Fálkinn - 05.07.1930, Blaðsíða 6

6
F Á L K I N N
íbúar Filippseyja að steikja engisprettur til miðdegisverðar.
flokkum í Afríku eru engisprett-
urnar jetnar. Þykja þær lierra-
manns rjettur. Þær eru bæði
soðnar og steiktar og horðaðar
með góðri lyst. Margir af þessum
Morðínyl i þakhlætisskyni
Vanþakklæti er laun veraldar, segir
gamalt máltæki, sem vanalega reyn-
ist rett. Og undantekningarnar styðja
eins og kunnugt er aSeins regluna.
Þó skal hjer sagt frá einu sjerstak-
lega góðu dæmi um undantekningu
frá þessari reglu.
AS vetrarlagi árið 1918 vildi svo
til að skólasveinn nokkur Wilhelm
Lack datt út af bryggjunni í Memel.
Hann hefði sjálfsagt druknað ef ekki
hefði borið þar að ungan mann, sem
Fritz Bernecker hjet, kastaði hann
sjer út eftir drengnum og bjargaði
honum. Þó nokkru seinna komst
Lack að því hver lífgjafi hans var.
Árið 1920 las hann í blaði að
Bernecker hefði verið dæmdur í æfi-
langt fangelsi fyrir að hafa myrt
mann til fjár. Bernecker tókst þó að
flýja úr fangelsinu, lifði hann eftir
það æfintýralífi og hnuplaði sjer til
fjár, einkum i nánd við Memel. Lack
hafði hitt lífgjafa sinn nokkrum sinn-
um og fann hann til þess að hann
ætti honuin mikið upp að unna. Lack
reyndi þó einusinni að selja Ber-
necker stolna silfurmuni, tókst það
svo illa, að hann var settur í fangelsi
og fjekk að dusa þar í eitt ár. Skömmu
seinna náðist líka í Bernecker, braust
hann þá aftur út, var tekinn og flutt-
ur í ríkisfangelsið í Insterburg.
Þegar Lack hafði setið af sjer brot
sitt rjeðist hann á skip og sigldi um
viða veröld sem kyndari. En hann
gleymdi aldrei lífgjafa sínum og sendi
honum oft bæði hækur, peninga og
blöð og skrifaði honum altaf. Loksins
fjekk hann, eitt sinn er liann dvaldi
i Hamborg, brjef frá Bernecker —
innfæddu kynstofnum, sem búa
langt frá beimsmenningunni, lita
á engisprettuna með liinum
mesta trúarfjálgleik.
hvernig hann hefir farið að lauma
því út úr fangelsinu vita menn ekki
— segir hann Lack þar nákvæmlega
hvernig liann eigi að fara að hjálpa
honum til að komast út úr fangelsinu.
Átti Lack að látast vera frændi hans
og koma í fangelsið undir þvi yfir-
skyni, og áttu þeir siðan að flýja
strax saman.
í desember í fyrra tókst Lack að
komast inn í fangelsið og fjekk að
tala við Bernecker. En flóttinn mis-
liepnaðist. Voru tveir fangaverðir
skotnir af þeim fjelögum með skamm-
byssum, sem Lack hafði tekið með
sjer. Bófarnir flýðu báðir inn í klefa
Berneckers og kom þeim saman um
að ráða sig sjálfir af dögum.
Bernecker hafði falið þrjár skamm-
byssur í klefanum, hafði hann stolið
þeim frá fangavörðunum og ætlaði
að nota þær við uppreisn, sem búið
var að ráðgera þar í fangelsinu, skaut
hann sig i hjartastað og mælti um
leið við vin sinn.
— Þú ert ennþá ungur. Þú getur í
mesta lagi fengið 15 ára fangelsisvist.
Lack opnaði síðan dyrnar og gafst
upp án nokkurs mótþróa. Spá Ber-
neckers um fimtán ára fangelsisvist
reyndist þó ekki rjett. Dómstóllinn í
Insterburg dæmdi Lack til dauða og
tók liann dauða sínum með hinni
mestu rósemi. Yfirleitt var hann
mjög rólegur og stiltur meðan á yfir-
heyrslunni stóð. En þegar hann skýrði
frá dauða vinar síns fjekk það svo
mikið á hann að hann fór að gráta.
Menn getur greint á um hvort ekki
hefði verið betra að Bernecker hefði
lofað Lack að drukna 1918 heldur en
vera þess valdandi að hann yrði
hengdur ellefu árum síðar,
Einkennileour þjðfnaður.
Kirkjan í Kosov í Ukraine á mjög
merkilegan og dýrmætan kross, sem
er alsettur dýrindis steinum. Einu
sinni á ári er krossinn tekinn upp úr
kistu. Það er við hina svokölluðu
„Jordans hátíð“, þegar fljót það, sem
rennur í námunda við bæinn er vígt.
Tveim náungum frá Lemberg hug-
kvæmdist fyrir skömmu að nota sjer
þetta tækifæri til þess að ná tangar-
haldi á krössinum. Þeir höfðu kom-
ist á snoðir um hvar vígslan átti að
fara fram. Bjett áður en hátíðin hófst

steypti annar þeirra sjer út i ískalda
ána og hann pjakkaði vök í ísinn
skamt frá. Þegar presturinn stakk
krossinum niður í vatnið var hann
rifinn af honum af ósýnilegiun mætti
og hvarf sjónum hans.
Mannþyrpingin varð dauðskelkuð
og það leið langur tími áður en hægt
var að fá lögregluna til að taka sjer
eitthvað fyrir hendur. Voru nú sótt-
ar axir og ísbrculdar og pjakkaður
upp ísinn. Á fljótsbotninum fanst lík
af manni, hjelt hann krossinum i ann-
ari hendi. Það var þjófurinn. Strax á
eftir náðist í fjelaga hans. Hann ját-
aði að þeir hefðu ætlað að stela kross-
inum. En þeir höfðu ekki gætt þess
hvað vatnið var kalt. Hafði þjófur-
inn fengið krampa og sokkið.
---x----
f NAFNI LAGANNA.
Það er ágætt að vera löghlýðinn,
en af öllu má of mikið gera, það
verður að liafa vitið með í því sem
öðru. Það er yfirleitt ágætt að hafa
vitið fyrir ráðgjafa.
Ástæðan til þess að við förum að
hugsa svona heimspekilega er sú, að
nýlega kom fyrir atvik í París, sem
ekki lýsir sjerlega mikilli hyggui.
Ríkur Parísarbúi nokluir er á ferða-
lagi upp í sveit, veiktist liann snögg-
lega og dó. Vinur hans einn, sem
jafnframt átti að sjá um dánarbúið
fór til þess að vera við jarðarförina.
En áður en hann færi skipaði hann
þjónustustúlkum hins látna að gera
hreint í húsinu á meðan. Samtímis
skipaði hann svo fyrir að ekki mætti
lileypa neinum inn fyr en hann
kæmi aftur sjálfur. Vinur hans átti
nefnilega mjög dýrmæta húsmuni,
sem enginn mátt snerta nema hann.
Stúlkurnar tóku nú til óspiltra
mála með að hreinsa og laga alt til.
En í miðju kafi kom maður úr
skiftarjettinum, hann barði og
hringdi, en stúikurnar luku ekki upp,
því þær höfðu fengið ákveðnar fyr-
irskipanir um það. Þær töluðu þó
við manninn gegn um skráargatið
og sögðu honum að hann mætti
ekki koma inn. Nú jæja þá maður-
inn átti bara að innsigla liurðina,
og þar sem hann ekki heldur hafði
uppgötvað að menn hafa fengið vit-
ið til þess að nota það, setti hann
innsigli á báðar hurðir, og fór síð-
ap burtu.
íbúðin var á þriðju hæð og stúlk-
urnar voru nú lokaðar inni og gátu
ekki koniist út. Það liðu tveir dagar
áður en vinur hins látna kom aftur
og þegar hann skyldi hvernig í öilu
lá gerði iiann boð eftir lögreglunni.
Lögreglan kom og leit á innsigling-
una og þorði ekki að hreifa hana.
Fyrst varð að gera skiftarjettinum
viðvart, en það var laugardagur og
formaðurinn hafði farið upp í sveit.
Loksins að fjórum dögum liðnum
kom tilkynning um að brjóta mætti
innsiglið og setja nýtt í staðinn. Gátu
nú stúlkurnar komist burtu. Til allrar
hainingju hafði verið til dálítill mat-
ur í búrinu svo þær þurftu ekki að
svelta. En ef nú hefði dregist að vin-
urinn hefði komið heim aftur og ef
formaður skiftarjettarins hefði dvalið
dálítið lengur í sveitinni þá er ekki
að vita liverig farið hefði. Báðir að-
iljar gerðu svo sem fýrir þá var lagt,
samt sem áður tókst það svona ó-
heppilega. Það er þessvegna að við
viljum mæla með þvi að þeir noti
vit sitt sem hafa það.
----x-----
Essex vmnur Ansaldo-liolhlaup.
Ansaldo-hlaupið er erfiðasta þol-
hlaup fyrir bifreiðar, sem haldið er
í Evrópu. Þegar síðasta hlaupið var
háð í Frakklandi í vor var aðstaðan
verri en venja er til vegna þess að
miklar rigningar höfðu gengið. Enda
komust ekki nema 62 af 87 bilum
alla leið.
Hlaupið er 4500 km. langt og í
9 köflum. Tiigangur þess er að sýna,
hvernig bílarnir standast hinar marg-
víslegu hindranir, svo sem snarbratt-
ar brekkur, grýttan eða blautan veg
o. þ. u. 1. og auk þess eru eiginleik-
ar vagnsins þrautprófaðir, t. d. hve
fljótur liann er að komast á stað með
kaldri vjelinni, hve viðbragsfljótur
hann er, hve skjótt hann getur stað-
næmst á mismunandi hraðri ferð o.
s. frv Allir vagnar sem taka þátt í
hlaupinu eru „standard“-vagnar, en
ekki sjerstaklega smiðaðir til hlaups-
ins, og er því sigur í þessu hlaupi
sönnun fyrir gæðum bifreiðarteg-
undarinnar yfirleitt.
Við siðasta hlaupið vann Hudson-
Essex verksmiðjurnar fyrstu verð-
laun, Ansaldo-bikarinn, fyrir Hud-
son Great 8“ bifreið. Jafnframt vann
verksmiðjan Dunlop- og Spido-bik-
arana fyrir fyrnefndan vagn og
„Essex Super Six“.
Vert er að veita úrslitum þessa
hlaups ntliygli lijer á landi, því is-
lenskir vegir gera fylstu kröfur til
bifreiða.
----x-----
Sá sem ekki þolir að líða ilt fyrir
hugsjón sína, hefir aidrei eignast
nokkra stóra og göfuga hugsun i
sálu sinni.
----x-----