt að veita
sjúklingnum upplýsingar um
hvaða afleiðingar slík breyting
kann að hafa. -ÞI
Foreldrar barna og ungmenna
sem lent hafa í brunaslysum:
Stofnun for-
eldrafélags
Nokkrir foreldrar hafa í samráði
við fagfólk ákveðið að gera til-
raun til ah stofna foreldrafélag
bama og ungmenna sem lent
hafa í brunaslysum.
Mikilvægi foreldrafélaga barna og
unglinga með sjúkdóma, fötlun eða
lýti af ýmsum orsökum hafa sannab
gildi sitt á undanförnum árum. Sá
stuðningur, sem slík félög veita við-
komandi börnum/unglingum og
fjölskyldum þeirra, getur verið
ómetanlegur, svo ekki sé minnst á
nauðsyn þess að foreldrar og ab-
standendur sameinist í baráttu fyrir
réttlátum opinberum stuðningi og
bættri aðstöðu á sjúkrahúsum. Eins
og umræða í fjölmiðlum síbastliöna
daga sannar, veitir ekki af að tekið
sé hraustlega á þeim málum.
Þriðjudaginn 2. apríl nk. verður
haldinn fundur um ofangreind
málefni. Hann hefst kl. 20.30 á
skrifstofu Styrktarfélags krabba-
meinssjúkra barna að Suðurlands-
braut 6, 7. hæð, í Reykjavík. Ólafur
Einarsson lýtalæknir og Þorsteinn
Ólafsson, formaður Umhyggju,
munu flytja erindi, en síðan verða
frjálsar umræður. Ef ástæba þykir
til, verður félagið stofnað á þessum
fundi.
Hér með eru allir hlutabeigandi
foreldrar og aðstandendur hvattir
til ab mæta. Allir, sem áhuga hafa á
og vilja stybja við bak þessa hóps,
eru velkomnir.
Nánari upplýsingar gefa Þuríður
Gubmundsdóttir í síma 453 4483
og Birna Sigurðardóttir í síma 566
7687. ■
Frœbasetriö í Sandgeröi:
Bókagjöf frá
Bretlandi
Tjarnir, strendur, fuglar, fiskar og
plöntur er meöal þess sem fjallað
er um í 45 fræðslubókum sem
bresk stjórnvöld ætla að færa
Fræöasetrinu í Sandgerði.
Breski sendiherrann, Michael
Hone, mun afhenda Kristínu Haf-
steinsdóttur, forstöðumanni seturs-
ins, bækurnar í breska sendiráðinu
mánudaginn 1. apríl klukkan
11.00.
Sandgerði er náttúruperla þar
sem þúsundir farfugla gista. Fræða-
setrið er því vel staðsett og getur
veitt leiösögn og tækjakost þeim
sem séð eða fundið hafa tegundir
sem þá fýsir að vita meira um, á
þeim mögru gönguleiðum sem
hægt er að velja frá setrinu. ■
Auglýsing um innlausnarverð
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ*) ÁKR. 10.000,00
1980-l.fl. 15.04.96- 15.04.97 kr. 391.635,60
*) Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbætur.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt
frammi nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, 28. mars 1996.
SEÐLABANKIÍSLANDS
Jóhanna og Svanfríbur:
Vilja opna mögu-
leika til þjóðarat-
kvæöagreiöslu