Lesbók Morgunblaðsins - 02.06.2007, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. JÚNÍ 2007 3
Eftir Helgu Kristínu Einarsdóttur
helgakristin@gmail.com
L
istahátíð í Reykjavík
hefur verið haldin
árlega frá 2004 og
er ekki að merkja
að forvitni lands-
manna hafi verið
svalað, hvað þá að kosningar og
frönsk vorhátíð hafi sett strik í
reikninginn því nýliðin hátíð sló að-
sóknarmet. Um 180.000 manns sáu
viðburði Listahátíðar og munar þar
ekki síst um risessuna sem vakti
ýmsa af værum blundi tvo daga í
röð og lifir enn í minningu fjöl-
margra. Áætlað er að allt að
150.000 manns hafi séð til ferða ris-
essunnar og föður hennar risans,
en sýning götuleikhússins Royale
de Luxe markaði upphaf Listahá-
tíðar og lok Pourquoi Pas? – hins
franska vors á Íslandi árið 2007.
Þórunn Sigurðardóttir, stjórn-
andi Listahátíðar í Reykjavík, seg-
ir meðal annars mega þakka góðan
árangur því, að skipuleggjendur
hátíðarinnar hafi þegar lært að
raða viðburðum í kringum borg-
arstjórnarkosningar og að jafn-
framt sé skipulagning dagskrár
auðveldari á árlegri hátíð.
Stórstjörnurnar tímabærar
„Þessi listahátíð var líka frekar
klassísk og mikið af sígildum og
glæsilegum atriðum, San Franc-
isco-ballettinn og breska leikhúsið
Cheek by Jowl eru dæmi. Baritón-
arnir tveir, Dimitri Hvorostovsky
og Bryn Terfel, voru líka mjög vin-
sælir og að okkar mati var kominn
tími á hátíð með stórstjörnum.
Fólk hér er fljótt að verða þreytt ef
hátíðin er alltaf með sama sniði,“
segir hún.
Ríflega 3.500 manns sáu sýn-
ingar San Francisco-ballettsins,
3.000 manns sóttu tónleika Gorans
Bregovic og um 2.000 manns
hlustuðu á barítónsöngvarana Bryn
Terfel og Dimitri Hvorostovsky.
Einnig sóttu yfir 5.000 manns
hönnunarsýninguna Magma/Kviku
yfir opnunarhelgina og ýmis inn-
lend verkefni nutu vinsælda. Seld-
ust aðgöngumiðar fyrir 44 millj-
ónir, sem er það mesta í sögu
Listahátíðar.
Þórunn segir að íslenskar leik-
sýningar og tónleikar hafi yfirleitt
verið vel sóttir, einnig voru ýmis
atriði Listahátíðar á dagskrá úti á
landi líka. Sem dæmi um það má
nefna röð tónleika í Laugarborg og
trúðleikarana í Kunz-fjölskyldunni
sem sýndu líka á Akureyri og Eg-
ilsstöðum.
„Það er nýtt að færa sýningar út
á land og talsvert flókið mál og
þótt aðsókn sé ekki jafnmikil og í
höfuðborginni dugir ekki að gefast
upp. Þetta er bæði upplifun fyrir
listafólkið og heimamenn sem taka
á móti því og hugsunin nær lengra
en bara fyrir daginn í dag, enda er
markmiðið líka að sinna listahátíð-
aruppeldi þeirra sem búa í fjar-
lægð frá höfuðborginni. Listahátíð
á líka að styðja við bakið á starf-
semi ýmissa stofnana og menning-
arhúsa úti á landi,“ segir hún.
Flottasta götuleikhús heims
Koma franska götuleikhússins Ro-
yale de Luxe, sem Þórunn kallar
flottasta götuleikhús veraldar, var í
undirbúningi í ein fjögur ár og
dvaldi stór hópur fólks hér um tíma
til þess að saga í sundur stræt-
isvagna og fremja önnur stórvirki,
en 200 manns komu nálægt sýning-
unni sjálfri. „Það vakti líka athygli
að við þyrðum að bjóða tveimur
mjög uppteknum baritónsöngv-
urum, sem jafnframt eru í mikilli
samkeppni hvor við annan, á sömu
hátíðina en þeim þótti sjálfum
ákaflega gaman að taka þátt og
lögðu sig fram við að búa til sér-
staka efnisskrá sem mótuð var fyr-
ir Listahátíð. Stóru viðburðirnir
draga hins vegar ekki úr vægi lít-
illa atriða.“
Undirbúningur næstu listahátíð-
ar er hafinn fyrir löngu og segir
Þórunn að síðustu að hátíðin sem
nú er nýafstaðin hefði aldrei getað
orðið að veruleika ef ekki væri fyr-
ir reynslu hins sterka og öfluga
hóps starfsmanna sem orðið hefur
til á liðnum árum. „Við hefðum
aldrei getað skipulagt þessa hátíð,
ef við værum allar að byrja.“
Alger veisla
Pétur Gautur myndlistarmaður
minnist óðar á risessuna þegar
hann er spurður hvaða viðburði
Listahátíðar hann hafi sótt. „Ég er
með vinnustofu við Snorrabraut og
heyrði lætin þegar hún fór hjá og
kíkti því út og var mjög hrifinn.
Það var ótrúlegt að horfa á hana
ganga. Ég sá líka San Francisco-
ballettinn sem kom mér skemmti-
lega á óvart. Ég hafði búist við
dansandi ballerínum í langri röð og
klassísku yfirbragði, en sýningin
var bæði flott og sterk upplifun. Þá
fór ég að hlusta á barítónsöngv-
arana báða og fannst það ekkert of
mikið. Ég hef haldið lengi upp á
Bryn Terfel og hann kom ekki á
óvart með sinni stóru og miklu
rödd. Dmitri Hvorostovsky þekkti
ég minna, en það var ótrúlegt að
finna og upplifa nærveru hans og
vera á tónleikunum, enda hefur
hann geysilega mikla rödd. Tón-
leikar Gorans Bregovic voru líka
einstaklega skemmtilegir. Nú er ég
búinn að kaupa mér plötu með
Bregovic og ljóðaplötu með Hvoro-
stovsky og er því enn að upplifa
listahátíð. Hún var alger veisla og
langbesta hátíð sem ég man eftir.
Það verður erfitt að toppa hana,“
segir Pétur Gautur.
Fallegur barítón
Katrín Fjeldsted læknir var úti í
Kaupmannahöfn og naut flutnings
Konunglegu dönsku óperunnar á
Leðurblökunni þegar Listahátíð
hófst. „En ég sá Goran Bregovic á
dúndurtónleikum og mikil stemn-
ing í salnum. Það var gaman að
taka þátt í þeim, gæði laganna voru
reyndar misjöfn en þau bestu mjög
skemmtileg. Dmitri Hvorostovsky
heyrði ég flytja rússnesk sönglög
og hefði að ósekju þolað meiri fjöl-
breytni, þótt hann syngi reyndar
aríu Jagós úr Ótelló. Ég keypti
miða seint og sat því ekki á mjög
góðum stað og hefði jafnvel þurft
að vera með leikhúskíki, því Hvoro-
stovsky er mjög fallegur á að líta.
Píanóleikarinn, Ivar Ilja, lék líka
mjög fallega. Ég hafði keypt miða
á tónleika Bryns Terfels en komst
ekki, svo það endaði með því að
sonur minn, 26 ára, fór og naut
flutningsins í staðinn. Einnig fór ég
að sjá Cymbeline. Ég hefði gjarnan
viljað sjá sýningu San Francisco-
ballettsins, en komst því miður
ekki þar sem ég var í burtu.
Listahátíð var fjölbreytt og metn-
aðarfull og fær fyllsta hrós frá
mér. Augljóslega var mikil vinna
lögð í dagskrána og uppskeran eins
og sáð var til,“ segir Katrín Fjeld-
sted.
Stórkostlegustu
tónleikar lífs míns
Elsa María Jakobsdóttir, umsjón-
armaður í Kastljósi, segir að ris-
essan hafi vakið sig, tvo morgna í
röð, þar sem hún býr rétt við
Hljómskálagarðinn. Það hafi verið
nokkur upplifun. „Svo fór ég að sjá
Kongóbandið Konono N°1. Fyrst
stóð ég fyrir utan þvöguna og naut
tónleikanna ekkert sérstaklega
mikið, en þegar ég fór til vina
minna þar sem þeir voru dansandi
einhvers staðar inni í henni miðri
fannst mér óskaplega skemmtilegt.
Ég fór líka að sjá og heyra Goran
Bregovic, það var ótrúleg upplifun.
Þvílíkt sjarmatröll. Þetta eru stór-
kostlegustu tónleikar sem ég hef
farið á í lífinu. Hann lék á allan til-
finningaskalann, allt frá dýpstu
sorg til mestu gleði, og ég hef varla
talað um nokkuð annað síðan. Ég
fór líka að hlusta á Dmitri Hvoro-
stovsky, sem var gaman, enda er
hann yndislegur söngvari, en lík-
lega hefði ég notið þess betur ef ég
hefði ekki verið svona eftir mig eft-
ir Bregovic. Ég missti af ótalmörg-
um viðburðum sem ég hefði viljað
sjá, en náði samt að sjá hönn-
unarsýninguna Kviku á Kjarvals-
stöðum, sem var mjög áhugavert
og ég væri gjarnan til í að skoða
betur. Einnig átti ég mjög notalega
stund á tónleikum með djasstríóinu
EST. Líklega hef ég aldrei verið
jafn dugleg að fara á Listahátíð,
enda hefur mér aldrei þótt dag-
skráin jafn áhugaverð og nú og
ekkert sem ég varð fyrir von-
brigðum með. Ég er virkilega
ánægð með hátíðina og finnst hafa
verið vel að verki staðið. Svo tók ég
líka frönsku menningarhátíðina
með trompi,“ segir Elsa María
Jakobsdóttir.
Listin á götum borgarinnar
Viðar Eggertsson, leikstjóri og út-
varpsmaður, kveðst ekki hafa náð
að sjá eins mikið af glæsilegri dag-
skrá Listahátíðar og hann hefði
viljað. „En mér fannst ánægjuleg-
ast hvernig tókst, eins og oft áður
og er við hæfi, að höfða til stórs
hóps af fólki sem gat notið hátíð-
arinnar án þess að þurfa að kaupa
miða. Listin færðist út á götur
borgarinnar og þannig má segja að
hápunktinum hafi verið náð, í
tvennum skilningi, þar sem ég á við
sýningu risessunnar og risans sem
bæði ná hátt upp í loftið. Ég ein-
beitti mér helst að leikhúsinu og sá
sýningu Cheek by Jowl, Cymbel-
ine, sem var sérstaklega falleg og
fagleg og ánægjuleg upplifun. Ekki
naut ég þess síður að sjá sýningu
Sigtryggs Magnasonar heima hjá
honum, leikverkið Yfirvofandi. Það
var bæði falleg og vönduð leiksýn-
ing sem kom mér mikið á óvart.
Margir tónleikar listahátíðar voru
hljóðritaðir og myndlistarsýningar
halda áfram og hugsa ég mér gott
til glóðarinnar að njóta þeirra
seinna, til dæmis Kviku og Cobra
Reykjavík í Listasafni Íslands.
Listahátíð í dag og listahátíðir fyrri
tíma eru ekki það sama, Ísland er
hætt að vera einangrað og fjarri
heimsmenningunni og því vanda-
samara en áður að finna það sem
er sérstakt og einstakt. Það hefur
að mörgu leyti tekist og smæsti
viðburðurinn að umfangi getur orð-
ið stærstur, þótt um sé að ræða
sýningu að viðstöddum 20 manns
heima í stofu. Hún var eins og lítil
perla í skel í fjöru, sem maður finn-
ur og opnar fyrir tilviljun, stefnu-
mót við hið óvænta þar sem stund-
um gerist eitthvað ólýsanlegt,“
segir Viðar Eggertsson.
Morgunblaðið/Sverrir
Katrín Fjeldsted
Morgunblaðið/Ásdís
Pétur Gautur
Morgunblaðið/G.Rúnar
Viðar Eggertsson
Morgunblaðið/Sverrir
Þórunn Sigurðardóttir
Stefnumót við hið óvænta
Hvernig tókst til við Listahátíð í
Reykjavík? Aðstandendur segja að
aðsóknarmet hafi verið slegið.
Stjórnandi hátíðarinnar, Þórunn
Sigurðardóttir, segir hana vel
heppnaða og álitsgjafar eru á sama
máli.
Morgunblaðið/Golli
Elsa María Jakobsdóttir
Morgunblaðið/G.Rúnar
Risessan Um 180.000 manns sáu viðburði Listahátíðar og munar þar ekki síst um risessuna sem vakti ýmsa af
værum blundi tvo daga í röð og lifir enn í minningu fjölmargra. Aðgöngumiðar fyrir 44 millj. seldust á hátíðina.