Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1976, Blaðsíða 7

Pabbi var formaður á áraskipi.
Hann hét Þorvaldur Klemensson
og var líka húsasmiður og á sumrin
vann hann að smíðum og hefur
smíðað mörg af þessum gömlu
notalegu timburhúsum sem enn
standa í Grindavík. Með honum
við smíðarnar var móðurbróðir
minn Sæmundur Tómasson, en
hann bjó í Reykjavík á Spítalastíg
3. Hann var líka trésmiður.
Þeir voru báðir formenn.
Fisklöndun
— Hvernig gekk sjósókn og
fisklöndun fyrir sig?
— Skipin gengu til netjaveiða,
línuveiða og handfæraveiða. Þegar
skipin komu upp undir lending-
una þá var fiskurinn dreginn upp á
seilarólar. Sérstakar nálar voru við
ólarnar, sem reyndar voru nú
snæri en ekki leðurreimar, þegar ég
man eftir þessu. Seilarnálunum
var stungið undir kjálkabarðið á
fiskinum og hann þannig þræddur
upp á seilina og fleygt fyrir borð.
Neðst á ólinni var spjald til þess að
fiskurinn reynni ekki af ólinni
hinummegin. Þetta var nauðsyn-
legt að gera áður en skipið tók niðri
í fjörunni, því annars gat það
brotnað undan hleðslunni.
— Það varð hlutverk okkar
krakkanna að fylgjast með bátun-
um í lendingunni. Ætla má að
visst fiskmagn hafi verið á hverri
seil, því þegar búið var að seila
hlupum við heim til þess að segja
mömmu og öðrum sem áhuga
höfðu hversu margar seilar höfðu
verið látnar í sjóinn áður en lent
var í vörinni.
— Ef mikið brim var í vörinni,
eða „lág“ einog það var nefnt. Þá
sögðu gömlu konurnar að það væri
ekki að marka það, því fleiri voru
látnir seila þegar brimaði, en þegar
skaplegt var í sjóinn.
— Lending á stóru áraskipi í vör
var vandasamt verk. Til þess þurfti
útsjónarsemi og verksvit. Þýð-
ingarmiklir voru svonefndir „skip-
haldsmenn11 eða „frammámenn“ en
í þann starfa voru valdir hraust-
ustu og stærstu mennirnir. Þeir
fóru fram á bóg og þegar þeir töldu
sig botna í fjörunni, þá stukku þeir
fyrir borð. Reyndar var bógurinn
nú nefndur „sax“. Sbr. að fara
fram á sax einsog það var nefnt.
Þegar aldan reið undir skipið að
aftan, settu þeir bökin undir kinn-
unginn til þess að hindra að skipið
steitti í fjörunni og svo þegar út-
sogið féll undan skipinu, létu þeir
það síga út svo mikið að það flyti.
Þetta var vandasamt verk og að-
eins á færi sterkustu manna. Þetta
gerðu þeir á meðan verið var að
„seila út“ kasta fiskinum fyrir borð
í seilarólunum.
— Frammámenn nutu virðingar
og ég heyrði oft sagt frá því að þessi
eða hinn hefði í svo og svo mörg ár
verið skiphaldsmaður hjá þessum,
eða hinum formanninum. Þetta
var því virðingarstaða.
Þessar myndir eru teknar f Grindavík árið 1936. „Mótorbátar" athafna sig við
bryggju í Grindavík. Neðri myndin sýnir Björgviaað snúa og skipstjóri þar er
Tómas Þorvaldsson. Á efri myndinni er bryggjan þar sem hægt var að skjótast
uppað og landa fiski.
V í K I N G U R
191