Fálkinn - 27.07.1929, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Van. Finsbn oq Skúli Skúláson.
Framkvœmdastj.: Svayár Hjaltested.
AOalskrifstofa:
Ansturstr. 6, Reykjavik. Simi 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa i Osló:
Anton Schjöthsgate 14.
BlaOið kemur út hvern laugardag.
Áskriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 6.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar Askriftir oreiðist ftrirfram.
AnglúsingaverO: 20 aura millimeter.
Prentsmiðjan Gutenberq
SRraéóaraþanRar.
Vissusli vegurinn til þess að eigu-
ast liatursmenn og einlæga fyrirlít-
endur er sá, að fara að fást við
stjórnmál. Mark Twain lýsir þessu
einkar skemtilega í smásögu, cr segir
frá manni, sem aldrei liafði fengist
við stjórnmál, en leiddist til þess að
bjóða sig fram til þings. Og liann læt-
ur manninn segja: „Jeg Iiafði það ])ó
umfram keppinauta niína, að jeg var
talinn heiðvirður maður, en það var
hvorugur hinna“. En Adam var ekki
•engi i Paradís. Daginn eftir að frjett-
ist um framboðið liafði verið hlaðið
svo miklum óhróðri á þennan hyrj-
anda i stjórnmálunum, að hann taldi
sig sjálfur sist betri en liina.
Hinsvegar ná þeir, sem nokkuð
kveður að, dálæti meðhaldsmanna
sinna og vegur það vitanlega nokkuð
upp á móti hinu. Hjá stórþjóðunum
ujóta nýtir stjórnmálamenn trausts
<>g álits bæði meðhaldsmanna sinna og
andstæðinga. En lijá sináþjóöunum er
þetta nokkuð öðruvísi. Þar er óspar-
:,r beitt níðingsvopnunum en þar sem
alt er stærra. Hjá smáþjóðunum þarf
sterk bein og mikla hæfileika til
I>ess, að fá viðurkenningu fvrir af-
burðum i stjórnmálum, fyr en menn
eru kömnir í gröfina.
Hversu mörg eru þess eltki dæmin,
:>ð stjórnmálamaður er höfuðsetinn
af andstæðingum sinuin, hataður og
■’aigður þangað til hann annaðhvort er
dauður eða óvirkur. En undir eins og
•ifsverki Iians er lokið, kemur annað
hljóð í strokkinn, og nú dá þeir
uianninn, sem áður úthúðuðu honum
mest. Góður er hver genginn, segir
uiáltækið, en það er stundum nærri
þvi væmið, hvernig það sem sagt er
"m lifandi menn er gert að öfugmæli
l,ess, sem skömmu siðar er sagt um
l>á dauða.
----I'egar kapp lileypur i menn i
handalögmáli og þeir reiðast, grípa
þeir stundum til þess að nota vopn,
sem þeir aldrei mundu nota óreiðir
°B áreiðanlega minkast sin fyrir á
eftir. Hið sama kemur og fyrir í
kappræðu og það eigi síður. Þetta er
sennilega elcki nema mannlcgt. En
hitt er ómannlegt, að temja sjer orð
’ þeirri viðureign, sem liáð cr reiði-
h'ust, orð' sem að eigin áliti eru ó-
sæniileg og illliafandi, aðeins til þess
Rla á þeim smekk, sem ef til vill
Cr einstaka manni liæfur, cn áreiðan-
loRa aðeins þeiin, sem minstar ltröfur
Kera t i 1 skynsemi í opinberum mál-
u m.
Stjórnmálaviðureign er kappmót
*yeSgja aðila eða fleiri. Því skyldi það
S|fehla kappmót ekki eiga að vera
drengilegt eins og önnur?
NÝTÍSKU FANGELSI
Eftirlitsfólkið, sem vitanlega cru eingöngu konur, lokar fangana inn i Idcfunum
Síðuslu fimtíu árin hefir skoð-
un þjóðanna á meðferð fanga
gjörbreyst. Áður fyr var það að-
altilgangur yfirvaldanna með
fangelsisvistinni að refsa fyrir
drýgð afbrot. Og refsingarnar
voru ómannúðlegar og grimdar-
fullar og mun óhætt að segja, að
flestir fangarnir, þeir sem á ann-
að borð ekki urðu að aumingj-
um í fangelsunum, hafi horfið
þaðan aftur að aflokinni fang-
elsisvistinni fullir haturs við
mennina og tilbúnir til að hefna
sín fyrir meðlerðina í fangels-
unum. Hið eina sem mælti með
þessari meðferð var það, að sög-
urnar um hina ómannúðlegu
meðferð á föngunum, sem spurð-
ust meðal almennings, hafa ef
til vill orðið til þess að gera
fólk hrætt við að óhlýðnast
Leilcfimisstund.
iagaboðum.
Nú er orðin alger breyting á
þessu. Nú miðar alt að því, að
gera fangelsin að betrunarhús-
um, í eiginlegri merkingu þess
orðs. Nú er talið að hlutverk
fangelsanna eigi að vera það, að
gera fólk, sem af einhverjnm á-
stæðum hefir komist á villigötur,
að nýjum eg betri mönnum, og
gera það hæft til að verða að
nýtum borgurum í þjóðfjelag-
inu, þó það hafi orðið fyrir ó-
láni. Öll sú harðneskja og grimd,
sem áður einkendi fangelsin er
nú gerð landræk og fangavörð-
um og eftirlitsfólki uppálagt að
koma vel fram við fangana og
reyna að gera þeim lífið ]jett. I
sömu átt hefir meðferðin á
föngunum hreyst að öðru leyti.
Áður þótti sjálfsagt að láta
Fangar lireijfa sig i garðinum.