Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1940, Side 40

gerðarmenn annaðhvort orðið að auka skuldir
sínar, eða greiða með skipum sínum úr eigin
vasa.
Nú er það vitað mál, að minnsta kosti tvær
síldarverksm.iðjur í eign einstakra manna eða
félaga hafa greitt verðuppbætur á bræðslusíld
frá síðastliðnu sumri. Er það þá nokkur fjar-
SÆða í því, að fara fram á það við ríkisfyrir-
tæki, sem á að vera rekið með þjóðarhag fyrir
augum, að það gangi jafn langt til móts við
kröfur sjómanna og útgerðarmanna í þessum
málum eins og einstaklingsfyrirtækin hafa
nú þegar gert, og það ekki sízt þegar
erfiði útgerðarinnar var jafn almennt og átti
sér stað síðastliðið sumar.
Heill alþjóðar er því aðeins borgið, að þessi
aðal atvinnuvegur þjóðarinnar sé lát.inn njóta
verðugs skilnings, og það jafnt þótt það sé
að einhverju leyti á kostnað þess óeðlilega
gróða, er einstök fyrirtæki hafa safnað vegna
þess ástands, er stríðið hefir skapað.
Þegar næsta alþingi kemur saman, munu
þessar kröfur aftur verða bornar þar fram, því
að sjómannastétt landsins er farina ð skilja
það, að hún er annað og meira en aumur þiggj-
andi, sem hægt er að bjóða hva ðsem er. S. Þ.
„Ekki er ein báran stök"
Sjómenn kannast vel við þetla máltæki,
enda ber það svo oft við að rás viðburðanna
gefi manni tilefni til að viðhafa það, þegar um
málefni sjómanna er að ræða.
Frá því að stríðið hófst og samningar tókust
með sjómönnum og útgerðarmönnum um á-
hættuþóknun á stríðshættusvæðinu, hefir það
venð viðhaft í flestum tilfellum að greiða sjó-
mönnum í erlendum gjaldeyri það, sem þeir
hafa beðið um. Þetta hefir mælst vel fyrir og
sjómenn verið ánægðir.
Ekki alls fyrir löngu var gefin út tilskipun
um það, að sjómönnum yrði ekki greitt meira
í erlendum gjaldeyri en af fastakaupi. Þeir
menn, sem vilja virða fyrir sér aðstöðu sjó-
mannsins eins og hún er nú, áhættu hans og
óvissu sjá vel, að þetta eru miður heppilegar
ráðstafanir. Það er verið að guma af því, að
sjómenn misnoti þessa peninga til þess að
kaupa eitt og annað glingur, og það eru því
miður til þeir menn, sem eru svo langt fyrir
ofan allt jafnvægi í þessum málum, að þeir
geta látið sér um munn fara aðra eins fjar-
stæðu og þetta: „Englandsferðirnar eru bara
„luxustúrar" hjá sjómönnunum, þeir fá tvöfalt
og þrefalt kaup og koma svo með hálffult
skipið af smyglvöru til baka“.
VÍKINGUR
Já, þessir menn eru svo langt frá því að
skilja hlutverk sjómannsins og hinnar sjálf-
sögðu þóknunar, er hann nú fær, að þeir líta
öfundaraugum á það, sem sjómaðurinn hefir
nú fram yfir það, sem hann hefir haft áður.
Sjólögin mæla svo fyrir, að hverjum íslenzkum
sjómanni skuli vera heimilt að krefjast % af
kaupinnstæðu sinni í erlendri höfn, en þetta
er, eins og margt annað, ekki nema á pappírn-
um, því það virðist vera orðin hefð, að rokka
til með löggjöf sjómanna eftir geðþótta ein-
stakra manna.
Eftir því, sem ég hefi kynnst þessum málum,
hefir mér virst að útgerðarmenn hér vilji gera
sitt til þess að sjómenn verði ánægðir með þetta
atrið.i, enda verði stemt stigu fyrir óeðlileg-
um upphæðum og það eru sjómenn einnig sam-
mála um, því að á tímum eins og þeim, er nú
standa yfir, er nauðsynlegt að halda vel á
sínu.
Sé þessari tilskipun fylgt fram, er gengið
svo þóttalega á sjálfsagðan rétt sjómanna,
þeirra manna, er mestan þegnskap hafa sýnt. á
þessum erfiðu tímum, að slíkt verður ekki lát-
ið ómótmælt. Vonandi verður þetta mál fljót-
lega afgreitt á viðunandi hátt fyrir sjómenn.
G. H. O.
40