Réttur - 01.01.1943, Blaðsíða 43

RÉTTUR
47
ner, söguritari Síberíustríðsins, höfundur leiftrandi snjallra lýsinga
á atburðum reynslu sinnar, er báru vott ósviknum hæfileika til að
tjá ofsalegar tilfinningar, bæri með sér þá harmleiki, sem hann
hafði lifað og lýst í ritum, að ævi hans væri í vitund manna runnin
saman við hetjusögu hinnar tötrum klæddu Síberíu. Það var í allra
vitund, að hann hafði dvalið í Þýzkalandi eftir valdatöku nazista,
og allir hinir sigruðu litu til hans sem félaga (hlutverk hans var
mikilvægt, en þó ekkert aðalhlutverk) og sem söguritarans, sem
síðar mundi lýsa áþján þeirra. Einnig meðal óvinanna var hann
það, sem vitað var um ævi hans, líkt og maður tengist landi, sem
hann ferðast um, líkt og óviðkomandi maður er bendlaður við
slys, sem hann rétt sleppur frá. Allir bjuggust við andliti merktu
af Síberíu, höfðu eflaust þótzt finna slíks merki á ljósmyndum
þeim, sem oft sáust í blöðum fyrir nokkru, — þar var auðvelt að
skapa sér þau. Lifandi andlit er örðugra viðfangs til slíkra breyt-
inga. Foringinn fór út úr varðstofunni, kom aftur, lokaði spjald-
skránni og gerði samskonar hökuhreyfingu og þegar fyrri yfir-
heyrslunni lauk. Tveir stormsveitarmenn ýttu Kassner í átt til
dyra, og síðan með hrindingum og spörkum (þó ekki tilfinnanlegri
en venjulegum lögregluhrottaskap) til fangelsisins.
Ef þeir ætluðu að gera út af við mig formálalaust, hugsaði
Kassner, hefðu þeir farið með mig til varðarhússins.
Onei: Gangar og aftur gangar.
Hann var loks látinn inn í fremur rúmgóðan, dimman klefa.
Er nokkur stund var liðin tóku veggirnir að drekka í sig myrkrið
°g grá málningin að sjást. Kassner gekk fram og aftur um klefann,
eins og ósjálfrátt, hugsaði án þess að vera sér hugsana sinna með-
vitandi; þegar honum varð það ljóst, stanzaði hann. Hann tók
eftir því að veggirnir voru óhreinastir við dyrnar og niður við
gólfið. Eftir þ á, sem höfðu gengið þar fram og aftur, eins og hann?
En ekkert ryk. Klefinn bar vitni þýzku hreinlæti! Skyldi hann vera
rakur? Hann varð þess snögglega var, að spurningarnar voru ó-
sjálfráðar, meðan hugsanir hans hringsóluðu líkt og hinn andlausi
líkami (ég hlýt að líkjast hrossi meir og meir!) hafði reikult augna-