Réttur - 01.01.1943, Side 44

48
RÉTTUK
ráð hans gefið staðar, augun sáu áður en heilinn skynjaði: Vegg-
urinn, neðst, var allur útkrotaður.
Hugsunin greip allt, sem kom innan skynhrings hennar, til að
losna frá veruleikanum. En hvað gat hann hugsað? Ef þeir kæm-
ust að því, hver hann var, væri ekki um annað að ræða en það,
hvort þeir kæmu bráðlega til að drepa hann, til að pynda hann,
eða aðeins til að berja hann þar til hann missti meðvitund; hann
gerði ekki annað þarfara en lesa það, sem krotað var á veggina.
Sumar áletranirnar voru nærri útþurrkaðar. Nokkrar voru rit-
aðar dulmáli (ef ég verð hér lengi reyni ég að lesa úr þeim).
Aðrar voru vel skýrar. Hann tók að ganga um klefann á ný, lötur-
hægt, festi augu á þeim skýrustu, og las er hann þokaðist nær:
„Ég vil ekki. . . .“ Áframhaldið þurrkað út. Önnur áletrun: „Víst
hefði það verið bærilegra að falla í götubardaga en deyja hér.“
Nokkrum sinnum frá því að Kassner varð fangi hafði það hvarflað
að honum hvort þeir hefðu ekki getað unnið þann meirihluta verka-
lýðsins, sem þá vantaði, ef lagt hefði verið til úrslitabaráttu um
völdin, en honum var fullkunnugt að sér hætti til að láta óskir
sínar lita skoðanir og var á verði gegn því. Setning eftir Lenin
vék ekki úr huga lians: „Sigur vinnst ekki með forustusveitunum
einum.“ Kassner hafði fundið til þess, frá því hann kom heim til
Þýzkalands, að óhugsandi var að skapa einingu verkalýðsins neina
með starfi í verkalýðsfélögum sósíaldemókrata og kaþólskra, að
starf innan verkalýðsfélaganna og í verksmiðjunum var ónógt til
þess að þjálfa verkamenn eins og þurfti til harðrar baráttu: rót-
tæku verkamönnunum var alls staðar sagt upp fyrst, þeir höfðu
verið neyddir inn í handiðnir, aðeins tíundi hver flokksmaður
vann í stórum verksmiðjum. Árið áður voru færri verkföll í Þýzka-
landi en í Frakklandi, Englandi, Bandaríkjunum.. . . Kassner hafði
unnið að skipulagningu róttæku verkalýðsfélaganna, félagatala
þeirra var kominn yfir þrjú hundruð þúsund í árslok. En samt var
það of lítið.
Nú þegar Hitler var kominn að, varð að skipuleggja einingu
allra byltingarafla innan verksmiðjanna, og sameina þessi öfl um
málefni dagsins; það varð að koma á nánu sambandi milli stjórnar