Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1940, Page 36

flokks, eða meðlima hans, hafandi þó samtím-
is hag- alþjóðar fyrir aug-um. En mörgum mál-
um er þannig háttað, að um leið og þau snerta
líf einstakra stétta alveg sérstaklega, hafa
þau jafnframt stórfelda þýðingu fyrir þjóðfé-
lögin í heild.
Að því var vikið í upphafi þessarar greinar,
að aukið lýðfrelsi hefði fært þjóðum Evrópu
aukna þekkingu og bætt lífsskilyrði.
ísland var hér engin undantekning. í kjöl-
far frelsisins sigldu framfarirnar. Hver sétt
þjóðfélagsins beytti sér fyrir bættri menntun
og betri lífsskilyrðum, einnig sjómennirnir,
þótt með öðrum hætti væri, en aðrar stéttir.
Sjómennirnir hafa ekki enn þá komið fram
sem heild í nokkru máli. Þeir hafa aldrei átt
sameiginlegan fulltrúa á löggjafarþingi þjóð-
arinnar. 1 stað þess hafa þeir átt fulltrúa og
eiga enn í öllum flokkum. Þetta er eðlilget.
Sjómennirnir hafa skiftar skoðanir á málum
þeim og stefnum, sem efst hafa verið á baugi
með þjóðinni á undanförnum árum og mark-
að hafa stefnur hinna einstöku stjórnmála-
flokka. Ósamheldni sjómannastéttarinnar í
þjóðmálum almennt og stuðningur hennar við
alla hina ólíku flokka, gefur að vísu ástæðu
til að ætla, að fátt sé innan stéttarinnar um
sameiginleg áhugamál og böndin ekki sem
traustust, er tengja sjómennina saman.
En svo er þó ekki í raun og veru. Sjómenn-
irnir eiga sín áhugamál, knýjandi áhugamál,
er skipa þeim öllum í heild á sameiginlegan
baráttugrundvöll, hvar sem þeir annars kunna
að hafa markað sér braut á öðrum sviðum
þjóðmálanna. Meðal þessara mála eru t. d.
skólamál stéttarinnar og vitamálin, en það eru
þau mál, sem mest er aðkallandi að fá við-
unandi afgreiðslu á.
Sjómennirnir hafa verið þolinmóðir og beðið
rólegir eftir því, að fulltrúar þeirra á löggjaf-
þinginu gerðu skyldu sína í þessum efnum. En
á því bólar ekki enn. Þvert á móti. Aldrei hefir
sinnuleysið og aðgerðaleysið verið þar augljós-
ara en síðan sjómennirnir tóku að vakna til
meðvitundar um það, hve greinilega þeir væru
hafðir útundan. Fulltrúar sjómanna eru auð-
sjáanlega að nota sér það, að sjómennirnir
VÍKINGUR
standa ekki sameinaðir. Eða er ástæðan kann-
ske sú, að með framferði þessu sé verið að sýna
þeim, að bezt sé fyrir þá að þegja, og geri þsir
sig líklega til þess að heimta eitthvað, sé ráðið
það, að sýna kröfum ‘þeirra og óskum full-
komna fyrirlitningu. Á annan veg er varla
hægt að túlka framferðið, sem haft er í frammi
gagnvart þessum málum.
En er þá ekki ástæða til að spyrja: Hvar er
lýðræðið, sem öllum á að skapa sem jfanast-
an rétt? Er ekki hér verið að misþyrma því
herfilega? Eru ekki þeir menn, sem sitja yfir
hlut sjómanna í þessum málum að feta í fót.
spor einvaldsherranna gömlu?
Ekki verður betur séð.
En nú eru sjómennirnir vaknaðir. Það hafa
alltaf fundist ráð til þess að afnema ofbeldi og
kúgun og svo mun enn. Sjómennirnir eru smám
saman að vakna til meðvitundar um það, að
málefnum þeirra hefir verið sýnt óheyrilegt
tómlæti og sinnuleysi og það jafnvel, þótt þeir
séu lang-fjölmennasta stéttin í þjóðfélaginu.
Þeir vilja ekki lengur sitja á glerhörðum
kjaftastólum í fornfálegum timburhjalli og
fá sér þar úthlutaða þekkingu, til undirbún-
ings undir lífsstarf sitt, þekkingu, sem er út-
hlutað við miðaldaskilyrði og er af skornum
skammti.
Sjómennirnir eru búnir að koma auga á,
hvernig búið hefir verið að öðrum stéttum í
þessum málum og þeir heimta sama rétt sér til
handa, sem frjálsir menn í frjálsu landi.
Sjómennirnir vita, að menntun er máttur og
ef að sjómannastéttin dregst aftur úr í þeim
efnum, verða þeir aftur úr á öðrum sviðum.
Hún verður þá ekkert annað, en sálarlaust
vinnudýr, sem hinar betur menntuðu stéttir
geta haft að leiksoppi.
Sjómennirnir sem heild vilja ekki stunda
atvinnu sína lengur í löngu skammdegis-
myrkri í roki, byljum og þokum við hina vog-
skornu og skerjóftu íslenzku strönd, nema
eitthvað sé gert til þess að létta þeim störfin og
draga úr hættum þeim, sem umkringja þá á
alla vegu. Þeir vita, að þjóðir, sem okkur eru
næstar og skyldastar hafa gert þetta og látið
36