Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1940, Page 4

JAKOB HAFSTEIN, cand jur:
cáfmœLmí

Eimskipafélags Islands
Þegar stormurin þandi voðir á fleyjum for-
feðra vorra fyrir rúmum eitt þúsund árum, var
stefnan tekin út á hafið — út — til fjarlægra
landa, til að sækja fang og frama. Og fleyin
komu aftur „að utan” heim til fósturgrundar
og „flutu með fríðasta lið, færandi varningin
heim”.
Þá var Island frjálst og fullvalda ríki. Þá áttu
íslendingar sín eigin skip. Og þá fullnægðu þeir
bæði útþrá sinni og þörfum til bús og bjargar
á sínum eigin skipum. Forfeður vorir voru far-
menn í þess orð fyllsta skilningi — landvarnar-
menn þjóðar sinnar — stórhuga og djarfir bæði
í orði og æði.
Þessa glæsilega tímabils í sögu þjóðar vorrar,
minnast Islendingar allir með sérstakri hrifn-
ingu og geyma sögur sínar og sagnir frá þeim
tíma sem dýrmætasta og falslausasta gullforða
þjóðar sinnar. En þjóðin — þessi einangraða
þjóð nyrzt í Atlantshafi var bæði fámenn og
fátæk.
I lífi og þróun sérhverrar þjóðar skiptast jafn-
an á skin og skúrir, og eigi verður sagt, að vér
íslendingar höfum íarið varhluta þeirrar stað-
reyndar. Erlend öfl litu vonaraugum til lanasins
okkar og teygðu fingur sína í norðurátt eftir
áhrifum og völdum í þjóðlífi voru. Og þetta
tókst 1262 með „Gamla sáttmála” við Noregs-
konung — stjórnarfarslega.
Brátt lögðust siglingar forfeðra vorra niður.
Framandi þjóðir tóku þær frá og til landsins af
landsmönnum sjálfum, og hirtu þá lítt um það,
hvað þjóðinni og landinu var fyrir beztu, heldur
voru trúar sjálfum sér í því að bera sem
mest úr bítum. Sjálfstæðinu glötuðum vér um
VÍKINGUR
aldaraðir og í siglingum og verzlun urðum vér
beittir herfilegum herbrögðum óvæginna kaup-
sýslumanna þeirra, er réðu siglingaleiðinni yfir
íslandshaf. En í brjóstum landsins barna brann
neisti hins forna frelsis og sjálfstæðis. Beztu
synir þjóðarinnar hófu baráttuna, og smátt og
smátt vannst þjóðinni þrek og áræði á ný. Eftir
langan og væran blund vaknaði þjóðin gunnreif
með glæsilega foringja í fylkingarbrjósti.
Draumar landsmanna um endurheimt frelsið
foma og sjálfstæðið urðu nú vökudraumar og
vonin um að gera þá að áþreifanlegri staðreynd
varð sterkari en allt annað, sem bærðist í ís-
lenzkum hjörtum. En gatan var grýtt og torfar-
in og lá yfir hæðir og f jöll. En hún var „gengin
til góðs” í stórum og viðburðarríkum áföngum.
Þegar tuttugasta öldin rann úr hafi tímanna
stóð baráttan hæst. Skáldin ávörpuðu þjóðina
og bentu henni fram á veginn, minntu hana á
hið forna frelsi og sögðu henni, hvað vinnast
þyrfti. Vér unnum sigra í sjálfstæðisbaráttu
vorri, en enn er áfangi eftir. Og þá fyrst, er
honum er náð, má segja með fullri einurð: Is-
land fyrir Islendinga.
Þá mun sá guð, sem veitti frægð til foma,
fósturjörð vora reisa endurborna.
Þá munu bætast harmasár þess horfna,
hugsjónir rætast, þá mun aftur morgna.
Árið 1904 fengum vér Islendingar innanlands-
mál vor í eigin hendur og stjórnina inn í landið
sjálft. Danir héldu áfram að fara með utanríkis-
málin, og þá um leið siglingar frá og til landsins.
íslendingar undu aldrei við hin dönsku áhrif við
strendur landsins. Hinum dönsku farmönnum
4