Tíminn - 20.07.1996, Side 15

Laugardagur 20. júlí 1996
11
Enginn fangi hefur bebib aftöku jafn
lengi og J.W. Buchanan, sem skaut tvo
lögreglumenn
j.W. Buchanan.
úr byssu hans, stökk ég inn gleði.
fyrir dyrnar. Engu aö síöur var J.W. Bu-
„Ég vissi aö ég haföi byssu á chanan ákærður fyrir morð af
kommóðunni hjá dyrunum," fyrstu gráöu. Hann var sak-
hélt Buck gamli áfram, „og ég felldur, en kviðdómurinn
bara greip hana og hóf skot- mælti með miskunn. Hvorki
Bei5 aftöku í 25 ár
ibin eftir daubanum er
langtum verri en
dauðinn sjálfur, ekki
síst þegar daubinn birtist í
líki rafmagnsstólsins. J.W.
„Buck gamli" Buchanan
komst réttilega ab orði, er
hann sagði við Chapman
fangelsisstjóra í ríkisfangels-
inu í Flórída: „Drottinn
minn dýri! Hvemig fæ ég af-
borið þessa bið öllu lengur?
Ég hef áreiðanlega dáið
hundrab sinnum. Ég þarf
ekki að óttast að deyja einu
sinni enn. Ég vona að þeir
fari nú ab vinda brában bug
ab þessu!"
Ekki færri en fimm ríkisstjór-
ar í Flórída höfðu haft líf Bu-
chanans í höndum sér. Fjórir
þeirra höfðu náðab hann til
bráðabirgöa og afhent mál
hans eftirmanni sínum. Sex
sinnum hafði aftökuskipun
hans verið undirrituð og sex
sinnum hafði verið farið með
hann í „kassann" — litla,
hvíta skýlið þar sem rafmagns-
stóllinn er geymdur. Og sex
sinnum hafði hann gengið út
aftur og verið fluttur í klefa á
dauðadeild. í fimm þessara
skipta hafði hann verið náð-
aður á elleftu stundu. Einu
sinni, í fjórða skiptib, var
hann ekki náðaður fyrr en
hann var í þann veginn að
ganga inn um dyrnar að
dauðaklefanum sjálfum.
Óheppinn bruggari
Buchanan fæddist í Georgíu.
Þar var lífsbaráttan hörð og
kjörin rýr þrátt fyrir það. Hann
fluttist því til Norður-Flórída,
kvæntist og sneri sér að bú-
skap.
Það var í Taylor-sýslu sem
Buchanan komst í klandur.
Það svæði var þekkt fyrir
landabrugg. Flestir innfæddir
höfðu reyndar lifibrauð sitt af
þessum ólöglega atvinnuvegi,
svo Buchanan ákvað að freista
gæfunnar á þeim vettvangi.
Hann gerði það, en gæfan
sneri við honum baki.
Einhver, sem var í nöp við
Buck gamla, hafði lekið því í
tvo eftirlitsmenn með vín-
banninu ab hann væri að
brugga. Þeir fóru heim til hans
ab kanna máliö. Þetta var
þann 9. desember 1926.
Eftirlitsmennirnir tveir hétu
William Mobray og Jacob
Brandt, og Buchanan varð
þeim báðum að bana. Hann
neitaði því aldrei. Það sem
meira var, þá sagði hann
SAKAMÁL
hverjum þeim sem nennti að
hlusta sína útgáfu af því sem
gerðist...
Nauövörn?
„Ég heyrði bíl flauta," sagði
Buchanan. „Ég var aftarlega í
húsinu. Ég gekk út um fram-
dyrnar og sá tvo menn sem
sátu í bíl. Þeir spurðu mig
hvort ég gæti selt þeim viskí-
pela. Ég sagðist ekki geta það.
,„Við erum alríkislögreglu-
menn,' sagði annar þeirra.
,Við ætlum að gera húsleit hjá
þér.'
,„Ég held nú síður!' sagði ég.
Þá gengu þeir upp að verönd-
inni. Ég sagði við þá að konan
mín væri veik og lægi inni í
svefnherbergi og þeir ættu
ekki að trufla hana. Síðan
sagði ég: ,Þið farið alls ekkert
inn", og ég tók um leið í net-
hurðina á dyrunum.
„í því bili hrópaði annar lög-
reglumaðurinn, Brandt: ,Ekki
skjóta!' Ég leit skjótt við og sá
að Mobray miðaði byssu sinni
á mig. Um leið og skot hljóp
hríð í sjálfsvörn. Ég gerði ráð
fyrir að annars myndu þeir
drepa mig. Ég held ekki að
Brandt hafi dregið upp byssu
sína fyrr en ég hafði skotið
þremur til fjórum sinnum á
Mobray. En þegar ég vissi að
hann ætlaði að drepa mig, þá
varb ég bara fljótari til.
„Þegar mér varð ljóst að
skammbyssuskotin mín felldu
þá ekki," hélt Buchanan
áfram, „teygði ég mig í sjálf-
virku haglabyssuna mína, sem
stóð á bak vib dyrnar. Ég hóf
skothríð og ég held að það hafi
verið haglabyssan sem drap þá
virkilega. Þegar allt var um
garð gengið gerði ég enga til-
raun til ab flýja eða hlaupa í
burtu. Reyndar fór ég strax
upp í bílinn minn, ók til
Hampton Springs og gaf mig
fram við fógetann."
Tvenn réttarhöld
í skýrslum kom fram að
bæði Brandt og Mobray voru
kunnir fyrir að grípa fljótt til
byssunnar, einkum Brandt.
Sidney Diamond, umdæmis-
stjóri víneftirlitsins í Talla-
hassee, bar fyrir rétti að hann
heföi oft gefið þeim Mobray
og Brandt viðvörun fyrir skot-
Buchanan né lögmaður hans
voru ánægðir meb þennan úr-
skurð. Þeir áfrýjuðu og fóru
fram á ný réttarhöld og í það
skiptið sakfelldi kviðdómur-
inn Buchanan án þess að
mæla með miskunn.
Hefði Buck gamli verið
spurður hvort hann iðraðist
þess að hafa skotið Mobray og
Brandt, hefði hann svarað: „Ég
held hreinskilnislega að þeir
hafi átt það skilið. Ég veit að
það er í raun engin afsökun til
fyrir morði, en ég átti hendur
mínar að verja. Ég var betri
skytta, svo þeir töpuðu.
„Mér er alveg sama um að
deyja," bætti hann við, „fyrst
það er það sem þeir vilja. En ég
er orðinn þreyttur á því að
bíða endalaust eftir að þeir
geri upp hug sinn."
Dó í rúminu
Yfirvöldin fengu ekki tæki-
færi til að gera upp hug sinn,
því að Buck gamli Buchanan
dó í fangelsinu árið 1951, án
þess að rafmagnsstóllinn
kæmi þar neins staðar nærri.
En þegar hann dó vissi hann
ekki að hann var heimsmeist-
ari í að komast hjá rafmagns-
stólnum. ■