Morgunblaðið - 25.04.2007, Blaðsíða 12

12|Morgunblaðið
Okkur dettur kannski ekki í hug að bylgju-
pappi sé umhverfisvandamál, en reyndin er
önnur og það sem meiru varðar, hægt er að
nýta sama bylgjupappann aftur og aftur og
spara þannig skóga sem nýta sér koltvísýring í
andrúmsloftinu. Þess vegna er mikilvægt að
senda bylgjupappann til endurvinnslu og
Sorpa hjálpar til þess
Sumt fer ekki í bylgjupappagám
Næstum allur bylgjupappi á heima í bylgju-
pappagámi þegar honum er kastað. þetta á til
dæmis við um pappakassa og pitsukassa, svo
eitthvað sé nefnt.
Bylgjupappa er hægt að þekkja af bylgjum
sem sjást ef brúnir hans eru skoðaðar. Það er í
lagi að bylgjupappinn sé áprentaður, plasthúð-
aður og litsterkur, það er óhætt að kasta hon-
um í gáminn fyrir það.
En sumt á ekki að fara í bylgjupappagá-
minn. Þetta á við um allan annan pappa, til
dæmis morgunkornspakka, skókassa, eggja-
bakka, fernur og ýmsar umbúðir undan mat-
vælum.
Það er svo kallaður sléttur pappi, eða pappi
sem ekki er bylgjaður, en hann má setja í
græna grenndargáma eða gám fyrir sléttan
pappa (pappírsumbúðir) á endurvinnslustöðv-
unum.
Gætið þess að ekki fylgi með matarleifar eða
aðrir aðskotahlutir af því að það rýrir endur-
vinnslugildi pappans og leiðir til verðhruns á
erlendum markaði.
Gámar á endurvinnslustöðvum
Á endurvinnslustöðvum eru gámar fyrir
bylgjupappa. En það er ekki sama hvort þú ert
að skila fyrir sjálfan þig eða fyrir fyrirtækið
sem þú vinnur hjá. Fyrirtækin eiga að skila í
móttöku- og flokkunarstöð Sorpu í Gufunesi.
Einstaklingar geta skilað í aðrar endur-
vinnslustöðvar líka.
Sjöföld notkun sama pappans
Bylgjupappann á að flytja í móttöku- og
flokkunarstöð Sorpu þar sem hann er bagg-
aður og vírbundinn. Síðan er hann pressaður
saman undir miklum þrýstingi í bögg-
unarvélum en hver baggi vegur um það bil 900
kg. Þannig tekur hann margfalt minna pláss
og hagkvæmara er að flytja hann til Svíþjóðar
þar sem hann er endurunninn.
Það er fyrirtækið IL recycling sem tekur við
pappanum og sendir hann til nokkurra fyr-
irtækja í Svíþjóð til endurvinnslu. Þar ber
helst að nefna Kappa Kraftliner Piteå en þetta
fyrirtæki framleiðir nýja pappakassa og um-
búðir úr endurunnum bylgjupappa.
Það má endurvinna pappakassa allt að 7
sinnum. Einnig tekur fyrirtækið Inland við
bylgjupappa til endurvinnslu og framleiðir úr
honum pappa sem er notaður sem ysta lag á
gifs á einangrunarplötum sem notaðar eru við
húsbyggingar.
Ekkert smáræðis magn af pappa
Til fróðleiks getur Sorpa þess á vefsíðu sinni
að á Íslandi falli til um fjórar milljónir af pitsu-
kössum árlega og hafni í úrgangi. Á höf-
uðborgarsvæðinu má gera ráð fyrir að á árs-
grundvelli falli til hátt í 20.000 tonn af
bylgjupappaumbúðum.
Með því að flokka þessar umbúðir frá öðrum
úrgangi er hægt að draga verulega úr því
magni úrgangs sem fer til urðunar og jafn-
framt nýta fyrirtaks hráefni til endurvinnslu.
Bylgjupappa má endurvinna sjö sinnum
Okkur hættir til að líta á úrgang úr
garðinum okkar sem náttúruleg
efni sem hægt sé að losa sig við
hvar sem er. Það kann að vera rétt
að vissu leyti en það er alls ekki
vistvænt. Úrgang úr görðum er
nefnilega hægt að endurvinna og
nota í garðinn aftur til þess að gera
hann enn gróskumeiri og fallegri.
Mismunandi garðaúrgangur
Það kemur margs konar úrgang-
ur úr görðum, bæði gras og illgresi,
greinar af trjám og runnum, mold,
aur og grjót.
Á vefsíðu Sorpu er fólki ráðlagt
að flokka garðaúrgang í þrennt til
þess að auðvelda endurvinnsluna.
Fyrst er það gras, í öðru lagi trjá-
greinar og í þriðja lagi annað, svo
sem blómaafskurður, illgresi, þöku-
afgangar eða þökuafskurður.
Þessu á að halda aðskildu
Grjót og jarðveg á að flokka frá
öðrum garðaúrgangi.
Sorpa tekur svo við flokkuðum
úrgangi og framleiðir jarðvegsbæt-
inn Moltu úr trjágreinum og grasi.
Molta er úrvals áburður eða bæti-
efni bæði í blómabeðin og á sjálfa
grasflötina.
Á vefsíðu Sorpu segir að mik-
ilvægt sé að aðskilja trjágreinar frá
grasi og blómaafskurði við flokkun
á garðaúrgangi vegna þess að trjá-
greinarnar séu kurlaðar við moltu-
framleiðsluna.
Trjágreinunum (einum og hálf-
um hluta) og grasi (tveimur hlut-
um) er síðan blandað saman og látið
brotna niður í múgum. Múgunum
er snúið reglulega svo hitastigið í
þeim haldist um 60° því þannig
næst bestur árangur.
Það tekur um tíu vikur að fram-
leiða Moltu en hana er hægt að
kaupa hjá Blómavali í Skútuvogi og
í Grafarholti og hjá Sorpu í Álfs-
nesi.
Tilhugsunin um að geta notað úr-
ganginn úr garðinum aftur til þess
að halda honum við og gera hann
fallegan og gróskumikinn er ekki
bara vistvæn, hún er nærri því
skáldleg. Þar með verðum við virk-
ir þátttakendur í hinni fallegu og
nauðsynlegu hringrás náttúrunnar.
Úrgangur
frá nátt-
úrunni
Morgunblaðið/Kristinn
Vorverk Munið að flokka gras,
greinar og annan úrgang úr garð-
inum á réttan hátt.
Sorpa sinnir ekki aðeins flokkun,
endurnýtingu og urðun úrgangs og
sorps, á vegum fyrirtækisins fer
fram margháttuð starfsemi og allir
hafa gott af að kíkja inn á vefsíðu
fyrirtækisins til að læra meira um
þessi atriði.
Námsefni og fræðsla
Þar að auki býður Sorpa upp á
margs konar fræðslu og upplýs-
ingaþjónustu fyrir hópa og er
stærsti hópurinn sem sækir fræðslu
til Sorpu nemendur grunnskólanna.
Hægt er að panta tíma til að fá
kynningu á þessum þætti í starf-
semi fyrirtækisins. Helstu atriði í
kynningarstarfseminni eru vett-
vangsferðir grunnskólabarna,
fræðsla fyrir nemendur vinnuskóla
á eigendasvæði Sorpu og heimsókn-
ir leikskólanema. En almanna-
tengsl og gerð náms- og fræðslu-
efnis skiptir einnig miklu máli.
Fræðsla gegnir nefnilega veiga-
miklu hlutverki þegar kemur að
umhverfismálum.
Gerumst vistvæn og ábyrg
Sorpa leggur sitt af mörkum með
því að bjóða upp á fræðslu þar sem
fjallað er um umhverfissjónarmið
við úrgangsmeðhöndlun á úrgangi
með því að flokka og skila til end-
urnýtingar. Á hverju ári koma um
2.500 einstaklingar á öllum aldri til
þess að fræðast um hvað verður af
úrgangi og sorpi, hvernig eigi að
flokka hann og hvert hlutverk ein-
staklings og samfélags sé í þessum
efnum. Að sögn Sorpu er mark-
miðið að þeir sem fræðsluna hljóta
fái tilfinningu fyrir því hvernig þeir
geti orðið ábyrgir og vistvænir
neytendur.
Á vefsíðu fyrirtækisins segir að í
fræðslunni sé skoðað hvernig hægt
sé að lágmarka úrgang sem verður
til hjá hverjum og einum og hvern-
ig megi nýta það hráefni sem felst í
úrgangi og sorpi á sem bestan hátt.
Fræðsla
á vegum
Sorpu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Endurnýting Framleiðsla met-
angass hjá Metani hf. í Álfsnesi á
Kjalarnesi fullnægir þörf um 4.000
smærri ökutækja.
Þegar ísskápurinn, frystikistan eða frystirinn eru hætt
að gegna hlutverki sínu er ekki bara hægt að kasta þeim
með öðru sorpi.
Gömul kælitæki innihalda nefnilega kælimiðilinn freon
en það er efni sem veldur eyðingu ósonlagsins.
Ógnun við tilvist okkar allra
Eins og flestir munu vita er eyðing ósonslagsins snar
þáttur í þeim loftslagsbreytingum sem ógna tilvist
margra samfélaga víða um heim og kunna að hafa ófyr-
irsjáanlegar og uggvænlegar afleiðingar fyrir mann-
kynið allt.
Notkun freons hefur að mestu verið hætt í framleiðslu
á nýjum kælitækjum, svo þau eru ekki eins „hættuleg“ og
gömlu kælitækin. En kælitækin innihalda ýmis önnur
efni sem eru skaðleg fyrir náttúruna og þar með okkur
sjálf.
Þau innihalda til dæmis olíu sem flokkast sem spilli-
efni.
Endurvinnsla og eyðing
Kælitæki sem berast til Sorpu eru send til Efna-
móttökunnar hf. sem flytur þau til fyrirtækisins Uniscrap
í Danmörku. Þar er freon og olía tæmt úr skápunum og
þessum efnum komið til eyðingar. Skáparnir sjálfir eru
svo teknir í sundur og flokkaðir til endurvinnslu. Helstu
endurvinnsluflokkar eru járn, ál, kopar og plast.
Hvað á að gera við ónýt kælitæki?
Morgunblaðið/Arnaldur
Mengandi Gamlir ísskápar innihalda bæði freon og
olíu, sem þarf að eyða sérstaklega. Þessi fær þó að
standa á Árbæjarsafninu.
Við erum öll neytendur og við þurfum öll að losa okkur
við úrgang og sorp. Þar kemur Sorpa inn í myndina, alla-
vega á höfuðborgarsvæðinu.
Sorpa er framsækið fyrirtæki sem hefur sett sér að
vinna að metnaðarfullum markmiðum til að þróa og auka
gæði starfsemi sinnar.
Í sátt við umhverfið
Sorpa hefur sett sér stefnur í umhverfis- og öryggis-
málum og stefnunum er fylgt eftir með framkvæmda-
ráætlun, segir á vefsíðu fyrirtækisins.
Umhverfisstefna Sorpu er orðuð á þann hátt að Sorpa
vinni í sátt við umhverfið og með sjónarmið umhverf-
isverndar og sjálfbærrar þróunar að leiðarljósi.
Öryggisstefna Sorpu er í stuttu máli á eftirfarandi
hátt:
Fyrirtækið á sífellt að vinna því að auka öryggi starfs-
manna og viðskiptavina til að tryggja góða umgengni og
öguð vinnubrögð, en þannig má fyrirbyggja óhöpp og
slys á starfsstöðvum Sorpu.
Morgunblaðið/EyþórMetan Þessi sorphirðubíll er knúinn metani sem framleitt er í Álfsnesi.
Framsækið fyrirtæki
í þágu umhverfisins