Fálkinn - 22.03.1930, Blaðsíða 6

6
FXLKINN
svo hefði maður ánægjuna að
auk.
Eitt af merkustu listasöfnum
í einstakra manna eign er hið al-
kunna höggmyndasafn Lands-
downesættarinnar ensku. Nú áað
'selja safnið á uppboði og sækja
þangað umboðsmenn opinberra
safna víðsvegar að, auk kaup-
Marmarahásœti, kallaff ,,stóll Ap-
pollós“ i uppboffsskránni. Þetta lista-
verk keypti Landsdownesafniö um
áriö 1800 fyrir smárieði, nfl. tœpar
200 krónur.
manna sem versla með listaverk.
Grundvöllurinn að þessu safni
var lagður fyrir 150 árum af
stjórnmálamanninum William
Fitzmaurice, sem aðlaður var
undir nafninu Landsdowne og
var það tilviljun sem kom hon-
um til að byrja að safna. Hann
hafði keypt höll eina sem hjet
Landsdowne House árið 1768 og
var stórhýsi þetta þá ófullgert.
Skömrnu siðar misti hann konu
sína og tók sjer fráfall hennar
mjög nærri. Fór hann þá til út-
landa til að reyna að gleyma
hörmum sinum og settist að í
ítalíu. Þar bar fyrir augu hans
fjölda gamalla liöggmynda og
nú datt honum í hug, að kaupa
af þeim svo mikið sem hann
gæti komist yfir með góðu móti
að gera myndasafn í höllinni.
Fjekk liann skotska málarann
Garvin Hamilton til að lijálpa
sjer til að koma þessu i fram-
kvæmd og gat hann varla á betri
mann kosið, þvi málarinn var
einn af færustu fornlistafræð-
ingum sinnar tiðar. Fjekk hann
nú leyfi til að grafa í fornrúst-
um þarna suður frá og á einu ári
fann hann, þar sem sumarbú-
staður Hadrians keisara liafði
staðið, 60 höggmyndir sem allar
voru sendar til Englands. Tveim
árum síðar, 1771 fann Hamilton
fjölda höggmynda, sem voru
mjög lítið skemdar og voru þær
einnig sendar á safnið. í tíð af-
komenda hins fyrsta lávarðar
Lágmynd úr leir, frá Assyriu. Uún er frá þvi nálægt 700 árum fyrir
Krists burð og hcfir skreytt höll Assyríiikonungs á seintii tíð. Seiuliherra
Iireta í Miklagarði sendi Landsdownesafninu mynd þessa aff gjöf áriff 184-5.
Hómverskur legsteinn, sem fanst viff Appinveginn 1771.
Sofandi gyð.ia, síðasta myndin, sem hinn mikli myndhöggvari Antonio
Canova gerffi. Þriöji lávarðurihn af Landsdone-œttinni keypti þessa mynd
fyrir 9000 krónur.
bættist sífelt við safnið, svo að
nú er safnið orðið um þrefalt
slærra en það var við fráfall
stofnandans.
En maður, sem hefir gaman
af því að safna, getur aldrei átt
það víst, að eftirkomendúr hans
ura aldur og æfi líkist honiun í
þvi. Þessvegna fer oft svo mn
söfn einstakra manna, að þau
fara út i veður og vind. Núver-
andi eigandi^safnsins kærir sig
ekki um áð eiga safnið og nú er
það auglýst á uppboði. En aðal-
ástæðan til þess er spgð sú,. að
höllina Landsdowne Ilouse á að
rífa og by.ggja upp á grunninum
heilmikið verslunarhús. Svo að
Delassiat ábóti frá Chamonix cr
að safna fje til þess að reisa kirkju
upp á tindinum á Montblanc, hœsta
fjalli Evrópu. Við kirkjudyrnar á
að vera tafla, sem á verði letruð
nöfn allra þeirra, sem komist hafa
upp á tindinn, þ. á. m. Ratti kardin-
ála, sem nú er páfi. Sagt er að
kirkjan muni ekki geta kostað
minna en 2U miljónir króna. og færi
mestur hluti þess fjár til vegabóta
og flutningskostnaðar á efni.
----x——
öll marmaralíkneskin ítölsku
verða að rýmá.
Mest af listaverkunum er nefni-
lega ítalskt. En í tíð síðari lá-
varða hafði bætst við safnið
mjög mikið af listaverkum frá
Assyríu, aðallega lágmýudir. Og
innan skamins ér ált þetta merka
safn komið í ótal áttir — ef til
vill mest vestur yfir Atlantshaf,
því Ameríkumenn liafa mesta
peningana og leggja kapp á að
auka söfn sín sein mest að lista-
verkum úr gömlu álfunni. 11jer
á myndunuin sjást npkkur sýnis-
horn af því, sem lcemur undir
hamarinn á hinu mikla lista-
verkauppboði.
Principo, maðurinn, sem myrti
Frans Ferdinant ríkiserfingja Aust-
urríkis — en það morð varð til þess
að heimstyrjjöldin hófst — dó árið
1918 úr berklaveiki, i Theresien-
stadt í Tjekkóslóvakíu. En miniiingu
hans er haldið á lofti i slavneskum
löndum. Þannig hefir bæjarstjórnin
í Theresienstadt t. d. nýlega ákveðið
að skira stræti í borginni eftir hon-
um. Er það aðalgáta bæjarins, sem
á að þera nafn hans, .
-----X--:—
Douglas Fairbanks hinn yngri, sein
nú er giftur Joan Crawford, var af-
arhræddur um hana á meðan þaú
voru trúlofuð, og einkum óttaðist
hann að kvikmyndaelskendurnir
mundu ná henni frá sjer. Einn góð-
an veðurdag frjetti Douglas yngri>
að Joan ætti að leika á móti Svian-
um Nils Asther, sem er mesta kvenna-
gull, og Douglas var allur á glóðum,
er hann sá Asther líta töfrandi aug-
um á Joan. Douglas bað annan Ieik-
ara að kynna sig Asther og gerði
hann það. Töluðu þeir lengi sain-
an um kvikmyndir og kvikmynda-
lífið í Hollywood. Þegar þeir höfðn
spjallað saman í hálftíma kvaddi
Douglas og sagði:
„Það gleður mig að hafa kynst
yður!“
„Sömuleiðis“, svaraði Nils Asther-
Þá gat Douglas ekki lengur á sjer
setið og sagði:
„Já, vegna þess, að þjer eruö
mesti fábjáninn, sem jeg hefi nokk-
urntíma talað við!“
„Sömuleiðis“, svaraði Nils Asther-
--------------x-----
Eitt sinn er söngvarinn Josef His;
lop var á ferð í Ástralíu heimsótti
hann villimannahöfðingja cinn, seni
bauð honum til dýrðlegrar veisln-
Að máltíðinni lokinni söng Hislop
nokkur lög og liafði söngurinn þaU
þau áhrif á höfðingjann, að haiin
velti sjer nokkrum sinnum eins og
hestur og rak upp ámálleg öskur,
hljóp síðan til Ilislops og njeri nef-
broddinum við nef hans. Með þessh
. vildi hann sýna ])akklæli sitt. Til-
kynti hann siðan söngvaranum, að
liann mætli að launum fyrir korn-
una velja sjer cina af konum höfð-
ingjans, sem honuni litist best á. En
Hislop kunni ekki að ineta þetta boð
en þáði í staðinn hund af höfðingj"
anum og fylgir hann honum síðan-
En höfðinginn skilur ekki enn,
hversvegna hvíti söngvarinn kaus
heldur hvolpinn en konuna.
----x----
Ferdínand Búlgarakonungur var ný'
lega á ferð i Wien. Er hann orðinn
gamall og gráhærður og enn í fullU
fjöri og ver nú tímanum til þess að
iðka listir og visindi. Er hann
lincigður fyrir myndhöggvaralist
af visindum er það einkum fugla-
fræði og jurtafræði sem hann stund-
ar. Er harin nýkominn úr ársleið-
til Brasilíu, þar seiri liann var við
jurtarannsóknir.
- ----x----
Sænska stjórnin fjekk um daginU
eirin dollara sendan í póstávísun ffa
Ameriku. Maðurinn, sem sendi aur-
ana, hafði verið i sænskri herþjón-
ustu fyrir 50 árum og stal þá tanU'
bursta i hermannaskálanum, en burst'
ann átti sænska erstjórnhin. Nú, 5®
árum síðar, vaknaði samyiskan og
hann vildi ekki deyja án þess að
líafa borgað burstann.
,, • —■—x-----
37 ára gömul kona i Ameriku licfir
krafist sltilnaðar frá manni sinUÍ11
og gefur upp sem ástæðu fyrir skilU'
aðinum, að maðurinn heimti að huU
nuddi hann á bakinu, eftir að hauU
liefir laugað sig, raki hann og brugg*
handa honrim öl.
----x-----
Kvenfólkið i Paris er farið að máÞ
neglurnar — gyltar!
•---x----