Skinfaxi - 01.07.1914, Blaðsíða 3

SKÍNFAXI
87
Svarið. ÞaS má segja, að það sé andi
hinna nýju sambandslaga að bæta úr þessu.
Ef þau lög verða notuð skynsamlega, geta
risið upp starfandi deildir, héraðasambönd,
út um alt Iand, sem hvert um sig vinnur
að því að bæta og fegra lífið heima fyrir
og nýtur til þess alls þess styrks, sem
allherjarsambandið má veita. En vilja
menn nota þetta'? Eða vilja menn held-
ur kúra, hver í sínu horni, sundraðir, lítt
starfandi, og flytja svo í sjóþorpin til að
sækja þangað gleði? Það er verk nýju
sambandsstjórnarinnar að hafa áhrif á
hvert þetta verður, að leitast við, að
það verði svo, sem þjóðinni má best
gegna.
Um ættjarðarást.
i.
Eitt atriði í stefnuskrá ungmennafélag-
anna, og eigi það sem minst er um vert,
er það, að vekja og glæða ættjarðarást
félaga sinna og þeirra, er þau ná til. Mér
er ekki kunnugt, hvernig þau leitast við
að ná þessum tilgangi, og þaðan af síður,
hvað þeim verður ágengt. Hinu var eg að
velta fyrir mér eitt kvöldið, hver leið mundi
greiðust til þess og líklegust til árangurs,
og af því að um þetta hefir lítið verið
rætt, þótt áríðandi sé, og aldrei, svo eg
viti, verið skýrt bent á þá leið, sem mér
fanst vænlegust, þá ætla eg að rifja upp
í áheyrn ykkar hugleiðingu mína þetta
kvöld. Að vísu kann sumum að virðast
þetta of-alvarlegt umtalsefni á skemtifundi,
en lífið er alvarlegt og eg lít svo á, að
æskilegast væri, að alvara og gaman gætu
sem oftast orðið samferða, að við gætum
sem oftast haft nokkra alvöru i skemtun-
unum okkar og sem mesta skemtun og
ánægju af okkar alvarlegu störfum.
Við elskum sjálfsagt öll ættjörð okkar,
hvert á sína vísu, en hitt er engu síður
víst, að ættjarðarást okkar er ekki svo
heit, að ekki sé öll þörf á að vekja hana
og glæða. Hún er nefnilega mjög lítils
virði fyrir okkur og aðra sú ættjarðarást,
sem að eins gerir vart við sig á hátíðum
og tyllidögum. Það er ekki nóg að syngja
og tala um ættjörðina á mannfundum og
við skál, eða að fyllast guðmóði stund og
stund af lestri fagurra ættjarðaljóða. Þetta
er að vísu gott með öðru, en menn mega
bara ekki líta svo á að með því sé öllum
kröfum fullnægt; því fer sem sé svo fjarri,
að ef ættjarðarástin lýsir sér ekki í neinu
öðru en þessu, þá er hún fremur lítils
virði. Krafan er þessi gamla: Sýn mér
trú þína af verkum þínum! Hvað viltu
leggja á þig ættjörðinni til hagsbóta? Við
skulum forðast öll stóryrði, og því ekki
tala um, eins og sum skáldin okkar, að
leggja líf og blóð i sölurnar fyrir ættjörð-
ina, þvi að bæði er, að þess hefir ekki
gerst þörf hingað til og hins vegar yrðu
slík stóryrði brosleg í munni okkar, með-
an við höfum ekki einu sinni athugað, hvort
við erum reiðubúin að leggja í sölurnar
svo mikið sem kaffibolla ígildi af þægind-
um okkar, ef þörf gerist. Við skulum
því stinga hendinni hver í sinn barm og
spyrja okkur þeirrar samvisku spurningar,
hvort við erum reiðubúin að sýna sjálfs-
afneitum i þarfir ættjarðarinnar og hve
mikla. Það er sá rétti mælikvarði ætt-
jarðarástar okkar, hve mikið við treystum
okkur til að láta á móti okkur, ef þörf
ættjarðarinnar krefðist.
Eg rannsaka ekki hugarfar manna, eg
get því ekki vitað hvert svarið yrði hjá
öðrum en sjálfum mér, en grunur minn
er sá, að ættjarðarástin mundi mælast
fremur illa á þennan kvarða hjá fjölda
mörgurn. Eg segi þetta engum til hnjóðs,
því að í rauninni væri þetta eðlilegt. Þekk-
ing mjög margra af okkur á ættjörðinni
hlýtur að vera mjög óljós og þokukend.
Og það er varla sanngjarnt að ætlast til,
að menn elski óljóst hugtak svo, að þeir