Skinfaxi - 01.08.1914, Page 2

100
SKINFAXI
og Ítalíu, en nú sitja Rómverjarnir hjá.
Ber margt til þess. Þeim bandamönnum
kom eigi sem best saman, frændsemi mik-
il er með Frökkum og Itölum, og í þriðja
lagi hefði íloti Englendinga og Frakka getað
gert ógurlegan skaða á varnarlítilli strand-
lengju landsins. Þjóðin var mjög ófús að
lenda i stríði móti Frökkum, og óttast
þungar afleiðingar. Eiga því Þjóðverjar
við helst til mikið ofureíli að etja, þar sem
Austurríki er varla sjálfu sér nóg. Enn-
fremur yrðu Italir að veita Frökkum, ef
Þjóðverjar þættu líklegir að sigra á landi,
því að næst yrðu þeir heimsóttir, fyrir
svikin.
Upp. Enn fer mörgum sögum um upp-
tolcin. tökin. Rikiserfingjamorðið er talin
ástæðan. En það er fjarstæða. Austur-
ríki vissi, að stríð við Serbíu var sama og
að byrja Evrópustrið. Svo alvarlegt spor
mundi það sundraða ríki aldrei hafa stigið
af sjálfsdáðum. Bak við hlaut að standa
Þýskaland, eða hernaðarflokkurinn þar.
Þjóðverjar eru í mörgu snildarmenn, gáfað-
ir, lærðir, duglegir, snjallir að koma sér
áfram; þar að auki er allur þorri manna
þar í friðsamasta og besta lagi. En ofan
á þjóðfélaginu flýtur margt spilt og rotið.
Aðallinn er fjölmennur, gamall, stoltur og
stríðsgjarn. Flestir hærri foringjar í hern-
um eru aðalsættar, og þykir þeim dauf
æfm, ef setið er í sífeldum friði og ekki
unnin herfrægð og lönd. Blæs því aðallinn
sífelt að ófriðarkolunum. Þó eru auðmenn-
irnir hættulegri, stóriðnrekendur og kaup-
sýslumenn. Þeir þykjast aldrei nógu
auðaugir, né hafa nógu góða markaði.
Virðast þeim enskir fésýslumenn skyggja
á og hindri eðlilega framþróun þýskrar auð-
söfnunar. Seinast en ekki síst er keisar-
inn; stórhuga, framgjarn en lítið vitur,
fullur ofdrambs af tign sinni og blindri trú
á herveldi Þýskalands. Þannig hefirkeis-
arinn orðið hentugt verkfæri í höndum
aðalsins og auðmannanna. En alþýðan
er ekki aðspurð, þó hún eigi mest á hættu,
enda mundi svar hennar hafa orðið alt
annað.
yei „Vei hinum, ef við sigrum“
liiuum“. segir blað stríðsvinanna þýsku.
Það mundi orð að sönnu. Eins og þeir
óðu i byrjun yfir hlautlaus ríki, svo mundu
þeir að fengnum sigri reynast ærið ósvífnir.
Ilefir orð leikið á, að ef þeir sigruðu á
landi tækju þeir og innlimuðu: Danmörku,
Holland, Belgíu og Norður-Frakkland.
Hinsvegar er engri þessari þjóð, né öðrum
smáþjóðum í Evrópu búið fjör- né frelsis-
rán þótt Englar og Frakkar heri hærri
skjöld. Báðar þær þjóðir, einkum Frakk-
ar, voru mjög fráhneigðir að hefja ófrið,
og mundu hafa takmarkað mjög vígbún-
að á undanförnum árum, ef ekki hefði ver-
ið sífeld hætla af aðgerðum þýsku stjórn-
arinnar.
Fyrir okkar litlu þjóð, verða afleiðing-
arnar tilfinnanlegar; verslun öll og viðskifti,
og atvinna innan lands í kalda koli um
stund. Vextir munu hækka nú og verða
háir lengi á eftir, því að mikils fjár verð-
ur vant til að hæta spellin í hernaðarlönd-
unum. Þá munu og allar aðfluttar vörur
hækka mjög í verði, þar sem hættir að
mestu öll gagnleg vinna og framleiðsla í
heilli álfu. En þó að þetta haki óþægindi
meiri eða minni hér á Iandi, þá ber að
taka því með stillingu, samheldni og for-
sjá. En jafnframt verðum við að minnast
þess, að vandræði okkar eru svo óendan-
lega lítil, borin saman við raunir þær, sem
nú þjá óteljandi heimili í þeim Iöndum,
sem dregist hafa inn í banvæna hringiðu
styrjaldarinnar.
Heima og erlendis.
Farið varleg-a!
Þó ekki sé nema stutt stund liðin af ó-
friðnum er bersýnilegt að áhrif hans verða
tilfinnanleg hér á Iandi, ekki síst 1 kaup-
túnunum. Veturinn sem kemur hlýtur að