Neisti - 23.04.1978, Side 8

NEISTI -i.tbl 1978 ■' 8
verkalýðsmál
VERKALÝDSPÚLITÍK FYLKINGARINNAR
POLITISK VERKEFNI VERKALYÐSHREYFINGARINNAR
Fyrir utan A 1 þ i n g i s h ú s i ð í B S R B - v e r kf a 11 i n u f haust.
r dag 1. mai - alþjóðlegan
baráttudag verkalýðsins - leyf-
um við okkur þann munað að
hífa okkur örlitið upp á hærra
"plan" og taka til umfjöllunar
verkalýðsmálapólitik Fylking-
arinnar 1 viðu pólitisku sam-
hengi. Hve.rt er raunverulegt
pólitiskt viðmið þeirra krafna
sem við höfum sifellt verið
að hamra á hér á síðum
Neista og innan verkalýðs-
hreyfingarinnar? Hvernig
tengjast þær stjórnlistarlegu
markmiði okkar - hinni sós-
íalisku byltingu og uppbygg-
ingu sósí'alisks þjóðfélags?
Og hver eru pólitisk verkefni
verkalýðshreyfingarinnar nú
í ljósi þess ?
LÝÐRÆÐISKRÖFUR FBK
OG SÖSfALISMINN
Sá sósíalismi sem við stefn-
um að grundvallast í stórum
dráttum á því að verkalýðs-
stéttin sjálf stjórni efnahags-
lifinu ot* framvindu þjoðfel-
a^sins í gegnum smar eigin
lyðræðislegu valdastofnanir.
M. o. ö. verkalyðsstettin
byggir upp eigin skipulags-
tæki, sem eru samræmd og
miðstýrð og ná til þjoðfél-
agsins alls, og á þeirri sjálf-
skipulagningu stéttarinnar
hvila hornsteinar þess verka-
lýðsríkis sem við stefnum að.
Þessar valdastofnanir eru
lýðræðislega uppbyggðar-;
þar geta hin pólitísku samtök
verkalýðsstéttarinnar lagt
stefnu sina undir dóm stéttar-
innar og barist á lýðræðisleg-
an hátt fyrir henni. Það eru
umrædd skipulagstæki sem
eru handhafar hins stéttar
lega og pólitfska valds, en
ekki ákveðnir flokkar, einn
eða fleiri.
Slíkt virkt lýðræði köllum
við öreigalýðræði. -Að slíku
lýðræði stefnumvið, enda
er það grundvöllur þess sós-
íalisma er við stefnum að.
Hér viljum við taka undir orð
Lenins, að markmið okkar
er að "sérhver eldabuska
þurfi að vera fær um að taka
þátt í stjórnun ríkisins."
Ef við nú tökum verkalýðs-
málastefnu Fylkingarinnar
eins og hun kemur fyrir,
hvernig tengist hún þessu
markmiði? Er þetta ekki
bara innantóm slagorð í til—
efni 1. mai?
T stórum dráttum gengur
verkalýðsmálastefna FBK út
frá þeirri meginforsendu, að
auka virkni og sjálfstætt
frumkvæði stéttarinnar f
þeirri dægurbaráttu sem
fram fer hverju sinni. í
þessu samhengi höfum við
stöðugt hamrað á margvis-
legum kröfum um aukið lýð -
ræði innan verkalýðshreyf-
ingarinnar - aukna upplýsinga-
miðlun og innsýn stéttarinnar
í eigin hagsmunamál. Við höf*-
um stöðugt hamrað á því og
krafist að leyndin yfir samn-
ingsgerð verkalýðshreyfing-
arinnar verði afnumin og sett
fram kröfuna um opna samn-
ingafundi. Við höfum si og æ
ítrekað kröfur um að hafið
verði öflugt uppfræðslustarf
innan verkalýðshreyfingarinn-
ar, aukinn blaðakost á vegum
verkalýðsfélaganna, aukna
fundastarfsemi, tiðari félags-
fundi o. sv. fr. Siðast en ekki
sist, höfum við krafist þess
að hinir pólitfsku straumar
meðal verkalýðs stéttarinnar
seu jafn réttháir bæði f stofn-
unum hreyfingarinnar, blaða-
kosti og á fundum.
Eins og ástandið er í dag þá
miðast þessar kröfur við það
að fóstra upp þann kjarna
verkafolks sem í dag kemur á
einhvern hátt nálægt verkalýðs-
félögunum og starfi þeirra.
Hér er um að ræða trúnaðar-
menn á vinnustöðum, stjórn-
arfólk úr hinum ýmsu verka-
lýðsfélögum og það verkafólk
sem tekur virkan þátt í
verkfallsrekstri hverju sinni.
Þessum kjarna þarf að skapa
fyllstu möguleika til að skóla
sjálfan sig, svo hann geti
breitt út virkni sina, þekkingu
og barattuanda meðal breiðari
hóps stéttarinnar, eflt sam-
kennd þessa fólks og stéttar-
vitund. Þessi kjarni sem er
tiltölulega áhugasamt fólk,
nýtur lítillar almennrar upp-
fræðslu hva ð varðar bráðnauð-
synlega hluti. Við getum tekið
dæmi eins og nauðsyn þess að
hafa sæmilegt inngrip í frum-
skóg gildandi kjarasamninga,
stjórnunarstörf og rekstur
verkalýðsfélaganna, störf trún-
aðarmanna, skipulagslega upp-
byggingu heildarsamtakanna,
sögu verkalýðshreyfingarinnar
o. fl. o. fl.
Þetta verður auðvitað enn
nauðsynlegra ef vandamálið
er skoðað í viðara pólitisku
ljósi. Hvernig getur
stéttin notað þá dægur
baráttu sem háð er til
a ð skóla sig og undir-
búa fyrir sköpun þess
sósialiska s amféjag s
sem hún ein getur
1 e i 11 ?
Það er í þessu samhengi,
sem við leggjum svo mikla
áherslu á, að verkalýðsstétt-
in fái reynslu f þeim lýðræðis
legu starfsháttum sem hun
þarf að beita við uppbyggingu
hins sósialiska samfelags, en
þá reynslu þarf hún að öðlast
við núverandi aðstæður i dæg-
urbaráttunni. An slíkrar
reynslu og skólunar eru tvær
hættur fyrir hendi: A nnars
vegar að stéttin verði hrein-
lega brotin á bak aftur, þeg-
ar valdataka stendur fyrir
dyrum. Um það höfum við
gnótt: dæma úr sögunni. Hins
vegar að það verkalýðs riki
sem upp ris verði meira og
minna afbakað og ummyndað
skrifstofuveldi, eins og öll
verkalyðsríki nútfmans. Við
fullyrðum þvi blákalt, að
pólitisk viðmið þeirra krafna
sem hér hafa veriö raktar,
er að þroska meðal ísl.
verkalýðsstéttar þær eigindir
og baráttuhæfni.,sem þurfa til
að vera aðalsmerki þeirrar
verkalýðsstéttar, sem brjóta
mun niður völd auðvaldsins
og byggja upp sósialismann á
á fslandi.
STETTARLEGT OG POLI-
TfSKT sjalfstæði
VERKALtÐSHREYFING-
ARINNAR
Þegar við ræðum og metum
brýnustu pólitisku verkefni
verkalýðshreyfinga'rinnar, þá
er eitt grundvailaratriði,
sem við verðum að hafa í
huga, enþað er algert
og óskorað stéttarlegt
o g pólitiskt sjálfstæði
verkalýðshreyfingar-
innar gagnvart auð-
valdinu. Þetta er frum-
skilyrði allrar raunhæfrar
verkalýðspólitíkur. Þetta
lykilatr'iði felur í sér baráttu
gegn stéttasamvinnustefnunni
f öllum hennar birtingarmynd
um. Þetta þýðir t.d. þegar
verkalýðshreyfingin mótar
kjarakröfur sinar, að hún
gangi ekki út frá greiðslu-
þoli atvinnuveganna, eða
skiptingu launakökunnar,
heldur út frá raunsæju mati
á eij;in baráttustyrk.
Stéttarlegt sjálfstæði felur
enn fremur í sér hatramma
baráttu gegn öllum tilraunum
í þá átt að klafbinda verka-
lýðshreyfinguna og draga
hana til ábyrgðar fyrir
ákveðnum lausnum á kreppu
auðvaldsins, sem fela í sér
að byrðunum er velt yfir á
herðar verkafólksins.
Baráttan fyrir pólitisku
sjálfstæði verkalýðshreyfing-
arinnar þýðir enn fremur
harða og miskunnarlausa
baráttu gegn hinum pólitisku
birtingarmyndum stéttasam-
vinnustefnunnar, en þar er
mikilvægust andstaðan við að
verkalýðsflokkarnir fari f
samsteypustjórnir með borg-
araflokkunum. Slfkar stjórnir
koma óhjákvæmilega til með
að skerða sjálfstæði verka-
lýðshreyfingarinnar. f slík-
um samsteypustjórnum verð-
ur það hlutverk verkalýðs-
flokkanna að tjoðra samtök
verkalýðsins, - tryggja að
verkalýðshreyfingin sitji með
hendur i skauti, en að öðru
leytiverða þeir aldrei nema
gislar auðvaldsins.
Þaðeruað verða viðurkennd-
ar leikreglur af hálfu auð-
valdsins að hafa samráð við
skrifræði verkalýðshreyfing
arinnar varðandi hinar ý: nsu
lausnir á þeim vandamálum
sem hrjá efnahagslif auð-
valdsins, gegn þvi að skrif-
ræðið sýni auðvaldinu fyllsta
'trúnaðartraust. Hingað til
hefur auðvaldið ekki þurft að
óttast, að skrifræðið beri bær
vefrettir á torg. En þessu
þarf einmitt að berjast gegn
og krefjast þess að leyndin
og þagnarskyldan verði brotin
niður. Leyndin og þagnar
skyldan þjóna auðvaldinu fyrst
og fremst, en veikir verka-
lýðshreyfinguna. f stað þess
þarf verkalýðsforystan að
temja sér þær hefðir, að auð-
valdið geti alls ekki treyst
henni.
Siðast en ekki sist þýðir
pólitiskt og stéttarlegt sjálf-
stæði verkalýðshreyfingarinn
ar kerfisbundna pólitfska bar-
áttu gegn erindrekum Sjálf-
stæðisflokksins innan verka-
lyðshreyfingarinnar.
GEGN "AGENTUM" IHALDS-
INS INNAN VERKALÝÐS-
HREYFINGARINNAR
Hvað merkir þessi krafa?
Þýðir hún það, að við ætlum
að hreinsa út úr verkalýðs-
hreyfingunni alla þá sem
styðja Sjálfstæðisflokkinn á
einn eða annan hátt ? Nei,
alls ekki. Heldur er það
markmið okkar að grafa und-
an völdum hinna raunverulegu
fulltrúa íhaldsins, þeirra full-
trúa þess sem við vitum að
eru ekki annað en beinir og
milliliðalausir erindrekar
auðvaldsins i samtökum verka
fólks . 1 þessu samhengi get-
um við tekið forystuna úr sam
tökum verslunarmanna og
Sjómannafélagi Rvíkur, sem
skýrt dæmi um þessa "agenta'
auðvaldsins. En þessi krafa
býðir ekki að við vinnum bug
á þessum fulltrúum íhaldsins
með einhverjum skipulagsleg-
um aðgerðum, með þvi t. d.
að gera " kúpp" við kjör í
tilteknar stofnanir innan
ve rkalyðshreyfingarinnar.
Hin verkalýðssinnuðu öfl,
verkalýðsflokkarnir og bylt-
ingarsamtökin verða að sam-
einast um það verkefni að
taka upp opna pólitíska bar-
áttu gegn íhaldinu innan verka
lýðsíélaganna, sérstaklega í
þeim félögum sem íhaldið hef
ur hvað mest ítök. Þetta má
gera t. d. á þann hátt að stilla
upp listum til stjórnarkjörs
í viðkomandi félögum á grund-
velli ákveðinnar baráttustefnu
sem stillir íhaldinu upp við
vegg og afhjúpar það sem
erindreka borgarastéttarinn-
ar. Slík pólitisk barátta gegn
íhaldinuinnan verkalýðshreyf-
ingarinnar sem væri kerfis-
bundin yrði til þess að veikja
ítök þess innan verkalýðs-
samtakanna, ásamt þeirri
staðreynd hve mikið fylgi
Sjálfstæðisflokkurinn á með-
al stéttarinnar, hefur mjög
veikt verkalýðshreyfinguna
bæði pólitiskt og faglega.
En fást verkalýðsflokkarn-
ir til slíkrar pólitiskrar bar-
áttu gegn íhaldinu? Lætur
Alþýðubandalagið sér það
ekki vel líka að vera í helm-
ingaskiptastjórn með íhald-
inu ílðju? Hvers vegna bjóða
ekki vinstrimenn fram innan
VR? Staðreyndin er sú að
verkalýðsflokkarnir munu
ekki fást til þess nema til
neyddir.
GEGN SAMSTEYPU-
STJORNUM
Við höfum rætt hér hvernig
samsteypu.stjórnir verkalýðs-
flokka og borgaraflokka
skerða óhjákvæmilega sjálf-
stæði verkalýðshreyfingar-
innar. Verkalýðsflokkarnir
geta vegna áhrifa sinna inn-
an verkalýðssamtakanna hald-
ið þeim niðri vegna "mikil-
vægis stjórnarsamstarfsins".
Reynslan sýnir okkur hvernig
auðvaldinu hefur tekist með
samsteypustjórnumi, að gera
verkalýðsflokkana og verka-
lýðshreyfinguna að ósjálf-
bjarga gislum sinum. Ut frá
hagsmunum verkalýðsstéttar-
innar er það þvi glæpsam-
legt athæfi af hálfu verka-
lýðsflokkanna að ganga inn í
slikar stjórnir.
En glæpurinn er ekki minni
ef við skoðum þetta út frá
öðru sjónarhorni. Samsteypu-
stjórnirnar, t. d. siðustu tvær
vinstri stjórnir, fela ætfð 1
sér vanrækslu á þvi höfuð-
verkefni að byggja upp verka-
lýðshreyfinguna sjálfa til
sjálfstæðra átaka, einmitt
þegar mest riður á. Hér er
ekki um það að ræða að
byggja hana upp, bara til
sóknar í kjarabaráttunni,
heldur einnig og ekki siður
að byggja hana upp
sem valdatæki, sem
staðið gæti undir
pólitískum völdum.
rstað þess að láta sig
dreyma um stjórnarþátttöku
með borgaraflokkum bæri
verkalýðsflokkunum að ein-
beita sér að þessu uppbygg-
ingarverkefni verkalýðshreyf-
ingarinnar, þ. e. byrgja
hana upp sem virka og
lifandi fj öldahreyfingu
og tengja þá uppbygg-
ingu s tj ó r na r a n d s t ö ð u
starfi á þingi. Þannig
mun slagorðið samfelld ,
stjórnarandstaða öðlast raun-
hæft inntak.
Framhalc á bls. 11.