Stúdentablaðið - 25.01.1974, Blaðsíða 3

Framkvæmdir herstjórnarinn
Starfsemi erlendra einokunar-
hringa, sem aftur hefur verið
tekin upp í Chile, sýnir glögg-
lega enn einu sinni hvers skip-
anir herstjórnin var að fram-
kvæma. þegar valdaránið var
framið.
Erlendu auðhringarnir kepp-
ast, hver sem betur getur að
leggja fram fé í þjóðarframleiðsl
una. Þeir vita, hvað þeir eru að
gera. þegar þeir bjóða Chile ný
lán. Eftir að fyrstu fréttirnar
bárust um valdaránið i Chile,
fór koparverðið á heimsmark-
aðnum að hækka ört. Nú er
orðið ljóst, hvernig ástandið er
í landinu — landið hefur verið
„bólusett gegn kommúnisma"
eftir því, sem herforingjar og
starfsmenn stjórnarinnar segja,
en sú staðreynd tryggir að þeirra
áliti erlendu fé og ágóðahlurum
erlendra félaga og banka öryggi.
Ismail Huerte Diaz hefur
snúið aftur frá Bandaríkjunum
með 300 milljón dollara lán, og
Eduardo Cano, hershöfðingi kom
með 130 milljón dollara lán frá
Brasilíu og Argentínu. Ailir
gangar á hótelum og ráðuneyt-
um í Santiago eru fullir af full-
trúum Alþjóðagjaldeyrissjóðsins,
Alþjóðabankans, bandaríska þró-
unarbankans og bandarísku
nefndarinnar hjá „Framfara-
bandalaginu" Lífið í Chile sýn-
ir með hverjum herstjórnin er
í bandalagi og fyrir hvers konar
framförum hún berst.
í janúar þegar Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn mun ræða utan-
ríkisskuidir Chile, er öruggt, að
sagan frá síðast liðnu ári, þeg-
ar Bandaríkin neituðu að . fram-
lengja greiðslufrest Chile, mun
ekki endurtaka sig.
Á hverjum degi berast fregn-
ir frá Chile, sem segja frá því
að erlendir auðhringar, einkum
bandariskir, fá aftur forréttindi
sín. Bandarísk félög, sem voru
þjóðnýtt af Einingarstjórninni,
eins og t.d. Ford og Dow Che-
mical, sem eitt sinn stjórnuðu
steinolíuiðnaði landsins, eru að
snúa aftitr.
Valdaránið, kúgun framfara-
sinnaðra afla, fjöldamorð á föð-
urlandsvinum, fjöldahandtökur
og pyntingar og bygging fanga-
búða — allar þessar „bólusetn-
ingar gegn Marxistaplágunni"
hafa reynzt nauðsynlegur for-
leikur fyrir aðalverkefni valda-
ránsins, en það er að koma aft-
ur á fámennisstjórn og stjórn
erlendra auðhringa.
í dag haldast stjórnmálalegt
ofbeldi og efnahagslegt í hend-
ur í Chile. Yfir 400 félög, sem
höfðu verið þjóðnýtt er skilað
til fyrri eigenda.
GengisfeUing pesosins og af-
nám verðlagseftirlits hafa orsak-
að gífurlega verðhækkun. Verð
á helztu neyzluvörum hefur
hækkað gífurlega. Verð á far-
gjöldum hefur þrefaldazt. Verka-
mennirnir, sem misstu atvinnuna
eftir valdaránið vegna stuðnings
við Einingarstjórnina, eru enn
atvinnulausir en hjá öðrum eru
launin „frosin" og vinnuvikan
hefur lengzt.
Herforingjarnir sjá „ógnun
um marxisma" í hverri kröfu
um grundvallar lýðræðis- og
efnahagsréttindi. Það er þess
vegna, sem þeir hafa gert öll
framfarasinnuð samtök. flokka
og verkalýðsfélög útlæg. Flest-
um leiðtogum þessara samtaka
Fasíska herforingjastjórnin
hefur handtekið Luis Corvalan,
þingmann og formann Komm-
únistaflokks Chile, Clodoairo
eyda, utanríkisráðherra í stjórn
Allendes, og Alberti Bachelet,
hershöfðingja úr flughernum.
Hinn síðasmefndi hefur verið
dæmdur til dauða fyrir að hafa
veitt forstöðu þeirri deild fjár-
málaráðuneytisins, sem annaðist
matvæladreifingu. Almeyda eru
ásamt 40 öðrum leiðtogum Ein-
ingarflokks Alþýðunnar (Uni-
dad Popular) í haldi í fangabúð-
um, sem settar hafa verið upp
á hinni hrjóstrugu Dawsoneyju
í Magallanes-sundi. Fangarnir á
þessari eyju búa við verstu skil-
yrði. Þeir hafast við í bröggum
og eru neyddir til að vinna
þrælkunaivinnu frá klukkan 5 á
morgnana til kl. 7 á kvöldin.
Luis Corvalan, kennari, blaða-
maður, formaður chilenska
kommúnistaflokksins og þing-
maður, hefur unnið mikið starf
hefur verið varpað í fangelsi,
pyntaðir eða teknir af lífi. Þetta
er eðlilegur og nauðsynlegur bak-
grunnur fyrir reglur fámennis-
stjórnar erlendra auðhringa.
Bandarískir auðhringar hafa
árlega grætt 200 milljón dollara
í nettóhagnað frá Chile. Það er
ekki 'erfitt að gera sér í hugar-
lund, hvernig verkalýður Chile
er rændur núna.
Leiðtogar herstjórnarinnar
vilja líta út sem hreinskilnir,
þegar þeir segja, að verkamenn-
irnir verði að þjást og að er-
lendir bankar og auðhringar
megi starfa óhindrað í Chile.
En þeir segja ekki frá því, að
þeir voru að framkvæma skip-
anir verndara sinna frá fjölþjóð-
Iegu fyrirtækjunum, þegar þeir
tóku völdin og beittu verkalýð-
í þágu verkalýðshreyfingar og
framfaraafla heimsins. Hann er
nú í haidi í kjallara Herakad-
enníu Chile.
Clodoniro Alaeyd, fyrrverandi
utanríkisráðherra, er meðlimur
miðstjórnar Sósíalistaflokks Chile
og starfaði sem háskólaprófessor
áður en alþýðustjórnin komst
til valda. Alaeyda, sem er rúm-
lega fimmtugur að aldri, þjáist
af of háum blóðþrýstingi. Þrátt
Stúdentaþingið í Osló, sem
er fulltrúi 20.000 norskra stúd-
enta gerði 14. sept. 1972 svo-
fellda samþykkt: „ísland hefur
fært fiskveiðilögsögu aína úr 12
í 50 rnílur. Þetta er gert í trássi
við stórveldahagsmuni Bretlands
og V-Þýskalands. Úrskurður
Haag-dómstólsins sýnir að forms
atriði (formalisme) í milliríkja-
deilurn má sín meira en tillit
til lífsafkomu smáþjóða. Við
teljum náið samband á milli
baráttunnar, sem íslenzka þjóðin
nú háir, og andstöðunnar gegn
aðild Noregs að Efnahagsbanda-
lagi Evrópu. Hvorttveggja er
barátta fyrir efnahagslegu sjálf-
stæði."
Hvers vegna er nauðsynlegt
inn ofbeldi.
Fyrir valdaránið höfðu blöð í
Chile og öðrum löndum birt
frásagnir af brögðum banda-
rískra auðhringa til að yfirbuga
Einingarstjórnina. Þ.á.m. var
greinaflokkur eftir bandaríska
blaðamanninn G. Anderson.
Greinar hans sönnuðu, að ITT,
einn stærsti bandaríski auðhring-
urinn átti þátt í undirbúningi
valdaránsins.
Nú er engin þörf á slíkum
sönnunum. Sá ruddalegi máti,
sem herstjórnin notar til að
koma Iandinu og þjóðarauðnum
undir algera stjórn erlendra auð-
hrimga, sýnir hver stjórnaði
valdaráninu og í hvers nafni
það var framkvæmt.
D. Ardamatsky,
fréttaskýrandi APN.
fyrir það neyða fasistarnir hamn
til að vinna jafn mikið og fé-
lagar hans. Auk þess verður
hann stöðugt fýrir ótrúlegusru
auðmýkingum.
Á þessum árstíma er fimm,
tíu og alk upp í fimmtán stiga
frost á Dawson eyju. Nú er vor
í Chile. Á sumrin fer hitastigið
varla upp fyrir fimm stig C.
Flestir fanganna á Dawson-
Framhald á 9. síðu.
að færa fiskveiðimörkin út,
þannig að þau nái yfir land-
grunnið allt? Matvælaskorturinn
í heiminum í dag er geigvæn-
lagur. Hafið er stórt matvæla-
forðabúr, en auðæfi þess verður
að nýta á réttan hátt miðað við
framtíðarsjónarmið. Reynslan er
sú, að hin efnahagslega öflugu
ríki nota fiskafurðir sínar á
rangan hátt. Hinn eggjahvítu-
ríki fiskur hefur verið notaður
til eldis alikjúklinga og loð-
dýra til þess að allsnægtaborgar-
ar geti orðið enn feitari og til
þess að borgarafrúrnar geti
spókað sig í minkapelsum.
Einungis strandríkin, þar sem
fólkið er háð vel skipulögðum
Framhald á 9. Tðu.
ályktar um Chile
11. SEPTEMBER 1973 hcppnaðist bandarísku heims-
valdastefnunni og stórborgarastétt Chile að brjóta á bak
aftur sókn alþýöu landsins fyrir frelsi, lýöræði, mann-
réttindum og sósíalisma. Með fasísku valdaráni var lög-
legri stjórn Allendes forseta steypt, enda gefið að sök að
hafa hreyft við hagsmunum bandarísku cinokunarauð-
hringanna m.a. ITT og Kennecott.
Tugþúsundir manna hafa síðan vcrið myrtar, sprcngju-
árásir gerðar á fátækra- og verkamannahverfi, öll sam-
tök vinstri manna og verkalýðs veri ðbönnuð, enn aðrar
tugþúsundir sitja í fangclsum og fangabúðum herforingja-
stjórnarinnar og verða að þola viðbjóðslcgar pyntingar.
Fasisminn ■ Chilc hefur fyrst og fremst ráðist gegn
vcrkalýðsstéttinni, en jafnfram hefur grimmdin beinst að
stúdcntum og menntamönnum. Morð hafa vérið framin á
mörgum bestu tónlistarmönnum, rithöfundum og Icikur-
um þjóðarinnar.
Almenningsálitið í heiminum hefur fordæmt þessa glæpi
bandarísku hcimsvaldastcfnunnar og fasismans í Chilc, og
í flestum löndum hafa sprottið upp almenningssamtök til
stuðnings alþýðu í Chilc í baráttu hennar fyrir sósíalisma
og gegn fasisma og heimsvaldastefnu.
Stúdcntaráð Háskóla Islands lýsir yfir eindreginni sam-
stöðu með stúdcntum, verkamönnum og allri alþýðu
Chilc i þessari baráttu. Ráðið skorar á allan almenning
hér á landi að láta i Ijós andúð sína á framfcrði valda-
ræningjanna í Chilc. Stúdcntaráð heitir á islensk verka-
lýðssamtök ,stjórnmáIaflokka og alla alþýðu að taka
höndum saman um cfnahagslcgan og stjórnmálalegan
stuðning við baráttuna gegn fasismanum i Chilc.
Stúdcntaráð Háskóla íslands krefst þess af íslcnsku
ríkisstjórninni að hún taki af allan vafa um afstöðu sína
og slíti þcgar og algcrlcga öllu stjórnniálasambandi við
hcrforingjastjórnina í Chilc.
FJÖLDI MANNS
í FANGABÚÐUM
Ávarp Andspyrnuhreyfingarinnar „Chile Democratio”
um Alþjóðlega samstöðu
Dag Österdal, gestur 1. des. nefndar
frá Stúdentaþinginu í Osló:
Um afstöðu Noregs
og norskra stúdenta
til landhelgismálsins
og erlendra herstöðva
STÚDENTABLAÐIÐ — 3