Fálkinn - 22.03.1930, Blaðsíða 3

PÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Pinsen og Skúli Skúlason.
t' ramkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðatskrifstofa:
Banfcastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
. Skrifstofa i Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Dlaöiö komur út livcrn laugardag.
AskrifiarveríS er kr. 1.70 ú mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Kr.lcmi.is 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglfjsingaverð: 20 anra millimeter
Herbertsprenl. Uankastræti 3.
Skraðdaraþankar.
Vitur maður hefir einhverntíma
sagt, að ef enginn guð væri til yrðu
niennirnir að eignast hann fyrir eig-
lr> tilverknað. Sannast þetta á reynsiu
trumþjóðanna, sem gera sjer guði —
a* þvi þeir geta ekki án þeirra verið.
,"n guðir þeirra eru bæði góðir og
ulir.
Kristnar þjóðir trúa á algóðan guð.
Kn hversu marga illa guði hafa þær
fkki búið sjer til vegna þess að menn-
n'nir gátu ekki unnað hver öðrum
Spðs. Prá náttúrunnar hendi er jörð-
’n. Paradis, en mennirnir hafa gert
jM1® að víti. vegna þess að þeir urðu
®kki sammála uni, að skifta gæðúm
hennar á milli sín í bróðerni.
Mennirnir eru ótrúlega fúsir á, að
gera jörðina að víti. Fyrir nokkrum
arum rjeðust þeir óðfúsir i styrjöld,
nrapu hverir aðra með lagvopnum,
fPrengjum og gasi, sveltu börn svo
an þau bera þess aldrei bætur og
gamalmennin í hel. Var ófriðurinn
hokkuð annað en illur guð, sem menn-
*rnir höfðu fengið vöíd til þess að
l lla þeim sjálfum? Auðvaldsstefnu,
ah'æðisstefnu, þjóðremhingsstefnu —
a;t þetta hafa mennirnir skapað af
aviskn sinni og oftast nær jafnframt
af öfund.
Sjálfsbjargarhvötin ér talin ásköp-
. niannkyninu og baráttan fyrir lif-
lnu aðal verkefni hvers og eins skynj-
andi manns. En jafnframt þessum
eiginlegleika hafa mennirnir annan,
Jafn gagnstaiðan hinum eins og nótt
er degi, nefnilega liina blindu sjálfs-
eyðingarhvöt, sem stundum hleypur
heilar þjóðir og leggur þær að velli.
mnudeilur er oftast ekkert annað
en sjálfseyðing, aðilarnir viðurkenna
J-Jf. að baráttan fyrir því sem um
fr harist kosti oft meira en sigur-
aunin sjálf, en það sje vegna „prin-
eiPsins“ sem barist er. En hver borg-
sÁi ? ann herkostnað nema þjóðin
jaif — líka sá hluti hennar, sem
S ejT^uf ufan við baráttuna.
Ratrið og heimskan, sem í mann-
'1Urn hýr, eru tignendur hinna illu
gnða. Og þegar þetta hvorttveggja
r svo ríkt, að guðir þeirra
eiði ofjarlar skynsemdar, góðvild-
kærleika þá stefnir i voða. Þá
j hndast þjóðin og hleypur stjórn-
: Ust llt i ófærurnar, hvort sem ferð-
111 kostar inikið eða litið böl. Og
■ v?an er sú sama, hvort sem tveir
bióðnoS" eigast við eða heilir
Um víða veröld.
----X---
PILAGRÍMAR VILLAST í ársriti
f KATAKOMBUNUM. Vatikans-
------------------- ins, er get-
ið um liræðilegt atvik er henti píla-
grima nokkra ekki alls fyrir löngu.
Eins og menn vita liggja undir Róma-
borg grafhvelfingar miklar frá hinni
fyrstu kristni. Kemur enginn sann-
trúaður pílagrimur nokkurntima svo
í páfagarð að hann gangi ekki þarna
niður. En dauðaríki þetta er ákaf-
lega víðáttumikið og ómögulegt að
rata þar um nerna fyrir kunnuga.
Enda er það talið kraftaverk að pila-
grímarnir, sem viltust þarna skuli
hafa komist aftur út he.Tu og höldnu
'fylgdarmannslaúsir. Minnir þetta
æfintýri einna helst á atvik þau er
Conán Doyle lýsir í bók sinni „The
lost catacomb" og á „Námur Saló-
inons“ eftir Rider Haggard, nerna
livað þetta verður að teljast satt.
Tuttugu og fimm pílagrímar lögðu
af stað fylgdarmannslausir niður i
grafhvelfingarnar. Höfðu þeir allir
sitt ljósið hver. Pjórir þeirra höfðu
auk þess vasaljós. Annars er það
sjaldgæft að fólki sje leyft að fara
niður í grafhvelfingarnar nema hafa
með sjer fylgdarmann, sem er kunn-
ur staðháttum, þvi grafhvelfingarn-
ar eru hreinasta völundarhús og er
hægt að vera að villast þar i fleiri
mánuði án þess að finna leið til
lífheima. Enda höfðu pílagrímarnir
verið búnir að ráða ,fylgdarmann
en hann varð að hætta við að fara
á síðusu stundu. Einn þeirra, sem
áður hafði komið i hvelfingarnar
þóttist myndi rata og tók að sjer að
vísa hinum leið.
Gengu nú pílagrímarnir stundar-
korn um langa og krókótta ganga,
fram hjá beinag'rindum í þúsunda-
tali og töluðu um að fara að snúa
við, en þá tekur fylgdarmaðurinn alt
i einu eftir því að hann kannast ekki
við sig og veit ekkert hvert skal
halda. Hinir pílagrímarnir urðu ótta-
slegnir mjög eins og nærri má géta,
en ákváðu þó að halda áfram. Gengu
þeir svo tímum saman. Ljósin slokn-
uðu hvert af öðru og áður en langt
um leið voru vasaljósin eydd. Vonin
um að finna uppgönguna dofnaði
altaf. Ógurlegur ótti gagntók pila-
grímana. Hvernig færi svo sem þeg-
ar vasaljósin dæju og þeir yrðu að
ráfa þarna um gangana i kolniða
myrkri? Það fór að líða yfir pila-
grimana hvern á fætur öðrum og
urðu þá hinir að bera þá. Þannig
hjeldu þeir áfram. Alt i einu slokn-
aði á báðum vasaljósunum, sem eft-
ir voru, geymarnir voru tómir, pila-
grímarnir reikuðu nú um i svarta
myrkri.
En þá gjörðist kraftaverk. Einn
pilagrimanna tók alt í einu eftir svo-
VIOLET CODE.
í síðásta blaði
birtum vjer mynd
af þeim íslend-
mgi, sem mestuin
orðstir hefir náð
fyrir kvikmynda-
leik. Hjer birtist
mynd af íslenskri
konu, sem fræg er
orðin vestan hafs
bæði fyrir kvik-
myndaleik og fyr-
ir söng, Violet
Code.
Violet Mariné
Code er dóttir
Hjartar Lárusson-
ar hljómlista-
manns í Minne-
apolis og konu
bans, sem einnig
er íslensk. Flutt-
ist Hjörtur vestur
þrettán ára gam-
all og hefir nú
um langt skeið átt
heima í Minne-
apolis og verið
hljómleikari í
hljóðfærasveit
stærsta söngleik-
hússins þar i
borg. Eiga þau
bjónin þrjár dæt-
ur.
Violet Marine
lagði í æsku stund á söng og reynd-
ist hafa frábæra sopranrödd, víð-
feðma og sterka. Tók nám hennar
stuttan tiraa og að því loknu fjekk
hún þegar tækifæri til að komast á
leiksviðið. Einn af fyrstu söngleikj-
unum sem hún fjekk aðalhlutverk i,
gekk meira en heilt ár samfleytt. Sið-
an hefir hún jafnan sungið á ágæt-
ustu leikhúsum, einkum i New York
og Chicago og er nú orðin fræg sem
söngkona um öll Bandaríkin. Jafn-
framt hefir hún sungið mikið fyrir
útvarp og eru fáar söngkonur eins
eftirsóttar til þess um þessar mundir
eins og hún.
lítilli glufu upp i þakinu langt fram
undan. Var gengið þangað og komu
þeir að löngum járnstiga, sem lá upp
i ræfur. Yfir munnanum lá steinn
einn allmikill og tókst pílagrímunum
ineð mestu herkjubrögðum að ryðja
honum frá og komast upp. Þegar
þeir fóru að litast um koinust þeir
að raun um að þeir voru staddir
í kirkjugarði einum í útjaðri Róma-
borgar. Nokkrum metruin frá stað
þeim, sem pílagrímarnir koinu upp
lá gömul kona á bæn fyrir framan
minnismerki. Brá henni svo við
þegar hún sá mennina tinast upp úr
jörðinni að það steinleið yfir hana
og varð að flytja hana á sjúkrahús.
Pilagrimarnír komu upp nákvæm-
lega 5 kílómetrum frá þeim stað,
sem jieir höfðu farið niður. *
-----------------x——
DRAUGA- Á Friðriksborgargötu i
SAGA. — Kaupmannahöfn býr
--------- gamall stúdent með ráðs-
konu sinni i þriggja herbergja íbúð.
K.völd eitt voru þau bæði stödd í eld-
húsinu. Þá slokna alt i einu ljósin og
þau lieyra 10 skot. Síðan kviknar aft-
ur á Ijósunum og sjá þau þá spítna-
hrúgu á gólfinu. Nú var stúdentin-
um nóg boðið; hann þýtur út á götu
og nær þar í nokkra bifreiðarstjóra,
sem fara inn með honum og kanna
liúsið, en ekki finna þeir nokkurn
mann. Fara þau stúdentinn og ráðs-
konan burt með þeim og læsa íbúð-
inni en koma þangað 3 timum seinna.
Var þá alt á ringulreið í herbergjun-
um, stólar liggjandi á gólfinu og öllu
umturnað, en uppi á slagliörpúnni
Violet Code er gift leikaranum og
söngvaranum Charles Lawrence og
hafa þau leikið saman i ýmsum söng-
leikjum.
Fálkinn hefir átt kost á að sjá
fjölda af blaðadómum um þessa góðu
söngkonu, úr ýmsum blöðum vestan
hafs og er farið mjög lofsamlegum
orðum um hana. Og það er tekið fram
um hana, að hún sje íslensk, svo að
landinu er sómi að henni og er senni-
legt, að hún hafi, þó eigi hafi verið
með öðru en eigin framkomu sinni,
orðið til þess að auka skilning er-
lendra þjóða á íslandi og íslend-
ingum.
stóð einn stóllinn á einum fæti.
Faustinus „galdramaður“ hefir verið
fenginn til að rannsaka þetta mál.
Þóttíst liann i fyrstu geta ráðið gát-
una, en hefir nú gefist upp og segist
ekki geta gert sjer neina grein fyrir
hvernig á þessum undrum standi. —
En svo upplýstist það að lokum að
kunningjar stúdentsins höfðu gert
honum þessa skráveifu.
---x-----
í Daytona Beach í Florida er ver-
ið að reisa minnismerki og á að letra
á það nöfn allra þeirra, sem sett hafa
met i bifreiðarakstri á ökubrautinni
þar. Efst verður nafn Frakkans
Chasseloup-Laubat, sem gerði allan
heiminn agndofa með þvi að aka 78
km. á klukkutímanum. Síðan hafa 25
menn yfirstigið þetta met í Daytona
Beach, alls 31 sinni. Meðal þeirra eru
Barney Oldfield, Ralph de Palma,
Tomniy Milton og Henry Ford. Kapp-
aksturinn í Daytona Beach varð
heimsfrægur árið 1927 þegar Eng-
lendingnum sir Henry Seagrave tókst
að aka 400 km. á klukkustund. Síðan
hefir hann hækkað þetta met upp i
462,7 km., eftir að Malcolm Campbell
og Ray Keech höfðu yfirstigið fyrra
metið.
---x-----
Síðan Tyrkir fóru að nota latínu-
letrið og læra að lesa hefir ný upp-
gangsöld byrjað hjá blöðunum þar
í landi. Tyrknesku blöðin áttu fyrr
við mjög erfiða aðstöðu að búa, en
nú eru þau sem óðast að stækka brot-
ið og kaupendum fjölgar dag frá degi.
■ ----x----