Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 15

*ÍÁTTÚRUFR.
77
Korpönd.
Nýr gestur á íslandi.
Eg brá mér út í Engcy 29. maí, til að kynnast æðarvarpinu
og taka myndir af fuglinum, meðan varplandið væri fullskreytt
«.f æðarblikum. Sá eg þá í varplandinu fugl einn, einkennilegan,
c-i' eg aldrei hafði séð áður. Það var önd á stærð við æðarfugl, al-
svört, nema spegillinn í vængjunum var hvítur, og hvítur blettur í
vöngunum meðfram augunum neðanverðum, og lítið eitt aftur
fyrir þau og upp með þeim að aftan. Eg komst nærri fuglinum
or gat vel athugað hann í góðum kíki. Sá eg, að regnbogahimnan
í augunum var hvít. Nefið var rauðgult eða gult. Fæturnir grá-
leitir með dökkum fitjum. Samkvæmt fuglalýsingum, er eg fletti
upp í, þegar á land kom, er þetta andarbliki af tegund þeirri,
sem heitir á latínu Oidemia fusca L. (á sænsku: Svata, norsku:
Sjöorre). Hún er náskyld svonefndri hrafnsönd (Oidemia
Jiigra (L)), sem er algeng við Mývatn. Önd þessi er algeng í
N.-Evrópu, en hefur ekki fyr sézt hér á landi, og ekki heldur á
■Grænlandi. Verpur hún víða við fjallavötnin í Noregi og Svíþjóð.
Fuglinn í Engey er bliki, og fylgir honum engin kolla af hans
iyni. Eru kollurnar svipaðar æðarkolíum, en rnikiu dekkri. Bliki
þessi í Engey hefur tekið tryggð við æðarkollu, sem er orpin og
á 3 egg. Þá daga, sem eg hefi athugað hann í eyjunni, sat hann
stöðugt við hreiður hennar, eins og venja er um æðarblika. Þó
hann færi um stund frá hreiðrinu, vegna þess að eg kom svo
nærri því, þá var hann óðar kominn þangað aftur. Varði hann
hreiðrið fyrir öðrum fuglum, og réðist á æðarkollur, sem voru
nærgöngular, goggaði þær með nefinu og flæmdi þær burtu. —
Enginn æðarbliki sat við hreiður þetta; hafði þessi aðkomufugl
þar einn húsbóndasætið. — Hér gæti verið um tvennt að ræða,
að bliki þessi og æðarkollan hafi makast, og í eggjunum í hreiðr-
inu felist bastarðar, eða þá, að gestur þessi hafi tekið tryggð
við kolluna eftir að hún var orpin. Þykir mér það líklegra, því
að Bjarni bóndi í Engey sá þennan aðkomufugl fyrst í varpinu
nokkrum dögum áður en eg kom þangað fyrst. 29. maí voru kom-
in 3 egg í hreiðrið og 31. maí voru eggin jafnmörg. Hefir þvi
kollan verið fullorpin. Annars bað eg Bjarna að hafa gætur á,
þegar kollan leiddi út, og athuga, hvort ungarnir væru nokkuð
írábrugðnir æðarungum.
Á Norðurlöndum verpir andartegund þessi mjög seint, síð-