Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1948, Blaðsíða 18

Dr. Hermann Einarsson:
Sumarsíldveiðin 1947
Á kortum þeim, sem fylgja þessu greinar-
korni, má sjá fyrsta árangur þeirrar samvinnu
milli fiskideildar atvinnudeildar háskólans og
síldveiðisjómanna, sem stofnað var til á síðast-
liðnu sumri um öflun nákvæmari upplýsinga
um veiðistaði og aflamagn. Margir héldu því
fram, að sjómenn yrðu tregir til að útfylla kort
þau, sem við deildum út, sérstaklega á Siglu-
firði. En ég álít tvímælalaust að þessi tilraun
hafi heppnast og reyndar gefið góða raun, mið-
að við þá byrjunarörðugleika, sem við mátti
búast.
Skipstjórar voru beðnir að gefa upplýsingar
um:
1. Hvenær veiðiförin hófst og hvenær henni
lauk.
2. Hvaða daga veitt var.
3. Hve mikið veitt var á hverjum degi.
4. Hvar veitt var.
5. Fjöldi kasta á hverjum degi.
6. Athugasemdir, ef gerðar voru athuganir
á hita, átu o. s. frv.
Þá var einnig sýnt kort af síldveiðisvæðinu,
og skipstjórar beðnir að merkja á það veiði-
staðina með krossi.
Þessar síðastnefndu upplýsingar hafa nú ver-
ið dregnar saman og sýna kortin upplýsingar
þær, sem okkur hafa borizt um veiðistaði í viku
hverri meðan síldveiðin stóð yfir.
Línuritin, sem fylgja kortunum, sýna afla-
magnið sem tekið var á móti á ýmsum stöðum
í þúsundum hl. (sjá mælikvarða til vinstri í
kortinu). Hvítar súlur tákna bræðslusíld, en
svartar saltsíld. Heildar aflamagnið í viku
hverri er svo dregið saman ofarlega til vinstri
(sami mælikvarði). Greint er milli eftirfarandi
svæða: H. — Húnaflóaverksmiðjur. S. — Siglu-
fjarðarverksmiðjur. E. — Eyjafjarðarverk-
smiðjur. R. — Raufarhöfn. SE. — Seyðisfjörð-
ur.
Þó æskilegt hefði verið að fá miklu fleiri
spurningaeyðublöðum svarað, gefa þessi kort þó
dágóðar upplýsingar um megindrættina í síld-
veiðunum sumarið 1947. Á þeim sést, að um
tvær meginaflahrotur hefur verið að ræða. Sú
136
fyrri var á miðsvæðinu 9.—19. júlí, en sú síð-
ari á austursvæðinu í lok júlímánaðar.
Ef við hefðum í höndum upplýsingar frá öll-
um skipum, mætti þannig fylgjast með hreyf-
ingu síldarinnar frá degi til dags, og má öllum
vera það augljóst, hvílíka þýðingu þessar upp-
lýsingar geta haft þegar stundir líða fram.
Er hægt að setja þessar hreyfingar síldar-
innar í samband við skilyrðin í sjónum á þess-
um tíma? Þarna kemur til kasta fiskifræðing-
anna og skal strax játað, að hér er margt enn
ógert, enda var ekkert fast skip við síldarrann-
sóknir síðastliðið sumar, heldur varð ég að
þvælast með áhöld og útbúnað úr einu skipi í
annað, sem alltaf höfðu jafnframt öðrum störf-
um að gegna. Þó tókst að safna dálitlum gögn-
um um hitaskilyrðin og átuna á síldveiðisvæð-
inu og hefur þegar verið unnið úr þeim gögn-
um að nokkru leyti. Mun ég bráðlega skýra frá
niðurstöðum þeirra rannsókna.
Norskum fiskifræðingum leizt svo vel á til-
raun þá, sem hér hefur verið gerð að umtals-
efni, að þeir byrjuðu strax í vetur að afla slíkra
upplýsinga frá norskum síldveiðisjómönnum.
Ég vona að við verðum engir eftirbátar í þessu
efni, úr því svo vel tókst með þessa byrjun hjá
okkur.
Á næstu vertíð munum við senda öllum flot-
anum bækur með líkum spurningum og skýrt
var frá að framan. Vænti ég þess, að dagblöð
og sjómannablöð sýni þessu máli stuðning og
hvetji sjómannastéttina til þess að ljá okkur
liðsinni í þessu máli. Áður en síldarvertíðin
hefst mun ég gera ráðstafanir til að myndir
af eyðiblöðum þeim, sem útfylla á, birtist í
dagblöðum og sjómannablöðum.
Ég vil þakka öllum þeim, sem brugðust vel
við þessari málaleitun okkar, og ég vona, að
þessar myndir sýni hvers vænta má, þegar hægt
er að bera saman athuganir margra ára, ekki
sízt, ef enn betur tekst með öflun nauðsynlegra
upplýsinga um ástandið í „síldarsjónum".
Herviann Einarsson.
VÍKINGLiR