Tíminn - 07.05.1996, Blaðsíða 16

Veöriö (Byggt á spá Veöurstofu kl. 16.30 í gær)
• Su&urland: Suöaustan gola eba kaldi og sums stabar smáskúrir. Hiti
2 til 7 stig.
• Faxaflói og Breibafjörbur: Austan og subaustan gola eba kaldi og
skýjab meb köflum. Hiti 2 til 8 stig.
• Vestfirbir: Austan gola og bjartvibri. Hiti 2 til 7 stig.
• Strandir og Norburland vestra oq Norburland eystra: Subaust-
an gola eba kalai og léttskýjab. Hiti 1 tíl 7 stig.
• Austurland ab Glettingi og Austfirbir: Fremur hæg breytileg átt
og bjartvibri. Hiti 1 til 6 stig.
• Subausturland: Austan gola og sums stabar smáskúrir. Hiti 3 til 8
stig.
Risafyrirtæki
heldur ráðstefnu
í Reykjavík
Ohœtt aö bera um fimmtungi minna á túnin en í meöalári vegna þess hvaö vorar snemma:
Miölungsbóndi gæti sparað
60-70 þús.kr. áburöarkaup
„Jú, til þess aö fá sömu upp-
skeru ættu bændur aö geta
sparaö í áburöarkaupum á
þessu vori, kannski einhvers-
staöar í kringum fimmtung.
Því þegar vetur er mildur og
þess vegna lítill klaki í jörö
þá byrjar sprettan fyrr og
sprettutíminn veröur
lengri," svaraöi Óttar Geirs-
son jaröræktarráöunautur
hjá Bændasamtökunum.
En Tíminn spuröi hann
hvort bændur gætu ekki víöa
um land komist af meö mun
minni áburö á túnin núna,
þegar voriö er svona snemma
á ferðinni, heldur en í meðal-
ári. í verðlagsgrundvellinum
er reiknað meö aö kaup tilbú-
ins áburöar sé tæplega 390
þús.kr. á kúabúum og tæplega
300 þús.kr. á sauðfjárbúum.
Fimmtungs sparnaöur í áburð-
arkaupum gæti því þýtt kring-
um 60-70 þús.kr. á grundvall-
arbúi.
Óttar staöfestir að það sé
tæpast ofáætlað að vorið sé nú
2-3 vikum fyrr á ferðinni en al-
gengast hefur verið á undan-
förnum árum. „Vorkoman nú
er svipuð og hún var hér á ár-
unum 1930-1960, þ.e. á ámn-
um fyrir kalárin sem komu um
miðjan 7. áratuginn. Eftir það
fór að verða kaldara. En ég
man eftir því á árunum milli
1950 og 1960, að þá var al-
gengt að bændur voru að bera
á um og fyrir 10. maí. Túnin
voru þá orðin þurr og komin
aðeins græn slikja á þau, svip-
að og núna".
Öttar leggur hins vegar
áherslu á að það megi ekki
spara áburðinn of mikið. Því
þá vilji það fara svo, að grös
sem vaxa villt og þurfi í eðli
sínu ekki mikinn áburð verði
öflugri heldur en túngrösin
sem sáð er til og hafi í eöli sínu
að gefa miklu meiri uppskeru,
svo fremi þau fái þau fái að-
gengilega næringu. Spari
menn áburðinn um of sé því
hætt við breytingu á gróður-
fari í túnum, þannig að t.d.
vallarfoxgrasið, sem er það
lang eftirsóttasta og lystugasta
fyrir allar skepnur, láti undan
fyrir öðmm grösum. Bændum
sé þess vegna ráðlagt að spara
ekki tilbúinn áburð of mikið.
En það ætti alveg að vera
óhætt að spara kringum 20%
frá meðalári.
Á hinn bóginn telur Óttar
það líka geta verið spurningu
hvort bændur eigi núna að
spara sér áburð og fá bara
meðaluppskeru, eða bera á
eins og venjulega og fá reglu-
lega góða uppskeru og eiga þá
fyrningar næsta ár. Rúllubagga
sé hægt að geyma milli ára ef
plastið er heilt. Menn verða
bara að gæta þess að gefa sem
fyrst þá bagga sem verða göt-
ugir af einhverjum orsökum
en fyrna þá sem heilir eru og
byrja síðan að hausti að gefa
það sem elst er. Hvað rúllu-
baggar geti geymst lengi
óskemmdir segir Öttar í sjálfu
sér ekki alveg vitað.
Halldór Þorgeirsson í Umba segir Evrópuþjóöir stór-
auka fé til kvikmynda og dagskrárgeröar til aö verj-
ast ameríska flœöinu meöan viö drögum saman.
Hann mótmœlir menntamálaráöherra:
„Or&um þessa
ráðherra er bara
ekki treystandi"
Kristján heima Þaö þykja góö tíöindi, þá sjaldan aö Kristján jóhannsson óperusöngv-
ari, sest á skeriö okkar. í gœr var hann önnum kafinn viö œfingar fyrir konserta á fimmtudag og laugardag í Há-
skólabíói. Tíminn rœddi viö Kristján í gœr. Hann er alsœll meö starf sitt og lífiö allt. Kristján vill stuöla aö bygg-
ingu tónlistarhúss í Reykjavík. Hann vill „pota ípólitíkusana", Davíö og Friörik, og fá þá til liös viö uppbyggingu
tónlistarhallar. Sjá nánar á bls. 2 Tímamynd: c va
Dómþolum á biölista fœkkaö um 100 frá áramótum:
Samfélagsþjónustan slær í gegn
„Oröum þessa ráöherra
menntamála er bara ekki
treystandi. Hann fer meö
rangt mál á Alþingi og þau em
eftir honum höfö í Tímanum
þann 1. maí," sagöi Halldór
Þorgeirsson, framkvæmda-
stjóri Kvikmyndafélagsins
Umba í Mosfellsbæ í samtali
viö blaöiö.
Björn Bjarnason sagði á Al-
þingi að ekki væri hægt að gera
ráð fyrir að Kvikmyndasjóður
íslands tæki aö sér að fjármagna
kvikmyndagerö þegar hún væri
orðin aö iðnaði eins og væri hér
á landi. Ráðherra boðaði endur-
skoðun á lögum um Kvik-
myndasjóð, sem hefði upphaf-
lega verið ætlað að styðja
menningarlega viðleitni en ekki
fjármagna iðnað. Nú þyrfti að
taka starfsemina til endurskoð-
unar og þá taka mið af starfsemi
kvikmyndasjóða í nágranna-
löndum.
Halldór Þorgeirsson segir að
ráðherra eigi að vita það mæta
vel aö hreyfingin um öll Norð-
urlönd og í allri Evrópu er að
stækka þessa sjóði. Almennt sé
dagskrárgerð um alla Evrópu að
breytast ört og aukast, alls stað-
ar nema hér á íslandi. Menn
óttist ameríska flæðið af kvik-
myndum og sjónvarpsþáttum
og séu að auka framleiðslu á
innlendu efni.
„Við erum búin aö standa í
þessu í ein tólf ár. Þýskir sam-
starfsaðilar sem við höfum
þekkt gegnum tíðina segja að
núna í dag fari allt fé í þýska
dagskrárgerð til að hamla gegn
Kananum og stemma stigu gegn
honum. Sama er að gerast á
Norðurlöndum. Nú er búið að
bæta við þriðja kvikmynda-
sjóðnum í Noregi, stækka sjóð-
inn í Danmörku, líka í Svíþjóð.
Svona mætti lengi telja. Hér á
landi rýrnar Kvikmyndasjóður
hins vegar stöðugt. Ráðherra
skýtur sér stöðugt bak við það
að hann sé aö gera það sama og
kollegar hans í öbrum löndum.
Hann vill ekki fylgjast með. Ég
skil bara ekki um hvað maður-
inn er að tala og bendi ykkur á
aö treysta ekkert endilega um-
mælum ráðherrans," sagði Hall-
dór í Umba. - /BP
Listi dómþola sem bíba afplán-
unar hefur styst um nálega 100
manns frá áramótum en þá
biöu um 200 manns þess ab
taka út refsingu sína, sem er
versta ástand sem komiö hefur
upp hjá Fangelsisstofnun ríkis-
ins. Tilkoma samfélagsþjón-
ustu, aukin þátttaka dómþola í
áfengismeðferb í lok afplánun-
ar og vistun dómþola utan
fangelsis eru helstu skýringarn-
ar á styttri biblista nú.
Erlendur S. Baldursson hjá
Fangelsismálastofnun ríkisins
segir ab orsök þess að ástandið
var óvenju slæmt um áramótin
hafi einkum verið sú ab þá
komu óvenju þungir dómar, sér-
staklega vegna fíkniefna- og
kynferðisafbrota. Nú megi álíta
sem eðlilegt ástand hafi skapast.
„Þetta er ekki orðinn neinn biðl-
isti lengur í raun. Það koma inn
margir dómar í einu og mönn-
um er sagt að mæta eftir ein-
hvern ákveðinn tíma auk þess
sem alltaf er eittvað af mönnum
fjarverandi."
Nýjar refsileiðir eiga mestan
þátt í þessari styttingu biðlist-
ans, um 30 manns hafa t.d. val-
ist til samfélagsþjónustu og hef-
ur mikil ánægja verið meb fram-
kvæmd hennar. „Tilkoma sam-
félagsþjónustunnar hefur ein-
róma verið lofub, ekki bara af
dómþolum, heldur einnig
vinnuveitendUm sem eru
íþróttafélög, líknarfélög og aðrir
aðilar. Vinnustaðirnir virðast
mjög vel undirbúnir fyrir þetta
og dómþolar hafa ekki mætt for-
dómum."
Erlendur segir að framboð af
vinnustöðum hafi veriö mun
meira en búist var fyrirfram, en
synja þurfi töluverðum fjölda
Alþjóblega fyrirtækjasam-
steypan ABB heldur ráö-
stefnu ásamt umboösabila
sinum, Johan Rönning hf. í
Háskólabíói í dag. Fjallaö
veröur um uppbyggingu raf-
orkuvera. Greinilegt er aö
seljendur slíks búnaöar sjá
nú aukinn markaö hér á
landi.
ABB er sameiginlegt fyrir-
tæki Asea í Svíþjóð og BBC eða
Brown Boveri í Sviss. Er hér
um að ræða eitthvert allra
stærsta rafmagnsverkfræðif-
irma heimsins, alþjóblega fyr-
irtækjasamsteypu, sem veltir
meira en 2.300 milljörðum ís-
lenskra króna á ári. Starfs-
menn eru um 210 þúsund, eða
hátt í eins margir og íslending-
ar allir.
ABB-samsteypan er orðin 8
ára gömul og höfðu bæbi fyrir-
tækin starfað í meira en öld
þegar sameiningin varð, eða
allt frá fyrstu dögum rafvæb-
ingarinnar. -JBP
dómþola um að fá að afplána
refsingu sína í formi samfélags-
þjónustunnar. Bæði velti það á
broti viðkomandi auk þess sem
menn þurfi að vera lausir við
óreglu og uppfylla önnur skil-
yrði.
Vistun dómþola utan fangels-
is hefur einnig orðið algengari
ab undanförnu og hafa allmarg-
ir tekið út refsingu sína á áfanga-
heimili Verndar, Laugateig 19 í
Reykjavík. Einnig hefur nýbygg-
ing Litla-Hrauns áhrif auk þess
sem æ fleiri fangar ljúka afplán-
un í meöferö hjá SÁA. -BP