Náttúrufræðingurinn - 1963, Blaðsíða 3

Náttúrufr. - 32. árgangur - 4. hefti - 143—192. siöa - Iieykjavik, janúar 1963
Bergþór Jóhannsson:
Þrír ættbálkar mosa
Þeir, sem a£Ia vilja sér upplýsinga um íslenzku mosaflóruna,
eiga varla um nema eina heimild að velja, en það er kaflinn um
mosana eftir Hesselbo í safnritinu The Botany of Iceland. Nú eru
meira en 40 ár síðan þessi ritgerð kom út, og á þeirn tíma hafa
verið gerðar miklar breytingar á fræðiheitum mosategunda, syste-
matískri niðurröðun og fyrri tegundir ýmist sameinaðar eða klofn-
ar í sundur í tvær eða fleiri tegundir. Þetta veldur að sjálfsögðu
þeim, er nota þurfa áðurnefnda ritgerð, talsverðum óþægindum.
Nokkurra tegunda hefur verið getið héðan síðan þessi ritgerð kom
út og getur verið afar erfitt að hafa upp á þeim öllum.
Undanfarin ár hef ég safnað nokkru af mosum og reynt eftir
beztu getu að nafngreina þá, og hef ég rekizt á allnokkrar nýjar
tegundir hérlendis, en af ofangreindum ástæðum ætla ég ekki að
geta Jjeirra allra hér, heldur hef ég valið Jjann kostinn að reyna
að gefa yfirlit um hvaða tegundir hafa fundizt hér, sem tilheyra
Jrrem ættbálkum mosanna. Þessir þrír ættbálkar eru ekki valdir
vegna Jjess, að Jjar hafi orðið meiri breytingar en í öðrum ættbálk-
um, Jrær eru hlutfallslega minni en í flestum öðrum, heldur af
hinu, að mosarannsóknir eru ákaflega tímafrekar og mér hefur
ekki unnizt tími til að ljúka greiningu á öllu Jrví, er ég hef safnað,
en hef að mestu lokið við J^að, sem tilheyrir Jjessum ættbálkum.
í þessum ættbálkum hefur miklu meira verið um að fyrri teg-
undir hafi verið sameinaðar, en að jxer hafi verið klofnar í fleiri
tegundir. Ég mun geta þess hér, ef tölusettar tegundir í Botany
of Iceland hafa verið lagðar niður sem sjálfstæðar tegundir. Allra
tölusettra tegunda í B.I. er getið hér, en þeim, er getið liafði verið
héðan áður, en eru ekki taldar fullgildar í B.I., er sleppt, nema
þær hafi fundizt hér síðan. Engan veginn er öruggt, að ég hafi haft
upp á öllum tegundum, sem getið hefur verið héðan síðustu fjöru-