Samvinnan - 01.05.1948, Side 25

14. MAÍ 1898
(Framhald af bls. 13).
Æskuheimilið mitt gamla er aftur komið í
auðn. Og nú eru bæjarhúsin þar fallin llest
og túnið farið að láta litinn. Engar líkur
eru til þess að þar verði numið land að
nýju. — Engan mun fýsa framar að sækja
á þann bratta. — Og dalajarðirnar, sum-
ar hverjar a. m. k. ,eiga ekki rétt á sér, að
ýmsra dómi. Enda hafa þær fleiri týnt töl-
unni nú á síðustu árum en þessi eina, bæði
í þessari frágreindu sveit og annarsstðar.
Þó er undanhaldið ekki algert. Athyglis-
vert viðnám er veitt þarna. Eg sé t. d. háaldr-
aða móður og miðaldra son á einu heimili, og
ekki fleira manna. Þau hafa verið þar tvö
ein síðari árin. Þau vilja ekki yfirgefa dala-
jörðina sína, enda hefur konan átt þar heima
hart nær hálfa öld, og sonurinn borinn þar
og barnfæddur. A öðru heimili sé eg ekkju
með dætur sínar 7 og einn son, öll ung. Ann-
að fólk hefur ekki verið þar, nema þá stutta
stund í einu, síðan heimilisfaðirinn lézt fyrir
5 árum. Ekkjan vill ekki láta jörðina sína af
hendi. — Og eg sé jafnvel á einu heimili að-
eins einn karlmann. Og á flestum öðrum
dalajörðum þar, sem enn eru í byggð, má
telja fólkið á fingrum annarrar handar sér.
En þetta fólk mun yfirleitt veita viðnám í
undanhaldinu, meðan þess nýtur við. Það
viðurkennir ekki að dalajarðirnar eigi engan
rétt á sér. — Enda hafa þar víða verið gerð
stór og myndarleg átök til bættra lífskjara.
Hugur manns þarfnast ekki húsaskjóls þó
hann leggi í leiðangra um rúm og tíma. Þess
vegna hefi eg getað vitjað hins hrunda æsku-
heimilis míns úr fjarlægð, og dvalið þar nú
þessa köldu maídaga, séð mig þar um, og
minnzt 50 ára kornu minnar þangað. Eg hefi
yljað mér við arinn minninganna.
16. maí, 1948.
Þortnóður Sveitisson.
ÚT V ARPSÞÁTTURINN
(Framhald af bls. 13)
Vel má vera, að þcim, sem þama ciga
hlut að máli þyki miður að þcssuin
málum sé hreyft. En hitt væri þó mikl-
um mun lakara, ef sú skoðun færi að
ryðja sér til rúms, að útvarpshlustend-
ur Iáti bjóða sér allt, án þess að þcir láti
til sín heyra. Kæruleysi er ekki eigin-
leiki, sem óþarfur er I útvarpssölum.
Þegar hlustendur verða hans varir, cr
réttmætt að þeir komi aðfinnslum sín-
um á framfæri. Útvarpið cr til orðið
fyrir þá, en hlustendumir ekki fyrir
stofnun og starfsmenn. Þjóð, sem metur
sjálfa sig og menningu sína mikils, hlýt-
ur að gera miklar kröfur til ríkisút-
varps sínns. Annar mælikvarði á þar
ekki við. FROSTI.
KONURNAR OG SAMVINNAN
(Framhald af bls. 23).
man Street í London, var svar henn-
ar jafnan eitthvað á þessa leið: Heið-
urinn er ykkar allra, samvinnu-
kvenna landsins, og gildasamband-
inu hefur verið sýndur mikill sórni
og störf þess metin með því að veita
mér O. B. E.-heiðursmerkið (Order
of the British Empire). Og þetta er
viðurkenning fyrir allar samvinnu-
konur landsins og þau miklu og
margvíslegu störf, sem þær vinna
landi og lýð til hagsbóta.
f þakkarávarpi frú Cook segir
hún: Hinn mikli heiður og viður-
kenning, sem samvinnukonum lands-
ins hefur verið sýndur, mun verða
til þess að hvetja okkur aliar til auk-
inna starfa og átaka.
,yá/du eklii svona hraít, maður, fólkið hefur
eklii tima lil að skoða barnið."
„Við höfum til það, sem hún er að biðja
um; hvað á ég þá að gera?"
ÚR ÝMSUM ÁTTUM
Ársþingi brezku samvinnufélaganna og
brezka samvinnuflokksins er nýlokið. Sam-
kvæmt skýrslum varð félagsmannatala brezku
kaupfélaganna í árslok 1947 9.970.000 eða
rétt innan við 10 millj. manna. Vörusala
allra félaganna nam 443.000.000 sterlings-
punda, og er það um 40.000.000 sterlings-
pundum meira en árið áður, eða um 10%
aukning.
★
Sjálfsala. Ýmsir halda, að sjálfsala eða sjálf-
afgreiðsla viðskiftamanna í verzlun geri
nauðsynlegan heljarstóran gólfflöt og marg-
brotinn útbúnað. í nýlegu hefti af banda-
ríska samvinnublaðinu The Cooperator eru
birtar myndir og lýsingar, sem sýna, að svo
þarf ekki að vera. Nýlega er tekin til starfa
slík sjálfafgreiðslubúð hjá Morningside-kaup-
félaginu í New York. Þar starfa sex manns í
búð og 650 manns verzla þar að jafnaði á
dag. Verzlunin nemur 5700 dolluruin á viku.
Gólfflötur verzlunarhússins er 20x40 fet, og
þar fást á sömu hæðinni nýlenduvörur, græn-
meti og mjólkurvörur úr sérstökum kæli-
skápum. Aðeins þrír af þessu sex manna
starfsliði eru starfandi í búðinni sjálfri. Þeir
eru deildarstjórinn, aðstoðarmaður hans og
stúlka, sem telur peningana. Þessi aðferð við
vöruafhendingu, að láta viðskiftamennina
afgreiða sig sjálfa, ryður sér talsvert til rúms,
er ódýrari en gamla aðferðin og virðist ekki
þurfa mikið húsrúm.
★
Frosið grœnmeti. Bretar eru nú farnir að
fá hraðfryst, amerískt grænmeti og ávexti, og
segir samvinnublaðið Cooperative Nevvs ný-
lega, að þetta sé hin mesta dýrindisfæða ög
mikil framför. Nokkra aðgæzlu þarf við með-
ferð vörunnar, en lnin er sem ný og heldur
næringargildi sínu að mestu. í Bandaríkjun-
um eru komnar upp sérstakar verzlanir, sem
verzla eingöngu með þessa vöru. Eru búðar-
borðin þá sérstakir kæliskápar, og ganga liús-
mæðurnar um og velja tegundirnar. Varan
er mjög smekklega innpökkuð, í vaxbornar
umbúðir, og skammtarnir hæfilega stórir.
★
Brezki samvinnuflokkurinn. Á nýliðnu
þingi brezka samvinnuflokksins lét einn af
helztu forvígismönnum flokksins, A. V. Alex-
ander landvarnarmálaráðherra, í Ijós þá
skoðun sína, að sunnudagsblað samvinnu-
manna, „Reynolds News“, væri í hættu frá
kommúnistískum áhrifum. Ritstjóri blaðsius
svaraði Alexander í blaði sínu og sagði m. a.:
„Reynolds News“ vill ekkert hafa saman að
sælda við brezka kommúnistaflokkinn. Að
áliti blaðsins er hann alveg eins liysterískur
og skilningssljór á sinn liátt og sumir anti-
kommúnistarnir okkar eru að verða á sinn
hátt. .. . “
25