Réttur - 01.07.1982, Qupperneq 37

Grænland minnist 1000 ára
landnáms Eiríks rauða
Heimastjórn Grænlands hélt veglega minningarhátíð um 1000 ára landnám
íslendinga þar í landi. Það var veglegt og íslendingar tóku þátt í því með virðingu
og kurteisi, er Grænlendingar höfðu fyrir eigin baráttu náð sinni heimastjórn.
Það hefði verið betra, ef ríkisstjórn og Alþingi íslendinga hefði sýnt Græn-
lendingum samúð og stuðning, er þeir stóðu í sinni sjálfstæðisbaráttu.
Danir höfðu innlimað Grænland sem eitt
„amt“ í Danmörku 1953, til þess að losna
við að gefa Samenuðu þjóðunum skýrslu
um það sem nýlendu, — og hétu því þá
að Grænlendingar skyldu í öllu njóta
sama réttar og „aðrir“ danskir borgarar.
— Það var svikið: Grænlendingar fengu
miklu lægra kaup en Danir og nutu ekki
samskonar alþýðutrygginga.1
Ég flutti á Alþingi 1964 þingsályktunar-
tillögu um „vináttuheimsókn fulltrúa Al-
þingis til Grænlendinga“. (Nr. 44. 178.
mál. A. 336). Segir m.a. í tillögugreininni:
„Skal alþingisnefndinni heimilt að gera í
förinni ýmsar ráðstafanir, er orðið gætu til
þess að efla menningartengsl og vináttu
þjóðanna. Skal þá meðal annars haft í
huga, að komin væru á náin kynni og góð
samskipti þjóðanna, er að því kæmi að
minnast þess að 1000 ár væru liðin frá því
Islendingar fundu Grænland.“ Forseti Al-
þingis skyldi vera formaður sendinefndar-
innar, en síðan einn maður tilnefndur úr
hverjum flokki.
Svona sendinefnd hefði á þessum tíma
verið stuðningur við sjálfstæðisbaráttu
Grænlendinnga. Og hefðu íslendingar
allra þjóða fremst átt aö skilja það og
renna blóðið til skyldunnar, er fámenn
þjóð og fátæk háði sjálfstæðisbaráttu við
danskt nýlendu- og einokunar-vald.
En Nato-flokkarnir á Alþingi íslend-
inga voru ekki alveg á því að sýna
Grænlendingum þá kurteisi og áhuga sem
fólst í því að Alþingi sendi slíka nefnd.
Þeir hafa líklega óttast að móðga sína
Nató-bræður í Danmörku — og svæfðu
slíka tillögu. Grænlendingar skyldu fá að
heyja sína baráttu einir, ísland skyldi ekki
sýna vott af stuðningi, þá nánustu nágrönn-
um okkar lá mest á.
En það vantaði ekki mærðina, þegar
Grænlendingar höfðu sigrað sjálfir og
buðu íslendingum!
E.O.
Skýríngar:
1. í „Rétti“ 1975, bls. 97-101 er grein „Skyldan
við Grænlendinga", þar sem nánar segir frá
deilunum á Alþingi 1954 um afstöðu Alþingis
til innlimunar Grænlands í Danmörku og fleira
um þau mál.
165