Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1939, Blaðsíða 4

sér það, að hafa ekki við alsvortum, enskum
koladalli. Auðvitað gerðu vesalings kyndar-
arnir allt, sem þeir gátu, en kolin voru herfi-
leg og var þetta því ekki þeim að kenna.
Til þess að gera söguna styttri, þá komum
við rúmlega hálfum tíma á eftir honum að
hafnsögubátnum og hefir það sennilega orðið
til þess að við héldum lífi og limum, því að
Lagarfoss hafði, eins og áður er sagt, mikið
af benzíni á þilfari og skotfærum og sprengi-
efni á milliþilfari, sem þá var flutt nokkuð
mikið af til íslands og hefði það verið nóg til
þess að skipið hefði sprungið af loftþrýstingn-
um, ef það hefði verið komið inn í höfnina með
þann farm, því að þannig fór fyrir flestum
skipum, er voru lengra komin, eða lágu á
höfninni og líkt var ástatt um. Til marks um
það, hve loftþrýstingurinn var mikill, skal þess
getið, að þótt við værum 7 mílur frá staðnum,
þar sem sprengingin varð, brotnuðu rúður hjá
okkur á háþilfari, og menn féllu á þilfarinu,
skipið nötraði og sótflyksurnar þeyttust um
allt skip úr reykháfnum, hafnsögumaðurinn
missti málið í bili. Ætlaði að fara að gefa
skipanir um siglingu upp til Halifax, en
þegar hann fékk málið aftur, var það fyrsta,
sem hann sagði: ,,Eru nú“, svo sem hann á-
kvað, — „Þjóðverjarnir komnir í land til okk-
ar?“, því að það leit þannig út frá okkur, eins
og sprengingin hefði orðið í skóginum innan
við Halifax. Það var því sama sagan þá, eins
og nú, að allt sem ekki var eins og það átti að
vera, eða ef eitthvað stórt kom fyrir, þá var
Þjóðverjum kennt um það.
Til þess enn frekar að undirstrika hve óg-
urleg þessi sprenging var, má geta þess, að
spítalaskip, sem var statt 50 sjómílur undan
landi, heyrði hana og kom beint til Halifax, til
þess að veita aðstoð, ef á þyrfti að halda. Frá
okkur leit þetta þannig út, að eftir að drunui’nar
og loftþrýstingurinn rénaði, þá sást fyrst geysi-
leg reykjarsvæla, grá að lit, er virtist veltast
upp á við í fleiri hundruð metra hæð, einna
líkast því að skýin væru að endurkastast frá
jörðinni með feikna afli. Að lokum fór reyk-
urinn nokkuð að greiðast í sundur og sáust þá
logandi ^eldtungur út úr reykjarmekkinum.
Var þá einn borgarhluti Halifaxborgar byrjað-
ur að brenna. Einnig hafði kviknað í mörgum
skipum og hafnarvirkjum.
Skömmu eftir að sprengingin var liðin hjá,
VÍKINGUR
utan við innsiglinguna norðanverða. Var þetta
gert samkvæmt fyrirmælum hafnsögumanns-
ins, því ekki var enn upplýst, hvað hefði valdið
sprengingunni, eða hverjar skemmdir hefðu
orðið af völdum hennar og var því ekki vitað,
hvort leyft yrði að sigla inn á höfnina fyr en
síðar. Reyndist þetta rétt gert, því að skömmu
síðar komu boð með hafnsögubátnum um að
engum skipum yrði leyft að fara inn á höfn-
ina fyrst um sinn og skyldu þvi öll skip leggj-
ast þar, er við lágum, þar til fyrirmæli kæmu
um að höfnin yrði opnuð aftur. Var okkur jafn-
framt sagt, að sprengingin hefði orðið af þeim
sökum, sem áður er greint. Voru bæði skipin
á leið til bandamanna. Var skiljanlegt, er skip
með slíkan farm rákust á, að eitthvað sögu-
legt hlyti að gerast, enda var það svo, eftir
því sem blöðin í Halifax sögðu, að engir kom-
ust lífs af á benzínskipinu, nema þeir sem
voru nógu fljótir að kasta sér fyrir borð, er
þeir sáu hvað verða vildi. Allir fórust á skot-
færaskipinu, nema stýrimaður sá, er var á
stjórnpalli. Hann fannst síðar nær allsnak-
inn uppi í landi, ca. 6 km. frá þeim stað, er
sprengingin varð og hafði stjórnpallurinn
blátt áfram flogið með hann þangað. Þótt
þetta sé ekki trúleg saga, mun hún samt vera
var varpað akkerum við Devil Isle, sem er eyja
12