Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1948, Qupperneq 15

Ellisjóður
Dvalarheimili aldraðra sjómanna er mál, er
sjómenn, auk margra annarra, bera mjög fyrir
brjósti. Sjómennskan er hættulegt og ótryggt
starf, bæði hvað snertir efnahag og líf og
limi. Starfið er þó lokkandi fyrir hrausta menn,
og gefur mörg tækifæri til dáða. Sjómennskan
er svo ólík öllum störfum öðrum, að heita má,
að menn, er lengi hafa sótt sjóinn, geti ekki
unnið aðra vinnu. Erfitt er því fyrir fullorðna
sjómenn að taka upp ný og ókunn störf í landi,
er starfsdegi á sjónum lýkur.
Tilgangurinn með stofnun dvalarheimilis er
að veita þessum mönnum öryggi, þá er þeir
hníga á efri ár. Jafnframt að skapa þeim skil-
yrði til að vinna á heimilinu að störfum skyld-
um sjávarútvegi.
Stofnkostnaði heimilisins er nú verið að
safna, með gjöfum og áheitum, ásamt ágóða
af hátíðahöldum sjómannadagsins hér í Reykja-
vík.
Lítið hefur heyrzt um hvernig skuli afla fé
til reksturs heimilinu. Lítið gagnar að reisa
heimilið, nema tryggt verði, að þar fái vist fé-
vana sjómenn, jafnt hinum betur stæðu. Gera
má ráð fyrir, að margir vistmenn vinni fyrir
sér að nokkru eða öllu leyti, en þó mun verða
nokkuð af óvinnufærum mönnum. Þá kemur til
greina ellilífeyrir, en búast má við að hann nægi
ekki að fullu.
Má því fullvíst teljast, að ekki verði hægt að
reka heimilið án utanaðkomandi fjármagns.
Eins og flestum er kunnugt, leggja margar
stéttir þjóðfélagsins fé til hliðar til elliáranna.
Einnig greiða nokkur félög starfsmönnum sín-
um ellilaun.
Þessi aðstaða er ekki fyrir hendi hjá sjó-
mönnum. Þeir leggja ekki fyrir í samtökum,
og í fæstum tilfellum að þeir fái greidd eftir-
laun frá einstöku félagi, þar eð þeir starfa á
mörgum skipum um ævina.
Sjáanlegt er því, að sjómenn verða að leggja
fé til hliðar hver um sig.
Væri ekki skynsamlegra, að sjómenn legðu
fram vissan hundraðshluta af kaupi sínu á sjón-
um, er rynni til byggingar og reksturs dvalar-
heimilisins ?
Þá væru þeir að leggja fé til hliðar til elli-
áranna, og þannig að stuðla að léttari lífsbar-
sjomanna
áttu í ellinni. Ekki væri það mjög tilfinnanlegt,
þótt þannig drægjust frá hlut 1—2 af hundr-
aði. Ekki væri óeðlilegt, að skipaeigendur legðu
fram eitthvað. Brátt mundi þetta koma upp í
vana og þykja sjálfsagt.
Síðar, er menn flytjast að dvalarheimilinu,
mun þeim finnast, að þeir séu áð ganga í eigið
hús, sem og er, og séu búnir að greiða dvölina.
Æskilegt væri að sjómenn landsins hugsuðu
málið og ræddu skoðun sína á tillögu þessari.
Ef sýnt þykir, að hún hafi fylgi sjómanna, er
þess að vænta, að forvígismenn þeirra beri hana
fram til sigurs.
Friðþjófiir H. Torfason.
Guttormur J. Guttormsson
Vestur-íslenzka skáldið góðkunna hefur lengi
verið viðurkenndur fremstur íslenzkra skálda
þar vestra eftir að Stephan G. Stephansson leið.
Komið hafa út eftir hann nokkrar kvæðabæk-
ur vestan hafs, en engin hér heima fyrr en nú,
að Iðunnarútgáfan sendi frá sér kvæðasafn
hans allt í einkar vandaðri og fallegri útgáfu.
Hefur Arnór Sigurjónsson annazt útgáfuna og
ritað formála. I formálanum segir svo, meðal
annars:
„... Það má því í raun og rétti telja, að
maðurinn Guttormur J. Guttormsson, bóndi í
Nýja íslandi,. hafi að vísu fengið og þegið boð
íslenzku þjóðarinnar að sækja hana heim sum-
arlangt, en skáldinu Guttormi J. Guttormssyni
hafi eigi verið boðið heim fram til þessa. En
til þess er ætlazt, að með þessari heildarútgáfu
af kvæðum hans sé fyrir það bætt, með henni
sé skáldinu boðið heim. Og með því heimboði
þykjast útgefendurnir leiða fram órækt vitni
umþað, að niðjar íslendinganna, er vestur fóru,
hafa ekki enn horfið um almannaskarðið í myrk-
við þjóðanna vestra ...
Eigi þarf að efa það, að þessi myndarlega
útgáfa á kvæðum Guttorms verður kærkomiii
öllum ljóðelskum Islendingum. — Víkingurinn
býður skáldið Guttorm J. Guttormsson velkom-
ið heim.
VÍKINGUR
133