Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1948, Blaðsíða 12

Sóun á sjófangi
Fyrir nokkru rakst ég á grein í enska tímaritinu
World Digest, með ofanritaðri fyrirsögn. Greinin er
skrifuð af enskum sjómanni í blaðið Daily Mail í
London, afar víðlesið blað, en tekin upp í ofanritað
tímarit í samanþjöppuðu formi. 1 greininni er vikið
nokkuð að íslenzkum sjómönnum, meðal annars, á
þann hátt, að ég tel hana eiga erindi fyrir augu lesenda
Víkings og sneri henni því á íslenzku. Enginn dómur
skal hér lagður á réttmæti staðhæfinga greinarhöf-
undar, sem heitir Allan K. Taylor. En greinin er svona:
„Hversu mörgum brezkum húsmæðrum er kunnugt
að milljónum fiska er sóað af togarasjómönnum okkar.
Fleygt í sjóinn aftur, að yfirlögðu ráði?
Ég er nýkominn aftur úr annarri ferð minni í íshafið
á togaranum Stoke City. Á einni viku var ég sjónar-
vottur að því, að skipstjórinn á Stoke City, Albert
Hutchinson („Storm Hutch“!), elzti togaraskipstjóri
Englanda,- lét fleygja 400 kits, þ. e. 4000 stone, af fyrsta
flokks þyrsklingi í sjóinn aftur. Hvers vegna? Af því
hann vissi að hinir flibbaklæddu herrar á fiskmarkað-
inum vildu ekki kaupa hann. Hver fiskur var þó 114
lbs. á þyngd, tilvalin stærð fyrir litla fjölskyldu.
Fiskiðnaðurinn og sérstaklega þeir, sem selja fiskinn
steiktan, heimta hann stóran og hausaðan. Þeir vilja
hann hausaðan, hreinsaðan og flakaðan. Það voru
minnst 300 togarar á veiðisvæðinu, á sama tíma og
Stoke City. Það þýðir að ef hver skipstjóri hefur látið
fleygja í sjóinn aftur sama magni, hefur 'það orðið
á einni viku meira en 1.200.000 stone af þyrsklingi sem
skiiað hefur verið í sjóinn aftur. Dauðum! Það er
aðalatriðið. Hér er ekki aðeins um að ræða að geysi-
mikið magn af mat fari forgörðum, 1.200.00, af þyrskl-
ingum stráð á hafsbotninn á tiltölulega litlu svæði á
nokkrum dögum. Togaramenn fullyrða, að þetta sé
áðalorsök þess að fiskurinn hverfi af þessu veiðisvæði.
Vegna þess. að botninn, sem áður var frjósamur, sé
bókstaflega orðinn spilltur af billjónum dauðra fiska
og hausa.
„Sérfræðilegir ráðunautar Matvæiaráðuneytisins eru
á öðru máli, þeir vita þetta sennilega betur en við“
sagði Hutchinson skipstjóri mér.
í maí og júní 1947 voru 800.000 stone af fiski (þ. e.
ein máltíð fyrir 16 milljónir manna) dæmd af Matvæla-
ráðuneytinu skemmd og óhæf til manneldis í Grimsby
einni.
„Ég er sannfærður um að tjón þetta orsakaðist mest
af því, að fiskinum var haldið of lengi óvörðum á þilfari
til afhausunar", sagði Mr. Jack Croft Baker, forseti
Félags togaraeigenda.
„Óhausaður fiskur þolir ekki aðeins betur geymslu,
heldur tekur helmingi styttri tíma að koma honum í
ísgeymsluna. Auk þess er það sóun á vinnuafli, þar
sem þetta „skemmdarbrjálæði" útheimtir stærri skips-
höfn“.
Mestum hluta aðflutts fiskjar á stríðsárunum
var landað af íslenzkum togurum og þar sem matvæla-
ráðuneytið enn hefur þörf fyrir fisk þeirra, hefur
nýlega verið gerður samningur við íslenzka togara-
eigendur. Islendingarnir héldu því fram, að núverandi
hámarksverð á óhausuðum fiski (£2 — ls — 6 d fyrir
kit) væri ekki nóg fyrir fiskimennina. Verðið á hausuð-
um fiski er £ 3 — 1 s — 6 d og 5 sh. hærra yfir vetrar-
mánuðina.
Þarna er hundurinn grafinn. Okkar menn verða að
halda áfram að hausa fiskinn, sjá hann rotna á dekk-
inu, hafa stærri áhöfn til að halda afköstunum, eyði-
leggja dýrmæta matvöru, eyða kolum og vinnuafli vegna
þess að þetta leiðir af sér lengri veiðitíma, og vita
fiskimið sín spillast — aðeins til þess að íslenzkir fiski-
menn, sem eingöngu hirða um að ná hinu háa verði á
meðan markaðurinn er góður, hagnizt betur.
Menn okkar hafa aðeins eitt svar við þessum íslenzku
samningum. — Byggið fleiri togara!“
M. Jensson.
£tckur
Ferlegar bylgjur sig fetta og bretta,
fangbrögðin heyja við lclettana gretta,
á skipssúðir hraðar þær slcvetta — og detta
skipverjum löðrunga þétta svo rétta.
1 vorsins yndi vxri synd
viljans binda fætur,
ég vil synda um sjáva/r-lind
svalar vinda-nætur.
Ég vil fráu fleyi á
í faðmi sjáar bruna.
Kvikur smáar kyssa brá,
kveikja þrá og funa.
Náttsvartur Dagbjartsson.
130
VÍKIN □ U R