Fálkinn


Fálkinn - 22.03.1930, Blaðsíða 7

Fálkinn - 22.03.1930, Blaðsíða 7
F A L K I N N 7 Seldi j Niðurl. Brytinn sat yfir rommtoddíglasi í klefa sínum þegar Ledbitter bar að °g spurði önugur hvort hann og sá sem brjefið hefði skrifað hjeldu, að hann hefði ekki annað að gera en a® endasendast um skipið og spyrja eftir öllum þeim Pjetrum og Pálum, sem þangað kœmu. En þegar Led- hitter hafði laumað seðli í lófa hans og sagt honum raunasögu sina, bliðkaðist hann. Hann helti jamaica- rommi i glas fyrir gestinn og lofaði að gera sitt besta. En nú var ekki ímnað fyrir hendi en að fara í land og fá sjer gott rúm til þes að sofa h Svo skyldi liann koma um borð aftur daginn eftir klukkan tólf. Sagð- !st brytinn þá skyldi hafa athugað hvort Terry vœri um borð. Ef ekki Veði Ledbitter að standa við land- göngubrúna og hafa gát á þeim, sem ka;mu á síðustu stundu. Ledbitter var nauðugur einn kost- UJ' að fara að þessum ráðum. Hann för i land aftur leigði sjer herbergi ö gistihúsi við hofnina, þreyttur, tuæddur og i öngum sínum. Skipin hvinu og öskruðu alla nóttina, svo honum kom ekki dúr á auga. Um morguninn snæddi hann kjarn- góða máltíð og við það komst hann * skárra skap. Úti var hitasólskin og við það hrestist hann einnig. Klukkan hálf hu til hálf ellefu gekk hann fram °g aftur á hafnarbakkanum og hafði eat á öllum sem fram hjá gengu. En hann sá engan rauðhærðan Uiunn. Klukkan hálftólf fór hann aft- 1,1 út i skipið. Brytinn hristi höfuðið þegar hann Sa hann. »Hjer hefir enginn komið ennþá, sem lýsingin á við“, sagði hann. „Jeg hefi athugað það sjálfur. En nú gctið hjer sjálfur staðið við landgöngu- hrúna og gætt að“. Ledbitter stóð og starði. Hópar koniu af fólki, en ekki einn einasti Niuðhærður maður. Brytinn vjek sjer að honum og hvíslaði: , »Við höldum á stað eftir tiu mln- utur. Þjer verðið að fara að halda 1, hind. Ef hann kemur ekki núna •'Jett strax þá ....“ J sama bili kom Ledbitter auga á Jaugan slána, sem kom upp land- góngubrúna með stóran böggul í hendinni og annan á öxlinni. Hárið v’ar eldrautt — vægast ságt. Ledbitt- er greip í hann í örvæntingu. Úier heitið Terry?“ mælti hann. »Pjer komið frá Walford“. , Sá rauðhærði glápti sakleysislega a hann. »bjer keyptuð jakka hjá Milson í eíurmorgun.“ flýtti Ledbitter sjer að \ri*a’ ^h'únan jakka. Konan mín seldi * “lson hann. Það var brjef í vasan- u*u, mjög áríðandi brjef. Hafið þjer jundið það? Hafið þjer brjefið? Lítið Wer eftir því þarna í bögglinum. Jeg K,uga yður tíu krónur fyrir brjefið". Rauði sláninn brosti. ”Vjer skilduð hafa fengið það fyrir h neitl lasm“, sagði hann, „ef jeg uefði það. En jeg hefi aldrei sjeð I'etta brjef — og ekki hefi jeg jakk- ‘inn. pað vildi svo til að jeg seldi íanu ásamt öðru drasli kunningja Jnum, sem gisti á sama stað og jeg 1 nótt..“ Ledbitter lá við yfirliði. „Hvar gist- 1 l>jer? Hvað hjet maðurinn? Segið mJer Það fljótr. 1 • jf^hús Brannigan’s, Orange-kaffi- nisið ‘, sagði Terry. En nafnið á þeim sem keypti draslið .... það man jeg kk‘; ,það var litill kubbur“. , V. u verða allir að fara í land, sem vi«* iVÍ1'a. fara með“, var kallað bak jöndjrfhhitter. „Allir óviðkomandi í akkinn. „Hann var rangeygður á öðru og tileygður á hinu“ hrópaði Terry um leið og Ledbitter barst niður brúna. „Þjer getið þekt hann á því. Gangi yður vel 1“ „Gistihús Brannigan’s, Orange- kaffihúsið,“ endurtók Ledbitter hvað eftir annað, er hann var kominn í land og farinn að átta sig eftir síð- asta áfallið. ,;Lítill kubbur -r- tileygð- ur — rangeygður. Ja, herra minn trúr!“ Ledbitter reikaði burt, án þess ð hafa hugmynd um hvert hann fór, þangað til hann rakst á lögregluþjón. Hann benti á óendanlega langa húsa- röð. „Þriðja gata á hægri liönd og svo önnur á vinstri. Það er bölvuð óþverra hola“. „Hættuleg?“ spurði Ledbitter og virtist standa á sama. „Ja, nokkuð svo“, mælti lögreglu- þjónninn. „Hvaða erindi eigið þjer þangað — með leyfi að spyrja?" Ledbitter var svo mikil fróun að því að tala við fólk, að hann sagði frá öllu saman. „Þjer liafið verið fljótur i snúning- um“, sagði lögregluþjónninn. „Ef heppnin er með, náið þjer kannske í manninn. Það getur líka farið svo að þjer gerið það ekki. Flestir eru þar ekki nema eina nótt og hverfa svo aftur út í buskann. Má jeg gefa yður eitt ráð. Takið ekki upp vesk- ið yðar á ineðan þjer eruð þar. Það þolir ekki að sjá veski, fólkið þar. Ef þjer hittið manninn skuluð þjer tala við hann úti á götunni“. Ledbitter þakkaði og flýtti sjer svo á leið til gistihússins. Þegar hann loks kom að dyrunum var hann í vafa um hvort hann ætti að þora inn.‘ í dyrunum stóð snöggklæddur mað- ur og var að lesa í blaði. „Jeg sje að þjer eruð ekki lögreglumaður, þá hefðúð þjer ekki komið einn“. „Eruð þjer gestgjafinn?" spurði Ledbitter. „Já,“ svaraði hinn. „En hvað viljið þjer?“ Ledbitter fanst ráðlegast að segja cins og satt var. Hann sagði enn sögu sína og lagði áherslu á, að ekkert verðmæti hefði verið í brjefinu. En var þessi maður hjer? Gestgjafinn stakk sig á seðlinum, sem Ledbitter hafði rjett að honum. „Sá rangeygði?" sagði hann og kinkaði kolli. „Já, hann er hjer. Hann liggur þarna inni og lirýtur. Nú skal jeg ná í hann. Ledbitter dró djúpt andann og með eftirvæntingu. Eftir nokkrar minútur kom litill vesællegur maður upp úr kjallaranum og pírði með augunum þegar hann kom út i sólskinið. Hann leit rannsakandi á ókunna manninn og færði sig svo nær. En hræddur virtist hann vera, svo að Ledbitter varð að gera sig svo blíðlegan sem hann gat til þess að fá hann til þess að segja nokkur orð. Loksins tókst honum að fá hann ineð sjer spölkorn út á strætið. Led- bitter sagði honum hvað erindið væri. En við svarið sem hann fjekk lá hon- um við yfirliði i annað sinn. Sá til- eygði hafði haft jakkann, en hafði losað sig við hann aftur. Hann hafði lent hjá veðlánaranum. En Ledbitt- er gæti vel fengið seðilinn keyptan. Sá tileygði stakk hendinni í vas- ann og dró upp miða, sýndi Ledd- bitter hann og útskýrði. Hann hafði ekki fengið neina stórupphæð út á jakkann. En það fengist aldrei lánað nema fjórðungur verðs, svo ef Led- bitter vildi kaupa seðilinn yrði hann að horga ferfalda þá upphæð, sem seðillinn tilgreindi, svo að eigand- inn biði ekki tap. Ledbitter neyddist til að kaupa. Ilann dró upp bankaseðil og fjekk lánsskírteinið i staðinn. Þetta var sorglegasti sunnudagur- inn sem Ledbitter hafði lifað á æfi sinni. Hann reikaði um strætin í Liv- erpool, eirðarlaus. Hann þorði ekki heldur að brúka peninga. Útgjöldin höfðu ekki verið lítil hjá honum síð- an hann fór að heiman. Og fulltrúi í verslun gengur ekki með þúsundir í vasanum hversdagslega. Um nóttina kom lionum elcki dúr á auga og strax um morguninn fór hann til veðlán- arans. Hann lagði seðilinn á borðið og greiddi lausnargjaldið. Tveimur tímum síðar liafði hann jakkann lang- þráða milli handanna. Hann skalf af ákefð meðan hann leitaði í vösun- um. Tómir — tómir — tómir! Veðlánarinn horfði með atliygii á, og spurði hvort liann saknaði nokk- urs. Ledbitter svaraði ekki. Hann þeytti jakkanum á borðið og þaut út. Hann reikaði áfram og komst af til- viljun á járnbrautarstöðina. Nú var öll von úti. Það var úti um hann. Verslunin mundi reka hann formála- laust. Og hann og konan hans og Elsa litla kæmust á vonarvöl — yrðu betl- arar. Svona var þá vilji forlaganna. Nú stóð honum á sama um alt. Hann var búinn að vera — svo mikið var vist! Nú mintist hann þess, að hann þurfti ekki að fara til London. Hann hafði ekkert brjef að færa. Jæja, þá hafði hann að minsta kosti svo mikla peninga afgangs að hann gat jetið sig saddan. Og án frekari umhugsunar gekk hann inn í veitingaskálann á járn- brautarslöðinni og bað mn flesk með eggjum, öl og snaps. Svo tók hann dagblað, og þarna sat hann i klukku- tíma og át og las. Þremur tíniúm síðar kom hann inn i stofuna heima lijá sjer. Konan hans sat þar og var að sauma húfu handa telpunni. Frú Ledbitter rak npp óp og fleygði sjer um hálsinn á honum. Ledbitter losaði sig með hægð úr faðmlögunum og horfði hvast á hana. „Fanny" mælti hahn „Það er úti um okkur. Það var brjef í vasanum á jakkanum, sem þú seldir. Jeg hafði gleymt að láta það í póstinn. Jeg fór alla leið til Liverpool til a.ð reyna að liafa upp á.því, en það er horfið. A morgun vcrð jeg rekinn“. Frú Ledbitter faðmaði hann að sjer aftur. „Herbert!" sagði hún. „Ef þú hefð- ir aðeins beðið eina sekúndu áðuren þú þaust út. Jeg kallaði á eftir þjer, en þú leist ekki eihu sinni við. Jeg fann brjefið i jakkavasanum áður en jeg seldi jakkann. Jeg fór vitanlega undir eins með það á pósthúsið. Hjerna er kvittunin. Það var ómögu- legt að komast að því að segja þjer það. Þú þarft ekki að óttast hús- bændurna. Jeg símaði til þeirra, og sagði að þú værir lasinn“. Ledbitter tók við kvittuninni. Starði á hana um stund. Svo hneig hann aftur á bak i stólinn. Ledbitter fulltrúi var í þann veginn að fá vfir- lið í þriðja sinn siðustu tvo dagana. Rússneska stjórnin hefir bannað blöðunum að gera einstaka leikend- ur og meðferð þeirra á hlutverkum, að umtalsefni i leikdómunum. í dómnum á aðeins að tala um leik- ritið sjálft og hvernig áhoríendur hafi tekið því. Er þetta i samræmi við kenningar bolsjevika, um að einstaklingsins eigi að gæta sem minst, en heildarinnar sem mest. Leikendurnir cru ekki meira en svo ánægðir með þetta. Að visu er ekki gaman að fá skammir en hitt fínst leikendum lika óskemtilegt að þeirra sje að engu getið, svo að al- menningur viti naumast deili á þeim. PÍSLAULEIKIRNIR í Árið 1634 OBERAMMERGAU. — gekk pest --------------------- víða um Þýskaland. Þrjátíu ára stríðið hafði þá staðið i 16 ár og allskonar eymd fylgdi því einkum hungur og drep- sóttir. Þá var það að íbúarnir i smá- bænum Oberammergau í Bayern gerðu það heit, að sýna leikrit, sem bygt væri á píslarsögu Krists tiunda hvert ár, ef guð vildi þyrina bæn- um við pestinni. Pestin kom ekki til Oberamrner- gau og bæjarbúar hafa haldið heit sitt. Píslarleikirnir í Oberammergau eru nú elsta leikfyrirtæki i heimi. Venjulega fara leikirnir fram þau árin, sem ártalið endar á 0. En vegna afleiðinga ófriðarins voru sein- ustu leikir ekki háðir fyr en 1922. Þeir næstu fara fram í sumar, hefjast í april og standa þangað til í sept- ember. Textinn að leiknum er að kalla óbreyttlur frá þvi sem hann var fyrst. Sama leikritið er leikið dag eftir dag alt sumarið og um 300.000 manns koma viðsvegar að til þess að horfa á þessa merkilegu leiki. Leikendur eru óbreyttir hand- verksmenn úr þorpinu, sem stunda einkum allskonar listiðnað, sem svo mikið er um í Bayern. Launin fyrir leikinn eru lltil, svo að þau geta varla freistað leikendanna. En það þykir heiður að fá að leika hin meiri hlutverkin, svo að óbeinlínis græða leikendurnir. Gestirnir vilja gjarna kaupa einhvern hlut, sem leikend- urnir hafa búið til. Og þeir sækj- ast um að fá herbergi hjá þessu fólki, meðan þeir dvelja í bænum. Svo að óbeinlinis er hagnaðurin mikill. Sjálf- ur aðgangseyririnn að leiksýningun- um skiftist í þrent. Fær bséjarsjóð- ur einn þriðjunginn, annar gengur til líknarstofnana en sá þriðji skift- ist milli leikendanna. Launaflokkar leikendanna eru fimm, efGr stærð hlutverkanna og þeir sem eru í hæst- uin launaflokki fá aldrei meira en 2000 mörk samtals hver. Ymsar breytingar verða á leikfólks- liðinu i sumar frá þvi sem síðast var. Anton Lang leirkerasmiður, sem ljek hlutverk Krists seinast, er orðinn 54 ára gamall og leikur ekki hlut- verkið oftar. Nýi maðurinn í þessu hlutverki heitir Aloy? Lang og er Þjóðverji; var hann undirliðsforingi i ófriðnum mikla og er sagður sann- trúaður inaður. Hann er trjeskeri. Þegar hann frjetti að hann hefði orðið fyrir þessu vali fór hann beina leið í kirkjuna til að þakka guði fyrir. En nú er liann sem óðast að láta stækka húsið sitt, því þegar gestirnir koma í vor, verður ekki boðið eins mikið í nokkur herbergi eins og hans. Lang er algengasta nafnið í Ober- ammergau — svipað eins og Jón hjer á landi. í þorpinu búa mn 2200 sálir og 100 af þeim heita Lang. Nýr leikandi verður líka í hlut- verki Maríu meyjar. Ilún heitir Anni Rutz og er skrifstofustúlka i sögunar- armyllu rjett fyrir utan bæinn. Tilkostnaður er mikill við þessar leiksýningar. Leikstjórinn fylgist vel með nýjustu kröfum i leiklist og með hverju ári er útbúnaðurinn gerður fullkomnari, svo að menn hika ekki við, að telja leiksýningar þessar fullkomnustu útileiksýningarnar i veröldinni. Á síðustu sýningum varð talsverður fjárhagslegur halli, og til þess að vinna hann upp hefir verið ákveðið að hafa leikina aftur árið 1934, en þá er 300 ára afmæli þeirra. Fjárliagsafkoman síðast varð til þess, að nú hafa forráðamenn leikanna samið við Ameríkumenn um, að ferðaskrifstofurnar þar sjái fyrir aðsókn. Hefir þetta rnælst mis- jafnlega fyrir í Evrópu og komast suinir svo að orði, að Oberammergau „liafi selt sig Amerikumönnum“. En víst er það talið, að Amerikumenn hafi tekist á hendur að ábyrgjast þann halla, sem verða kynni á leik- sýningunum i sumar.

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.