Stúdentablaðið - 01.05.1983, Blaðsíða 4

4
STÚDENTABLAÐIÐ
Silja Aöalsteinsdóttir og Svavar Sigmundsson:
Nokkur orö um íslensku
fyrir erlenda stúdenta
f síðasta tölublaði Stúdentablaðs-
ins skrifar Stefán Steinsson um
kennslu í íslensku fyrir erlenda
stúdenta við Háskólann og varpar
fram þeirri spurningu hvort þar sé á
ferðinni námsgrein á viiligötum.
Þar sem við erum bæði kennarar
í þessari grein viljum við koma á
framfæri nokkrum athugasemdum
við málflutning Stefáns, bæði til að
leiðrétta misskilning sem fram
kemur hjá honum og skýra ögn
nánar fyrir lesendum blaðsins
hvernig þessari kennslugrein er
háttað. Ekki vitum við til að Stefán
hafi haft fyrir því að tala við neinn
af kennurum i greininni til að
kynna sér málavöxtu, og hefði
hann þó vel mátt gera það.
Stefán segist hafa fylgst með
nemum á fyrsta ári í vetur og nefnir
m.a. að talæfingatímar hafi orðið
helmingi færri en til hafi staðið.
Þetta er að nokkru leyti rétt, þar
sem öðrum byrjendahópnum var
skipt í talæfingum vegna fjölda
nemenda. Hinum hópnum varekki
skipt.
Fyrirkomulag námsins er annars
það að vegna fjölda stúdenta á
haustin (ca. 50 nýstúdentar) er
hópnum skipt í tvennt eftir kunn-
áttu. Það er því ekki rétt hjá Stefáni
að ailir séu settir á sama bekk. En
þetta fyrirkomulag er aðeins á
haustmisseri, á vormisseri er báð-
um þessum hópum slegið saman í
einn, vegna þess að fé hefur ekki
fengist til að hafa hópinn áfram
tvískiptan þótt sótt hafi verið um
það. Aðeins 6 tímar eru þá á viku á
vormisseri til málkennslunnar, og
hefur þótt meiri ástæða til að kenna
undirstöðuatriði í málfræði en
halda áfram talæfingum. Vissulega
væri þörf á sérstökum tímum til
talæfinga, en til þess hafa heldur
ekki fengist fjárveitingar hingað til.
Auk þess má líta svo á að umræðu-
og verkefnatímar í bókmenntum
og sögu á vormisseri geti veitt full-
nægjandi talæfingar i staðinn.
Stefán telur aðalatriði fyrir 1. árs
nema í íslensku fyrir erlenda
stúdenta að læra að tala, en málið
er nú ekki svo einfalt.
Síðan menntamálaráðuneytið
hóf að styrkja erlenda stúdenta til
náms hér 1949 hefur verið stöðug
kennsla í islensku fyrir þá í Há-
skólanum. Þetta hafa yfirleitt verið
stúdentar í norrænu í sínum
heimalöndum, og styrktíminn hef-
ur venjulega verið miðaður við eitt
ár, þó að möguleiki hafi verið á
framlengingu. Á þessu eina ári var
reynt að gefa þessum stúdentum
yfirlit um íslenska málfræði og
bókmenntir, svo að þeir gætu jafn-
vel kennt þessar greinar stúdentum
heima hjá sér. Gert var ráð fyrir að
þeir gætu sótt tíma með íslenskum
stúdentum ef þeir dvöldu lengur.
Það hefur því í raun verið bæði
krafa þessara stúdenta og lilmæli
ráðuneytisins að bókmenntir og
saga kæmi inn í námskeiðið á þessu
eina ári.
Hinsvegar hefur sú breyting
orðið á síðustu árin, að æ fleiri út-
lendingar sem hér eru búsettir og
stunda vinnu hér hafa komið inn í
Háskólann til að læra íslensku. Er
nú svo komið að styrkþegar og þeir
aðrir sem læra íslensku sem hluta
af háskólanámi í sínu heimalandi
eru orðnir í minnihluta, án þess að
afleiðingar þessara breytinga hafi
verið ræddar af háskólayfirvöld-
um. Háskólinn hefur frumskyldur
við styrkþegana og skipulag náms-
ins er rniðað við að það sé fullt
starf. Ekki virðist litið svo á, að
þetta námskeið eigi sérstaklega að
keppa við þá málaskóla í borginni
sem kenna íslensku.
Samanburður Stefáns við mála-
háskólann í Perugia á Ítalíu er því
ekki réttmætur hér. Ef til vill væri
æskilegt að geta starfrækt fjölþætta
íslenskukennslu fyrir útlendinga í
Háskólanum og koma þannig til
móts við þarfir þeirra fjölmörgu
útlendinga sem stunda nám þar í
ýmsum greinum (aðeins um helm-
ingur þeirra er í íslensku fyrir er-
Svavar Sigmundsson.
lenda stúdenta), en fyrst og fremst
verður Háskólinn að bjóða upp á
nám í íslenskri málfræði, sögu og
bókmenntum. Enginn annar há-
skóli hefur þá skyldu. Ekkert slíkt
nám verður heldur sótt í kvöldskóla
eða einkaskóla hérlendis.
Það er ekki víst að námsgreinin
íslenska fyrir erlenda stúdenta sé á
villigötum, en það getur verið að
þeir nemendur séu á villigötum
sem ætla að stunda þar auðvelt og
þægilegt nám í íslensku talmáli
með annarri vinnu.
Silja Aðalsteinsdóttir.
Fréttir af NOM-þingi í Finnlandi
Dagana 12. til 14. maí sl. var
haldið NOM í Finnlandi. Að þessu
sinni fóru 2 fulltrúar frá SHÍ, for-
maður og varaformaður. En áður
en lengra er haldið er best að úr-
skýra fyrir lesendum, þeim er ekki
vita, hvað NOM er. NOM er
skammstöfun fyrir nordiskt ordför-
ande möte sem þýðir fundur nor-
rænna stúdentaleiðtoga (ordför-
ande þýðir formaður). NOM er
oftast haldið tvisvar á ári, og síðasta
NOM var í Kaupmannahöfn í
október sl. Að þessu sinni var ekki
fundað í Helsinki heldur í ráð-
stefnuhóteli að nafni Siikaranta, úti
í miðjum skógi, í Espoo sveitarfé-
lagi skammt fyrir utan Helsinki.
Á þessum fundum er alltaf
ákveðið fyrirfram um hvað eigi að
tala og eru fulltrúar þá oftast
undirbúnir, en umræðuefni geta
vissulega verið nokkur á hverjum
fundi. í Siikaranta átti að ræða
norræna samvinnu stúdentahreyf-
inganna, og ekki síður samvinnu
einstakra fagfélaga (deildar- og
greinarfélaga), og kjarnorku-
vopnalaus Norðurlönd á fyrsta
degi. Á öðrum degi átti svo að ræða
Aðalsteinn.
Guðvarður.
þá hugmyndafræði er lægi að baki
menntakerfi hvers lands og há-
skóla- og menntapólitík, einnig
möguleika hvers stúdents til náms
(hvað er í boði) og ekki síður
möguleika norræns námsmanns til
að læra í einhverju hinna Norður-
landanna. Einnig átti að bera sam-
an próf. Síðasta daginn átti svo að
ræða hvað væri efst á baugi í hverju
landi fyrir sig og um alþjóðleg
samskipti stúdentahreyfinganna á
Norðurlöndum. Einnig átti að ræða
næsta NOM, hvar það ætti að vera
og um hvað skyldi ræða.
Fundarboð þessa NOMs kom
seint svo ekki var langur tími til
undirbúnings og af þeim sökum
vorum við íslendingarnir ekki eins
vel undirbúnir og vera skyldi. Við
höfðum þó í veganesti álit SHÍ um
kjamorkuvopnalaus Norðurlönd,
sem var samþykkt á Stúdentaráðs-
fundi 10. maí s.l., þess efnis að SHÍ
skoraði á ríkisstjórnir Norðurlanda
að lýsa yfir að Norðurlönd væru og
yrðu kjarnorkuvopnalaust svæði.
Sömuleiðis vorum við undirbúnir
til að tala um hugmyndafræðina og
háskólapólitíkina og dreifðum
skema yfir íslenskt menntakerfi.
Einnig dreifðum við upplýsingum
um Hí, lokapróf og einingafjölda
að baki hvers prófs og hvað væri I
boði í HÍ.
Frá Danmörku (DSF) komu þrír
fulltrúar, frá Noregi (NSU) kom 1,
frá Svíþjóð (SFS) komu 2 og frá
SYL, Finnlandi, tóku 10 þátt í
fundinum á einn eða annan hátt og
10 fulltrúar frá ýmsum finnskum
stúdentahreyfingum sátu einnig
fundinn um lengri eða skemmri
tíma. Hvorki Færeyingar né
Grænlendingar sendu fulltrúa.
Tungumál voru mörg, þó öll
skandinavísk.
í svo stuttri grein sem þessari er
ekki hægt að fjalla mikið um um-
ræðurnar á fundinum en við mun-
um gera skýrslu um NOMið og
leggja fyrir Stúdentaráðsfund og þá
er líklegt að ritstjórar vilji fá eitt-
hvað úr þeirra skýrslu í næsta blað.
Umræðurnar á sjálfum fund-
unum vildu stundum snúast frá
umræðuefninu eða leiðast út í
smáatriði. T.d. kom ekkert út úr
fyrsta deginum nema hvað allir
voru sammála um að norræna
samvinnu skyldi auka sem kostur
er. Það hefði ekki orðið nein um-
ræða um kjarnorkuvopnalaus
Norðurlönd ef við hefðum ekki
lesið upp álit SHÍ. Hins vegar kom
ekkert frá hinum hreyfingunum.
Finnarnir fengu einhvern embætt-
ismann til að tala um efnið en þar
kom fáttnýttfram.Næstidagurvar
skárri og kom margt fróðlegt fram
t.d. það að stjórnmáiamenn eiga
sæti í sænskum háskólasvæðaráð-
um og háskólaráðum og fulltrúar
atvinnulífsins sitja í námsbrautar-
stjórnum til að námið fari sem mest
eftir þörfum atvinnulífsins. Einnig
kom fram að danska ríkisstjórnin
lítur „hagnýtar greinar“ vægast
sagt hýrara auga en aðrar greinar.
gagnlegur fundur að okkar mati þó
umræður hefðu stundum mátt vera
markvissari. Ekki siður gagnlegar
viðræður og umræður fóru fram
utan sjálfra fundanna og urðum við
stórum fróðari I þessari ferð. Mót-
Frá NOM þingi í Reykjavík 1978.
Lítið var rætt um námsmöguleika
og ekkert um próf. Hins vegar kom
fulltrúi frá finnska menntamála-
ráðuneytinu og 2 fulltrúar frá
Sambandi finnskra stúdenta I Sví-
þjóð (ROK) og ræddu um Finna I
námi erlendis, en lítið kom út úr
því. Á laugardeginum kom svo
fram að það voru misjafnar áhersl-
ur sem stúdentasamtökin lögðu á
ýmis mál, þó voru lánamálin víðast
hvar í brennidepli.
Næsta NOM verður I Svíþjóð
trúlega i nóvember, en ekki var
gengið endanlega frá umræðuefn-
urn þar eð svo margar hugmyndir
komu fram um þau.
Þrátt fyrir kannski neikvæða lýs-
ingu hér að framan var þetta mjög
tökur Finnanna voru höfðinglegar
og til fyrirmyndar og skipulagið var
gott en fundarstjórnin hefði þurft
að vera ákveðnari þar sem það vildi
brenna við að menn töluðu um
eitthvað allt annað; eða vegna
tungumálaerfiðleika ræddu alls
ekki um sömu hlutina.
Við vorum sex og hálfan sólar-
hring í Finnlandi og þar sem við
höfðum nógan tíma heimsóttum
við HOAS, sem er fyrirtæki sem
byggir og rekur stúdentagarða I
Helsinki og nágrenni, og ræddum
þar við framkvæmdastjórann. Var
það hinn fróðlegasti fundur.
Guðvarður Már Gunnlaugsson
Aðalstcinn Steinþórsson