Morgunblaðið - 23.01.2006, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 23. JANÚAR 2006 19
UMRÆÐAN
ÞAÐ HRINGJA margar viðvör-
unarbjöllur í þjóðfélaginu þessa dag-
ana. Börnin okkar eru að verða of
feit, þau leiðast út í fíkniefnaneyslu
og glæpi, uppeldi er
ábótavant, agaleysi
landlægt og allt of
margir óvinnufærir og
þurfa á aðstoð hins
opinbera að halda til
að lifa sómasamlegu
lífi.
Vinnumarkaðurinn
er orðinn harðari
gagnvart þeim sem
minna mega sín og
öryrkjum fjölgar.
Meðalaldur hefur
aldrei verið hærri og
fer hækkandi um leið
og þeim sem vinna og
skila framlegð í þjóð-
arbúið fækkar.
Sökum aukinna
krafna um velmegun
þurfa báðir foreldrar
að sækja tekjur utan
heimilis og hafa þess
vegna minni tíma til að
sinna uppeldi og sam-
veru með fjölskyld-
unni.
Það eru forréttindi
ef annar forráðamaður
getur verið heima þeg-
ar börnin koma heim
þannig að hægt sé að
næra þau og styðja til
heimanáms.
Hvernig má snúa þessari þróun
við?
Það er löngu sannað að þau börn
sem stunda íþróttir og annað tóm-
sundastarf eru heilsuhraustari,
skipulagðari og ná almennt betri
námsárangri. Með því að samþætta
skóla og tómstundastarf með öflugri
samvinnu innan hverfa er hægt að
stuðla að betri nýtingu hins dýr-
mæta tíma fjölskyldunnar sem við
erum öll að leita eftir og eigum aldrei
nóg af.
Ef við byrjum á byrjuninni og hlú-
um vel að einstaklingum allt frá fæð-
ingu og fram yfir skólagöngu fyrir-
byggjum við mörg af stærstu
vandamálum þjóðfélagsins.
Einn meginvandi Íslendinga er fá-
mennið. Okkur þarf að fjölga í a.m.k.
1.000.000 til að hagkvæmni náist í
rekstri þjóðarbúsins og sveiflur
verði minni. Frumskilyrði fyrir vexti
þjóða er að barneignir séu sjálfsagð-
ar og verði ekki fjárhagslegur baggi
á ungu fólki.
Við erum öll sammála um gildi for-
varna og góðs uppeldis. Einu sinni
heyrði ég sagt „að það eina sem við
getum gert til að tryggja langlífi og
góða heilsu sé að vanda val for-
eldra“. Með því að
vanda „val“ á foreldrum
erum við að tryggja
okkur erfðamengi og
gott uppeldi. Erfða-
menginu er erfitt að
breyta en uppeldinu
höfum við stjórn á. En
hvað er til ráða?
Til þess að sporna við
þessari þróun þurfa
margir að taka saman
höndum. Mismunandi
aðgerða er þörf miðað
við aldur, og samstarfið
byrjar strax á leik-
skólaaldri.
Við þurfum að efla
samvinnu skólastofn-
ana og tómstundafélaga
innan hvers hverfis.
Þetta má gera með því
að stofna samvinnu-
félög innan borgarhlut-
anna og að þeim koma
Reykjavíkurborg,
grunnskólarnir, íþrótta-
félög, tómstundafélög
og tónskólar. Verkefni
þessarar sam-
vinnuhreyfingar verður
það að taka við börn-
unum þegar hefð-
bundnum skóla lýkur,
nýta þau mannvirki
sem eru innan hverfis og skipuleggja
tómstundastarf sem væri lokið fyrir
kl. 17. Þáttur Reykjavíkurborgar er
aðallega sá að greiða laun starfs-
manna og leggja til það húsnæði sem
þarf til þjónustunnar. Tómstunda-
félögin koma með sína sérþekkingu
og sjá um þjálfun, afþreyingu og að-
stoð við heimanám.
Það er mikilvægt að foreldrar séu
virkir í starfi og leik barnanna og
gefist tækifæri til að starfa innan
ýmissa félagasamtaka sem taka þátt
í samstarfi borgaranna og stuðla
þannig að betri leið til framtíðar.
Nánari upplýsingar um frambjóð-
andann er að finna á heimasíðu:
www.hjorturg.is
(Grein 1 af 5).
Samþætting
skóla og tóm-
stundafélaga –
leið til framtíðar
Eftir Hjört Gíslason
Hjörtur Gíslason
’Sökum auk-inna krafna um
velmegun þurfa
báðir foreldrar
að sækja tekjur
utan heimilis og
hafa þess vegna
minni tíma til að
sinna uppeldi og
samveru með
fjölskyldunni.‘
Höfundur býður sig fram í 2.–6. sæti
á lista Framsóknarflokksins
í Reykjavík.
Prófkjör í Reykjavík
Í SÍÐASTA mánuði óskaði ég eftir
því á fundi umhverfisráðs Reykjavík-
ur að lögð yrðu fram
gögn um loftgæði í
borginni í kjölfar þess
að svifryk í andrúms-
lofti borgarbúa hafði í
nokkrum tilfellum farið
yfir mörk sem sett eru
með hliðsjón af heilsu-
farsmarkmiðum. Það
þarf að bregðast við og
draga úr svifryki til að
koma í veg fyrir hugs-
anlegt heilsutjón og
eins þar sem verið er að
herða viðmiðanir í þess-
um efnum í Evrópu.
Stærsti hluti svifryks
í Reykjavík stafar frá umferð, og þar
af er mestur hluti að vetri til vegna
malbiksagna sem nagladekk rífa upp.
Það er mat starfsmanna borgarinnar
að tíu þúsund tonn af malbiki séu rifin
upp árlega og að kostnaður vegna
þess sé á bilinu 100–200 milljónir
króna.
Framkvæmdasvið borgarinnar
hefur þegar gripið til þess ráðs að
þrífa betur götur í þeirri von að það
megi draga úr svif-
ryksmengun. Vinnu-
hópur um notkun nagla-
dekkja, sem skilaði
skýrslu nú eftir áramót-
in, greinir frá því að
reynsla erlendis frá
bendi til þess að hægt
sé að minnka verulega
notkun nagladekkja án
þess að draga úr um-
ferðaröryggi. Vinnu-
hópurinn leggur til að
víðtækt samráð verði
haft við lögreglu, Vega-
gerð, önnur sveit-
arfélög, Umferðarráð
og Félag íslenskra bifreiðaeigenda
um næstu skref í þessum málum. Það
þurfi að upplýsa vel um allar hliðar
málsins. Nefndar eru hugsanlegar
leiðir til að draga úr óæskilegum af-
leiðingum af notkun nagladekkja. Þar
á meðal er að hámarkshraði verði
lækkaður tímabundið við þær að-
stæður þegar svifryk getur orðið
mikið, að litið verði á kostnaðarþætti
málsins, að hvatt verið til vistvæns
aksturs og að almenningssamgöngur
verði bættar. Hvað síðasttalda atriðið
varðar vill umhverfisráð borgarinnar
láta kanna kosti þess að hafa gjald-
frjálst í strætó fyrir vissa hópa á til-
teknum tímum.
Það þarf að vinna markvisst í þess-
um málum og nýta þá þekkingu sem
við teljum besta og hafa heildarhags-
muni allra borgarbúa að leiðarljósi.
Loftgæði í Reykjavík
Eftir Stefán Jóhann Stefánsson
’Stærsti hluti svifryks íReykjavík stafar frá
umferð, og þar af er
mestur hluti að vetri til
vegna malbiksagna sem
nagladekk rífa upp.‘
Stefán Jóhann
Stefánsson
Höfundur er fulltrúi í umhverfisráði
Reykjavíkur og býður sig fram í
3. sæti í prófkjöri Samfylkingarinnar
í Reykjavík.
Prófkjör í Reykjavík
Í STARFI mínu sem
formaður Íþrótta- og
tómstundaráðs hef ég
fengið tækifæri til þess
að kynnast því góða
starfi sem íþrótta- og
æskulýðsfélög í borg-
inni vinna. Gildi slíks
starfs fyrir börn og
ungmenni er í raun
ómetanlegt bæði í upp-
eldislegu, heilsufars-
legu og samfélagslegu
tilliti. Þá er ótalinn sá
þáttur sem snýr að for-
vörnum og hafa ótalmargar rann-
sóknir hér á landi sýnt fram á að
skipulagt íþrótta- og æskulýðsstarf
er börnum og unglingum bæði hollt
og kemur í veg fyrir fíkniefnaneyslu.
Ég hef reynt í starfi mínu sem for-
maður Íþrótta- og tómstundaráðs að
vinna að því að tryggja að öll börn og
ungmenni sem í borginni búa geti
tekið virkan þátt í íþrótta- og æsku-
lýðsstarfi án tillits til efnahags. Fyr-
ir slíku kerfi hef ég talað og við und-
irritun þjónustusamninga við 16
íþróttafélög í borginni á liðnu sumri
tilkynnti ég að innan ÍTR yrði unnið
að undirbúningi á slíkum greiðslum.
Því hef ég lagt til í þriggja ára áætl-
un ÍTR fyrir árin 2007–2009 að, til
að byrja með, 100 milljónir verði
lagðar árlega til þess að greiða niður
þátttöku- og æfingagjöld barna og
ungmenna í borginni. Þessar
greiðslur ættu þannig að leiða til
þess að öll börn í borginni geti notið
þeirra sjálfsögðu rétt-
inda að geta stundað
íþrótta- og æskulýðs-
starf án tillits til efna-
hags eða aðstæðna
heima fyrir.
Það á að vera réttur
allra barna að geta tek-
ið þátt í slíku starfi í
borginni. Þá hefur mér
jafnframt orðið ljós sú
breyting sem hefur
orðið í rekstrar-
umhverfi slíkrar starf-
semi á undanförnum
árum. Þessar breyt-
ingar má fyrst og fremst rekja til
þess að störf innan slíkra samtaka
voru að mestu unnin í sjálfboðastarfi
hér áður, en krefjast þess í sí aukn-
um mæli að fagfólk innan frítímans
komi þar að. Þetta kallar á meira
fjármagn til rekstrarins og því vil ég
auka stuðning við innra starf slíks
félagsstarfs í borginni enn frekar.
Þannig á Reykjavíkurborg að vera
leiðandi í starfi frítímans, ekki síst
fyrir börn og ungmenni.
Borgin greiði fyrir íþrótta-
og tómstundaþátttöku
Eftir Önnu Kristinsdóttur ’Það á að vera rétturallra barna að geta
tekið þátt í slíku starfi
í borginni.‘
Anna Kristinsdóttir
Höfundur er borgarfulltrúi og
býður sig fram í 1. sæti í prófkjöri
framsóknarmanna.
Prófkjör í Reykjavík
Marteinn Karlsson: Vegna óbil-
gjarnrar gjaldtöku bæjarstjórnar
Snæfellsbæjar af okkur smábáta-
eigendum, þar sem ekkert tillit er
tekið til þess hvort við megum
veiða 10 eða 500 tonn, ákvað ég að
selja bátinn og flytja í burtu.
Sigríður Halldórsdóttir skrifar
um bækur Lizu Marklund sem
lýsa heimilisofbeldi.
Hulda Guðmundsdóttir: „Ég tel
að það liggi ekki nægilega ljóst
fyrir hvernig eða hvort hinn ev-
angelísk-lútherski vígsluskilning-
ur fari í bága við það að gefa sam-
an fólk af sama kyni …“
Birgir Ásgeirsson: Opið bréf til
vígslubiskups Skálholtsstiftis,
biskups Íslands, kirkjuráðs og
kirkjuþings.
Prófkjörsgreinar á mbl.is
www.mbl.is/profkjor
Ólafur Örn Haraldsson mælir
með Gesti Kr. Gestssyni í 2. sæti í
prófkjöri Framsóknarflokksins í
Reykjavík.
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar