Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.2007, Blaðsíða 16

Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
S
ú skoðun virðist almenn að tón-
listarlífið á Íslandi standi með
miklum blóma. Hún á líka við
rök að styðjast, og í stærstu
dráttum er hún rétt. Tónleikum
heldur áfram að fjölga, og útgáfa
á klassískum plötum hefur verið venju fremur
fjölbreytt og forvitnileg í ár. Tónlistarhátíðum
fjölgar, og einnig komum erlendra listamanna
hingað til lands.
Allt hefur þetta verið gott og blessað, gras-
rótin blómstrar, ungum kammerhópum fjölg-
ar, og fagmennska atvinnufólks í tónlistinni er
á háu stigi.
Ég hef þó lengi saknað ákveðinna vaxtar-
brodda – einhvers þess sem virkilega skarar
framúr því annars góða tónlistarlífi sem hér
þrífst. Í þónokkur ár hefur tónlistarlífið verið
með þessum ágætum, og þarmeð hefur skap-
ast grundvöllur fyrir nýjan vöxt. Auðvitað er
sá grunnur lífsnauðsynlegur, og það er hann
sem heldur öflugu tónlistarlífinu uppi. Hann
má ekki vanmeta.
Á árinu sem nú er að líða hafa komið fram
vísbendingar um að stórir hlutir gætu gerst. Í
ársbyrjun hélt Sæunn Þorsteinsdóttir selló-
leikari tónleika í Salnum í Kópavogi og vakti
mjög mikla athygli, og brot úr dómi Jónasar
Sen var birtur á baksíðu Morgunblaðsins. Þar
sagði Jónas: „Strax á fyrstu tónum upphafs-
atriðisins … var auðheyrt að Sæunn er af-
burðasellóleikari.“ Sæunn hefur búið erlendis,
en maður hlýtur að vona að hún verði ís-
lensku tónlistarlífi öflugur liðsauki.
Gríðarlegar væntingar voru fyrir tónleika
Sinfóníuhljómsveitar Íslands, þegar Víkingur
Heiðar Ólafsson lék þriðja píanókonsert
Rakhmaninovs með hljómsveitinni. Há-
skólabíó var troðfullt og margir urðu frá að
hverfa. Víkingur Heiðar stóð sannarlega und-
ir væntingum. Ólöf Helga Einarsdóttir sagði í
dómi um tónleikana: „Leikur Víkings var ljóð-
rænn og blæbrigðaríkur og arpeggíurnar
tærar og glitrandi eins og tunglskin á hrími.“
Þessi afburða ungmenni hljóta að vera okk-
ar stærstu vonarstjörnur og sennilega eru
þau fleiri.
Aðrir tónleikar mörkuðu tinda í tónlistarlíf-
inu á árinu. Rússneski baritonsöngvarinn Di-
mitri Hvorostovskíj söng af miklu listfengi í
Háskólabíói á Listahátíð – þeir tónleikar
gleymast seint, og kollegi hans frá Wales,
Bryn Terfel, söng sig sömuleiðis inn í hjörtu
landsmanna. Góður vinur sagði við mig eftir
tónleika þeirra að Hvorostovskíj hefði sungið
eins og listamaður og rist djúpt, en Terfel
eins og skemmtikraftur. Þetta var rétt – báðir
góðir, en hvor á sinn hátt. Minningartónleikar
um Manuelu Wiesler í janúar voru líka einn
af þessum hápunktum, og sýndu vel hve áhrif
hennar hér eru mikil og lifandi, bæði í þeim
verkum sem fyrir hana voru samin og í þeim
flautuleikurum sem hún kenndi á árum sínum
hér og bera kyndil hennar nú.
Tónleikar Tríós Reykjavíkur, þar sem pí-
anókvintett eftir Tanejev var frumfluttur hér
á landi, voru líka stór viðburður.
Eitt það eftirtektarverðasta í tónsmíðum
ársins er án efa saxófónkonsert Veigars Mar-
geirssonar sem hann samdi fyrir Sinfón-
íuhljómsveitina og Sigurð Flosason.
Plötuútgáfa ársins ber með sér að íslensk
tónskáld séu enn í sviðsljósi tónlistarmanna;
plata Þórunnar Óskar Marinósdóttur og
Steinunnar Birnu Ragnarsdóttur með
Dagbókarbrotum eftir Hafliða Hallgrímsson
er á óskalistanum og einnig plata Rutar Ing-
ólfsdóttur með fyrstu fiðlusónötum íslenskra
tónskálda og plata Nínu Margrétar Gríms-
dóttur og fleiri með verkum Sveinbjörns
Sveinbjörnssonar. Njúton-hópurinn flytur
verk yngri tónskálda á sinni plötu og Kamm-
ersveitin Ísafold reiðir fram íslenska tónlist í
samhengi við erlenda samtímatónlist á sinni
plötu. Þá vekur plata Unu Sveinbjarnardóttur
þar sem hún leikur eigin verk í bland við verk
annarra einnig mikla forvitni en fátítt er að
klassískt menntaðir hljóðfæraleikarar hér
semji eigin tónlist.
Mikil umskipti urðu í starfsliði Sinfóníu-
hljómsveitar Íslands á árinu, og þurfti tvær
manneskjur, Árna Heimi Ingólfsson og Örnu
Kristínu Einarsdóttur, til að taka við starfi
Helgu Hauksdóttur tónleikastjóra sem hætti
hjá hljómsveitinni eftir margra ára farsælt
starf.
Íslenska óperan fékk líka nýjan mann í
stefnið; Stefán Baldursson leikstjóra og
leikhússtjóra, og gefur sýning haustsins á
Ariadne á Naxos og Óperuperlusýning fyr-
irheit um áframhaldandi vöxt í Óperunni.
Tónlistarhátíðir í landinu eru orðnar fleiri
en hægt er að telja í pistli sem þessum, en
óhætt er að fullyrða að Kirkjulistahátíð síð-
sumars hafi staðið uppúr með mörgum frá-
bærum tónleikum, þar á meðal stórkostlegum
frumflutningi hérlendis á óratoríu Händels,
Ísrael í Egyptalandi.
Tónlistarhúsið er enn í umræðunni, nú er
ekki lengur rætt um hvort ópera eigi að vera
þar eða ekki – heldur um hönnun og hljóm-
burð eins og lesa mátti í Lesbók síðsumars. Á
meðan ráða Kópavogsbúar ráðum sínum og
leggja drög að óperuhúsi við Gerðarsafn og
Salinn.
Vísbendingar
um stóra hluti
Morgunblaðið/Eyþór
Morgunblaðið/Ómar
Vonarsprotar Á árinu sem nú er að líða hafa komið fram vísbendingar um að stórir hlutir gætu gerst. Í ársbyrjun
hélt Sæunn Þorsteinsdóttir sellóleikari tónleika í Salnum í Kópavogi og vakti mjög mikla athygli. Tónleikar Vík-
ings Heiðars Ólafssonar með Sinfóníuhljómsveit Íslands vöktu einnig mikla athygli.
KLASSÍSK TÓNLIST
Höfundur er tónlistargagnrýnandi
og blaðamaður við Morgunblaðið.
»Ég hef þó lengi saknað
ákveðinna vaxtarbrodda –
einhvers þess sem virkilega
skarar framúr því annars góða
tónlistarlífi sem hér þrífst.
16 LAUGARDAGUR 29. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók|íslensk menning 2007

Gallerí Fold · Rauðarárstíg og KringlunniRau›arárstígur 14, sími 551 0400 · Kringlan, sími 568 0400 · www.myndlist.is
Íslensk list er
góð gjöf
Kristín Jónsdóttir
Starfsfólk Gallerís Foldar óskar
landsmönnum öllum gleðilegs nýs árs