Lesbók Morgunblaðsins - 21.07.2007, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. JÚLÍ 2007 7
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@gmail.com
Íbígerð er heimildarmynd um„shoegazing“-tónlistarstefnuna
svokölluðu, sem reis hvað hæst í
Bretlandi um 1990. Helstu postul-
arnir voru My Bloody Valentine, Ride
og Slowdive og áherslan var á mel-
ódískan gítarhávaða og dreymnar
raddir. Hvort sem það var ófram-
færni um að kenna eða einbeitni við
að hitta á réttan bjögunarfetil þá
stóðu hljómsveitirnar jafnan á sviðinu
eins og þær væru hengdar upp á þráð
og störðu ofan í gólf. Skýrir það
furðulegt heiti stefnunnar, sem hefur
verið kölluð skógláp upp á hið ylhýra.
Höfundur téðrar myndar, sem mun
kallast Beautiful Noise, heitir Eric
Green og starfar í Los Angeles. Hann
segir myndina munu snúast í kring-
um þrjár mikilvægar sveitir hvað
stefnuna varðar, þ.e. Cocteau Twins,
The Jesus and Mary Chain og My
Bloody Valentine og áhrif þessara
hljómsveita á tónlist samtímans. Með
þetta að markmiði ræddi Green við
nánast alla þá sem settu mark sitt á
þetta tímabil, þ.e. liðsmenn úr um-
ræddum sveitum en einnig meðlimi
úr m.a. Ride, Slowdive, Lush, Swer-
vedriver og Pale Saints. Auk þess var
spjallað við útgáfumógúlinn Alan
McGee hjá Creation og upptökustjór-
ann Alan Moulder sem átti mikinn
þátt í að móta einkennishljóm stefn-
unnar.
  
ÍSan Francisco þrífst litrík utan-garðstónlistarsena og í farar-
broddi lengi vel hefur verið hin ágæta
sveit Xiu Xiu, sem stýrt er af Jamie
Stewart. Deerhoof er annað nafn sem
kemur óhjá-
kvæmilega upp
líka í þessu til-
liti en sú sveit
siglir reyndar
um á nokkuð
melódískari
miðum en Xiu
Xiu, sem býður
upp á afar sýrðan og skemmtilegan
hristing af pönki, óhljóðalist, nútíma-
tónlist, sveimi og þjóðlagatónlist.
Breiðskífurnar eru nú orðnar fimm
en sú fyrsta, Knife Play, kom út árið
2002. Næsta plata er sett á ársbyrjun
2008 og kemur út á Kill Rock Stars-
merkinu. Við sögu á henni koma m.a.
John Dieterich og Greg Saunier úr
Deerhoof, Michael Gira og saxófón-
leikarinn Howard Wiley.
  
Við enda þessa mánaðar kemur útfyrsta safnplata rokksveit-
arinnar Garbage, og ber hún hinn
hnyttna titil Absolute Garbage.
Hljómsveitin hefur verið í hléi síðan
2005 en nú eru að berast fréttir um að
sveitin hyggist koma
saman að nýju til
plötugerðar, og er
talað um nýja breið-
skífu um mitt ár
2008. Butch Vig,
trymbill sveit-
arinnar, segir að ef
áfram verði haldið
muni fereykið líklega stíga út úr því
rokki sem það er þekkt fyrir, og gera
eitthvað berstrípaðra og einfaldara.
Ásamt Vig skipa Garbage þau Steve
Marker, Duke Erikson og Shirley
Manson. Kvartettinn, sem var nærri
hættur árið 2003, lék fyrir stuttu á
órafmögnuðum tónleikum ásamt
strengjasveit og Vig gefur til kynna
að þeir tónleikar gætu gefið vísbend-
ingar um hvernig framtíðarhljómnum
verður háttað. Upptökur á vænt-
anlegri plötu myndu samt ekki byrja
fyrr en eftir um ár. Þannig vinnur
Manson nú að sólóplötu, Erikson og
Marker eru sömuleiðis uppteknir við
önnur verkefni og Vig sjálfur hefur
nóg að gera í upptökustjórnun.
TÓNLIST
My Bloody Valentine
Xiu Xiu
Shirley Manson
Nýlega fór greinarhöfundur hamförum ítakmarkalausu lofhjali um eftirlætis-konsertplötu sína, hina hrífandiframmistöðu Bruce Springsteen og
E-götubandsins í Hammersmith Odeon árið 1975.
Og þá var sko allt látið flakka! Já, því þegar skrí-
bent fær lausan tauminn er voðinn sko vís! Nú
sætir hann aftur færis á að skvetta úr skálum
aðdáunar sinnar framan í lesendur, reka kúf-
fullan hrifningardallinn að nösum lesenda og
hvolfa dísætum sælu-elixír ofan í skraufþurr
göngin. Snertir gusan eina af völundarsmíðum
poppsögunnar, og raunar hljóðversplötu að þessu
sinni.
Skífa slitin og velkt
Sumum músíkgrúskurum þykir ofboðslega hipp
og kúl að skrifa um fölleitar neðanjarðarspírur,
óþekktar og artí smágrúppur; feimna söngvara
með komplexa; baslandi söngdívur sem fá ekki
útgáfusamning. Ég held mig hins vegar á beinu
brautinni og tek fyrir meistaraverk kristilegu of-
urrokkaranna í strákabandinu U2 – plötuna Act-
hung Baby! frá árinu 1991.
Mér finnst býsna erfitt að skrifa á hlutlausan
og yfirvegaðan hátt um þessa plötu. Enda hef ég
ekkert slíkt í hyggju. Acthung Baby! er sennilega
slitnasta skífan í plötusafni mínu. Hún er velkt og
hrakin. Raunar á ég tvær. Held þær séu báðar að
skemmast.
Nánast hvert einasta lag Acthung Baby! hefur
á einhverjum tímapunkti lífs míns verið í uppá-
haldi. Hljómur plötunnar þótti byltingarkenndur
á sínum tíma – U2 innleiðir seiðandi danstakta og
framandleg „bít“ í tiltölulega hefðbundin rokk- og
popplög – útkoman er glænýr og spennandi
hljóðheimur sem fær hlustendur til að kútveltast
af gáska og fiðringi.
Greinarhöfundur gæti predikað fjálglega um
hvert og eitt einasta lag hljóðskífunnar. Opn-
unarlagið „Zoo Station“ er bráðskemmtilegt –
furðuleg og exótísk byrjun sem grípur hlustanda
strax traustataki; þungbjagaðir gítarar og ráð-
villulegir textar herja á hlustir; síðan fylgja
meistaraverkin hvert á fætur öðru, stórballaðan
„One“, rokkarinn klassíski „Until the End of the
World“,„The Fly“, „Myserious Ways“ ...
Nafngreindur hefur sérstakt dálæti á tveimur
rólegum lögum á plötunni: annars vegar drama-
ballöðunni „So Cruel“, en hins vegar á fylliríis-
óðnum einfalda, „Tryin’ to Throw Your Arms
Around the World“, en það er besta tveggja-
hljómalag sem ég hef heyrt (ásamt bítlabomb-
unni „Paperback Writer“).
Misjafn skáldskapur
Eftir því sem greinarhöfundur stálpast, og áhugi
hans á lýrik og textaskrifum eykst, breytist þó
óðfluga sú mynd sem hann hefur af U2. Þrátt fyr-
ir að góðvinur minn nokkur hefji söngtexta Bonos
(söngvara U2) á stall með ódauðlegum skáldskap
meistara á borð við John Milton, Jónas Hall-
grímsson, Bob Dylan og Megas, þá rennur smám
saman upp fyrir blaðamanni óþægilegur sann-
leikurinn. Textar rokktenórsins eru afskaplega
misjafnir að gæðum:
Who’s gonna ride your wild horses?
Who’s gonna drown in your blue sea?
Who’s gonna ride your wild horses?
Who’s gonna fall at the foot of thee?
Lausleg snörun blaðamanns:
Hver hyggst ríða þínum villihestum?
Hver ætlar að drukkna í þínum bláa sjó?
Hver hyggst ríða þínum villihestum?
Ætlar að hníga við fótskör þér eitthvert hró?
Annað sérkennilegt dæmi:
Yeah, I dreamed that I saw Dali
with a supermarket trolley.
He was trying to throw his arms around a girl.
Blaðamaður þýðir:
Já, mig dreymdi ég sæi Dalí
með innkaupakerru.
Hann kostaði kapps um að faðma stúlku.
(Síðara dæmið er þó sennilega snilld.)
Gef mér gaum, beibí!
POPPKLASSÍK
Sverrir Norland
sverrirn@mbl.is
Ó
, ROCK ’n’ roll ég gefið hef þér öll
mín bestu ár/allt það besta er þú
bauðst upp á ég kunni upp á hár“.
Svo kyrjaði Brimkló árið 1976 í tit-
illagi plötunnar Rock ’n’ roll, öll
mín bestu ár og komst glettilega
nálægt kjarnanum hvað þetta elskaða tónlistar-
form varðar.
Annaðhvort ferðu alla leið eða ekki. Annaðhvort
ertu rokkari … eða ekki. Þetta á vel við um með-
limi Velvet Revolver, en flestir eru þeir þrælvön
rokkstríðshross. Bassaleikarinn er Duff McKag-
an, um trommuleik sér Matt Sorum og gít-
arhetjuskapurinn er í höndum Slash, en allir eru
þeir fyrrum meðlimir Guns’n’Roses, sem er í huga
margra ein algerasta rokk og ról sveit sem fram
hefur komið. Söngvarinn, Scott Weiland, fór þá
fyrir hinni ágætu (og að mínu mati vanmetnu)
gruggsveit Stone Temple Pilots á sínum tíma.
Fimmti meðlimurinn, Dave Kushner, hringir
minnstu bjöllunum en er þekktastur fyrir að hafa
verið í pönksveitinni Wasted Youth á níunda ára-
tugnum en auk þess lék hann með grínsveitinni
Infectious Grooves sem er leidd af Mike Muir úr
Suicidal Tendencies. Þegar Velvet Revolver var
stofnsett voru meðlimir hennar álitnir úrvinda.
Þannig hafði Slash strita við það í mörg ár að
finna sér vettvang en daufheyrst var við sveit
hans, Slash’s Snakepit. Fram að Velvet Revolver
var hann ráfandi á milli hinna og þessa verkefna
og gekk meira að segja svo langt að spila gítar inn
á plötu með Insane Clown Posse. Scott Weiland
hefur átt í svipuðum vandræðum, en eyðimerk-
urganga hans hefur að mestu tengst eitur-
lyfjamisnotkun. Velvet Revolver hefur hins vegar
veitt þessum mönnum „fast starf“ f svo mætti
segja og upphaflegt markmið var einfalt. Að koma
alvöru rokki og róli inn í meginstrauminn á nýjan
leik, nema hvað.
Lenska
Upphaf sveitarinnar má rekja til ársins 2002, en
þá tóku Guns’n’Roses-meðlimirnir þrír þátt í
styrktartónleikum til handa trommarans Randy
Castillo, sem er hvað kunnastur fyrir að hafa leik-
ið með Ozzy Osbourne. Hann stríddi þá við
krabbamein og dó af þeim veikindum stuttu síðar.
Eins manns dauði er annars brauð, því að tríóið
ákvað að halda áfram störfum í kjölfarið. Á tíma-
bili stóð til að lóðsa Izzy Stradlin inn, og þá hefði
bandið, sem gekk nú undir vinnsluheitinu The
Project, haft á að skipa fjórum fyrrum Guns’n’Ro-
ses-meðlimum. Stradlin fílaði sig hins vegar ekki
og kvaddi fljótlega með kurt. Kushner gekk þá til
liðs við sveitina, en hann er bæði fyrrum skóla-
félagi Slash og hafði spilað með McKagan í hljóm-
sveitinni Loaded. McKagan hefur eðlilega sopið
marga rokkfjöruna eins og félagar hans en hann
er skraufþurr í dag. Læknar tilkynntu honum árið
1994 að ef hann legði ekki flöskunni yrði hann
dauður eftir nokkra mánuði. McKagan er í dag
heilsuræktarfrík og hefur m.a. hlaupið maraþon.
Annaðhvort ferðu alla leið eða ekki.
Og þá var bara að finna söngvara. Reynt var að
ráða hann í gegnum sjónvarpsþátt eins og lenskan
er orðinn í dag en eðlilega gera þessir Kaliforn-
íubúar sér grein fyrir því að rokkið og rólið dugar
ekki eitt og sér, skemmtiiðnaðarvinkillinn þarf að
fylgja með. Þessi tilraun mistókst hins vegar,
slatti af óþekktum, annars flokks söngvurum
reyndi fyrir sér með litlum árangri. Sebastian
Bach (úr Skid Row) var þó þarna, og hann kann
svo sem að klifra upp tónstigann en það sem vakti
mesta furðu var að Kelly Shaefer reyndi líka fyrir
sér en hann er þekktastur fyrir að hafa verið
söngvari og gítarleikari í framsæknu dauðarokks-
sveitinni Atheist. Eftir þessar þreifingar leituðu
Revolver-liðar á náðir Mike Patton sem afþakkaði
og það var ekki fyrr en Scott Weiland bauðst til að
taka starfið að sér að það var hægt að fara að taka
til höndunum
yrsta breiðskífan, Contraband, kom svo út í júní
2004. Það var við ramman reip að draga í upp-
tökuferlinu þar sem Weiland var í dópveseni að
vanda en uppskeran reyndist á endanum ríkuleg.
Nú fengu meðlimir loksins aftur snert af fyrri
frægð en platan hefur í dag selst í yfir fjórum
milljónum eintaka. Umfangsmikil tónleika-
ferðalög innsigluðu svo stöðuna. En þrátt fyrir
velgengnina voru draugar og skrímsli enn á
sveimi í kringum sveitina. Þannig aflýsti hún tón-
leikum hérlendis sumarið 2005, en ástæðan
var … jú alveg rétt … Weiland og endalaus bar-
átta hans við fíknina.
Nýja platan, Libertad, kom svo út í upphafi
þessa mánaðar. Upphaflega var Rick Rubin við
takkana en sú samvinna gekk ekki þannig að
Brendan O’Brien var ráðinn til starfa. O’Brien er
mikill spútnikupptökustjóri og tók upp margar
gruggplöturnar, þar á meðal plötur Stone Temple
Pilots en það var einmitt Weiland sem hafði sam-
band við O’Brien. Bestu fréttirnar eru þó kannski
þær að Weiland, sem er hæfileikaríkur en auð-
sýnilega afskaplega breyskur maður, virðist halda
nokkuð góðum dampi um þessar mundir. Hann
vinnur nú að annarri sólóplötu (sú fyrsta, 12 Bar
Blues, kom út 1998), er að skrifa sjálfsævi-
sögulega skáldsögu, er búinn að stofna útgáfufyr-
irtæki og er að hanna eigin fatalínu.
Jamm, börnin góð. Þessi saga kennir okkur því
að aldrei ætti maður að afskrifa gamla og gegna
rokkara fyrir fullt og fast. Köttur úti í mýri, sett-
’upp á sig stýri … en ei er úti ævintýri.
„… öll mín bestu ár"
HRAKYRÐUM hefur verið hreytt í bandarísku
rokkhljómsveitina Velvet Revolver frá stofnun
og hefur hún m.a. verið kölluð elliheimili fyrir
útbrunna rokkara. Ef raunin er slík er a.m.k ær-
ið fjör á heimilinu og hefur gengið á með slíku
brauki og bramli að það má kallast ótrúlegt að
önnur plata sveitarinnar, Libertad, sé orðin að
veruleika.
Velvet Revolver Þessari sögu er ekki lokið.
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is