Fálkinn - 30.08.1930, Blaðsíða 7

F A L K I N N
7
Hitaslagið.
Smásaga eftir Horacio Quiroga.
Hvolpurinn — hann var kallaður
— kom út um dyrnar og gekk
letilega þvert yfir húsagarðinn. Hann
staðnæmdist við vallarjaðarinn og
teygSi fram trýniS, meS hálflokuS
ahgun, í áttina til skógarkjarrsins
°g þefaSi út í loftiS. Hann var ró-
•egur og ánægSur meS sjálfan sig.
Hann horfSi út yfir hina tilbreyt-
WgasnauSu Chaco-sljettu, þar sem
akrar og óræktarlandflæmi skiftust
og ekki var aS sjá aSra liti en
rJÓmalit akranna og dökkva ó-
fsektarmarkanna. Á þrjár hliSar bú-
stöSvarinnar tók viS óræktin i 200
hietra fjarlægS og náSi eins langt og
aUgaS eygSi. Einungis aS vestanverð-
hnni náði plantekran töluvert lengra
Há bústöðinni, en þó mátti sjá í
fjarska hina dökku línu, þar sem ó-
esektin byrjaði.
Svona snemma morguns var bjart-
hr og hreinn svipur yfir umliverf-
mu, sem hlindar mann af ofbirtu
nm hádegið. Hvergi var ský, og eng-
inn minsti andvari. Undir hljóðnm,
silfurhvítum himninum lá akurinn og
sendi frá sjer styrkjandi svala, sem
Vakti í sál manns leiða yfir því að
vinna kannske fyrir gíg. Því nú var
auðsjáanlega nýr þurkdagur upprunn-
inn.
Nú kom Milk pabbi hvolpsins,
skokkandi yfir húsagarðinn og sett-
ist hjá honum um leið og hann
stundi af leti og góSlíðan. Hund-
arnir hreyfðu sig ekki, þvi að enn-
bá voru flugurnar ekki komnar á
kreik.
Old hafði horft drykklanga stund
á jaSar óræktarinnar. Nú kom hann
með þessa athugasemd.
— Það er svalt þennan morgun.
Milk fylgdi augnaráði hvolpsins,
einblindi í sömu áttina og deplaði
augunum annars hugar. Eftir stutta
stund sagSi hann:
— í trjenu þarna eru tveir fálkar.
Þeir Iitu snöggvast kæruleysislega
við og sáu uxa fara fram hjá þeim.
Síðan virtu þeir fyrir sjer af vana
hlutina umhverfis þá.
Um austurloftið breiddi sig pur-
PurarauSur blævængur, sem stækk-
aði og stækkaði, og sjónhringurinn
varð nú strax óskýrari en fyr um
morguninn. Milk krosslagði fram-
lappirnar og fann til einhvers sárs-
auka. Hann horfði á loppur sjer
hreyfingarlaus og þefaði siSan af
beim. Daginn áður hafði hann dreg-
ið út eina „niggvu“, sem hafði
hreiðrað um sig undir skinninu, og
Um leið og hann mintist sársaukans
tók hann að sleikja vandlega sjúku
iöppina.
— Jeg get ekki gengið, sagði hann
að endingu.
Old skildi ekki við hvað hann átti.
Milk bætli við:
— ÞaS er mikið af „niggvum".
Nú skildi hvolpurinn. Og eftir
ianga stund endurtók hann:
— ÞaS er mikið af „niggvum“.
SíSan þögðu þeir, fullvissir um
betta.
Sólin reis, og páfuglarnir í skóg-
Unum fögnuðu fyrsta geislaflóðinu
■Ueð gjallandi, lúðurkendu kvaki.
hinir höllu geislar vörpuðu gull-
hjarma yfir hundana, sem hálflokuðu
augunum og sjnádepluðu augnalok-
Unum letilega i fullsælu sinni.
Smátt og smátt tíndust þangað
Heiri hundar: Dick uppáhaldsrakk-
hin, sem altaf var svo þunglyndur;
Hrince, sem ljet skina á tvær tennur
; efra skolti, þvi aS einn kóatíapi
hafði klórað stykki úr vörinni; og
Svo Isondú, sem liafði indíánskt
Uafn. Þessir fimm veiðihundar lögð-
Ust fyrir í sólskininu og sofnuðu.
AS einum tíma liðnum litu þeir
upp. Þeir höfðu heyrt fótatak hús-
bóndans, sem gekk niður stiga hin-
ummegin i húsinu; það var óvenju
stórt og vandaS af bústöðvarhúsi að
vera, fullar tvær hæðir, sú neðri úr
leir, en sú efri úr trje með svölum
og útbyggingum eins og svissneskur
skóli. Mister Jones var með hand-
klæði á öxlinni, er hann staðnæmd-
ist við húshornið og horfði til sólar,
sem þegar var komin hátt á loft.
Augnatillit hans var sljótt og vörin
lafandi, því að hann hafði setið yfir
viskíinu sinu lengur kvöldið áður
en hans var venja.
MeSan hann var aS þvo sjer, gengu
hundarnir til hans og þefuðu af stíg-
vjelunum hans og dingluðu letilega
skottinu. Eins og öll tamin villidýr
eru hundarnir mjög naskir á að finna
hið minsta merki ölæðis hjá hús-
bændum sínum. Þeir höfðu sig ró-
lega burt og lögðust aftur i sólskinið.
En hinn vaxandi hiti kom þeim brátt
til aS flytja sig inn i forsæluna undir
svölunum.
Dagurinn þessi ætlaði að verða
eins og allir undanfarnir dag-
ar: þurt, heiðskírt veður með brenn-
andi sól í 14 tíma, svo að himininn
virtist eitt hvítglóandi eldhaf, sem
á einu augnabliki þurkaði og skrældi
jörðina. Mister Jones fór út á akur-
inn, athugaði hvað unnið hafði ver-
ið daginn áður og snjeri svo aftur
heimleiðis. Allan morguninn gerði
hann ekki neitt. Eftir morgunverS
fór hann upp á loft að sofa hádegis-
dúrinn.
Yerkamennirnir fóru aftur kl. tvö
að lúa, þrátt fyrir hinn steikjandi
hita, því illgresið ljet baðmullarekr-
una aldrei i friði. Hundarnir löbb-
uSu á eftir þeim; þeir voru gefnir
fyrir aS snuSra um akurinn siðan
veturinn áður, að þeir lærðu að
keppast við fálkana um hvítu maðk-
ana, sem plógurinn gróf upp. Þeir
lögðust nú sinn undir hvert baðm-
ullartrjeð og biðu þess másandi að
sjá, hvað skóflan græfi upp úr mold-
inni.
Hitinn óx stöðugt. Kyrð hvildi yf-
ir umhverfinu og blindandi skært
ljós, en í öllum áttum iðaði tibráin
í loftinu, svo maður fjekk verk i
augun. Verkamennirnir unnu þegi-
andi. Á höfðinu höfðu þeir klúta
lauslega vafða niður á eyru. Þegar
þeir rótuSu upp moldinni lagði heita
svækju framan í andlit þeirra. Hund-
arnir færðu sig úr einum stað í ann-
an til að vera í meslu forsælunni.
Þeir lögðust ýmist endilangir eða
settust á afturlappirnar til þess að
eiga hægra meS að anda.
Skaml frá þeim var litið leirflag,
sem ekkert hafði verið gert til að
rækta. Þar sá nú hvolpurinn alt i
einu hvar mister Jones sat á trjábol
og horfði fast á hann. Old reis á
lappirnar og dinglaði rófunni. Hin-
ir stóðu lika upp, en hárin risu á
þeim.
— Þetta er húsbóndinn! hrópaði
hvolpurinn, því hann furSaði sig á
háttalagi liinna.
— Nei, það er ekki hann, mælti
Dick.
Þeir stóðu fjórir saman og urruðu
lágt, án þess að hafa augun af mister
Jones, þar sem hann sat hreyfingar-
laus og starði á þá. Hvolpurinn vildi
ekki trúa öðru en þetta væri hann
og ætlaði til hans, en þá fitjaði
Princc upp á trýnið i aðvörunar-
skyni.
— Það er ekki hann, það er dauð-
inn.
Hvolpurinn varð svo skelkaður,
að hárin risu á hálsinum og hann
hörfaði aftur til hinna.
— Er það húsbóndinn dauður?
spurði hann kvíðafullur. Hinir svör-
uðu ekki, en fóru að gelta i ákafa
og mynduðu sig til að gera atlögu,
en skorti liug. Mister Jones hreyfðist
ekki, en smá óskýrðist, uns hann
hvarf út í iðandi loftiö.
Þegar verkamennirnir heyrðu
gjammið i hundunum, litu þeir upp,
en sáu ekkert. Þeir hugðu að kannske
væri einhver hestur kominn inn á
ekruna, en þegar þeir sáu að svo
var ekki, beygðu þeir sig aftur yfir
vinnu sína.
Veiðihundarnir skokkuðu heim að
skálanum. Hvolpurinn var enn með
hárið rísandi og í geðshræring sinni
fór hann ýmist á undan eða snjeri
aftur til fjelaga sinna. Hann vissi
nefnilega af reynslu annara hunda,
að þegar einhver er feigur, birtist
svipurinn hans.
— Og hvernig vitið þiS, að þaS
sem við sáum var ekki húsbóndinn
lifandi? spurði hann.
— ÞaS var eklci hann, svöruðu hin-
ir önuglega ....
ÞaS var þá dauðinn, og honum
lilaut að fylgja húsbóndaskifti, ýmis-
legt mótlæti, spark og hungur. ÞaS
sem eftir var dagsins höfðust þeir
við hjá húsbóndanum, þungir í skapi
og vel á verði. ViS hvaS litið hljóS
sem heyrðist, urruöu þeir, án þess
að vita að hverju. Mister Jones var
ánægður yfir því, hvaS þeir voru
órólegir og gættu hans vel.
Þegar sólin hvarf loksins bak við
svarta pálmalundinn hjá læknum og
silfurljósa nóttin færði kyrð yfir bú-
stöðina, lögðust hundarnir fyrir und-
ir skálaveggnum, en mister Jones
hóf viskidrykkjuna sína á efsta loft-
inu. Um miðnætti heyrðu þeir fóta-
tak hans, því næst að hann lagði stíg-
vjelin frá sjer á trjególfið, og þá var
slökt. Hundarnir fundu þá enn betur,
að húsbóndaskifti voru i nánd, og
undir vegg slcálans, þar sem þeir
voru nú einir, byrjuðu þeir að
söngla. Þeir söngluðu allir í kór og
spangóluðu eins og þeir hefðu óstöðv-
andi ekka og væru alteknir af hrygð.
Hvolpurinn gelti í sífellu. Þaö leið á
nóttina. Eldri hundarnir hjeldu á-
fram að spangóla i tunglskininu,
teygðu trýnið upp í loftið, hryggir á
svipinn yfir húsdýraraunum sinum.
Húsbóndinn, sem þeir voru nú að
missa, hafði verið þeim mjög góður
og gefið þeirn nóg að jeta.
Morguninn eftir var mister Jones
fyrstur til að sækja múldýrin og
spenna þau fyrir arfagrefið, og var
hann að lúa til kl. níu. Þó var hann
ekki ánægður. BæSi hafði ekran al-
drei verið vel lúð, og svo bitu spað-
arnir ekki og þar sem múldýrin
gengu greitt þá risti arfagrefið ekki
eins djúpt og skyldi. Mister Jones
tólc sig þá til og brýndi spaðana; en
þegar hann var að setja þá á aftur,
brotnaði einn skrúfnagli, sem hafði
ekki veriÖ í l’agi, þegar vjelin var
keypt. Hann sendi þá einn verka-
manninn til næstu bústöðvar og
fjekk honuin hest sinn, sem var besti
gripur, en orðinn mæðinn vegna hit-
anna. Jones leit til sólar. Hún var i
hádegisstaÖ. Hann skipaði honum að
hleypa hestinum aldrei. SiSan borð
aði hann morgunverð og fór upp á
loft. Hundarnir höfðu ekki skilið við
hann allan morguninn, en nú urðu
þeir eftir undir skygninu.
Hádegisstundin var þvingandi,
alstaðar þögn og skellibirta. Alt um-
hverfið var hulið móðu vegna upp-
gufunar frá jörðunni. Hvíta l.eir-
moldin í húsagarðinum varpaði lóð-
rjettum sólargeislunum frá sjer og
líktist vellandi, bráðinni glóð. VeiSi-
hundarnir inóktu syfjaðir í skugg-
anum.
— ÞaS hefir ekki birst aftur, sagði
Dick.
Þegar Old heyrði þetta orð „birst“,
sperti hann eyrun. SiSan reis hann
upp og fór aS gelta, án þess að finna
nokkra aðra ástæðu til þess, en minn-
inguná frá deginum áður. Eftir
stundarkorn þagnaði hann eins og
hinir og fór að verja sig fyrir flug-
unum.
— Það kom ekki aftur, bætti
Isondú við.
— Það var sandeðla undir rægon-
trjenu, var það fyrsta, sem Prince
mundi eftir aS segja.
í þessu kom hæna með opinn
gogginn og baðaSi vængjum og tif-
aði þunglaraalega yfir logheitan
húsagarðinn. Prince fylgdi henni
letilega með augunum, og stökk svo
eins og skot á lappir.
— Þar kemur það aftur! gjamm-
aði hann.
í norðurenda húsagarðsins sást,
hvar hesturinn, sem verkamaðurinn
reið, kom einsamall. Hundarnir settu
kryppu upp úr bakinu og geltu hvor
í kapp við annan, en þó smeykir, að
DauSanum, sem nálgaðist þá. Skepn-
an gekk með höfuðiö niður við jörð,
óákveðin, að þvi er virtist, hvert
halda skyldi. Þegar hún kom upp
undir skálavegginn snjeri hún sjer
að brunninum og eyddist smámsam-
an i liinu sterka sólskini.
Mister Jones kom niður. Hann
hafði ekki getað sofnað. Hann ætl-
aði að fara að setja saman arfagref-
ið, þegar hann óvænt sá, hvar verka-
maðurinn kom ríðandi. Hann hlaut,
þrátt fyrir skipun liúsbóndans, að
hafa hleypt hestinum, úr þvi hann
var svo snemma kominn aftur. Jones
setti ofan í við hann með allri sinni
meðfæddu stillingu, en hinn svaraði
með útúrdúrum. Strax og veslings
skepnan var laus skalf hún eins og
hrísla með hangandi hausinn og af-
artíðan andardrátt og valt á hlið-
ina. Mister Jones skipaði verkamann-
inum strax út á akurinn, eins og
hann stóð, með keyriS í hendinni,
til þess að þurfa ekki aS hlusta á
vafninga hans þangað til hann ræki
hann úr vistinni.
Nú voru hundarnir ónægðir. DauS-
inn, sem sat um húsbónda þirra,
hafði látið sjer nægja hrossið. Þeir
urðu nú kátir og lausir við áhyggj-
ur, og ætluðu þessvegna að fara á
eftir verkamanninum, sem þegar var
kominn all-langt burtu. Þá heyrðu
þeir mister Jones kalla á eftir hon-
um og biðja hann um skrúfnaglann.
Hann hafði engan skrúfnagla komið
með; skemman hafði veriö lokuð,
umsjónarmaðurinn hafði sofið o. s.
frv. Mister Jones svaraði engu, setti
upp hjálm sinn og fór sjálfur aS
sækja hlutinn. Haim þoldi hitann
engu ver en verkamennirnir, og auk
þess var gangan gott meSal viS hans
vonda skapi.
Hundarnir fylgdu honum, en staS-
næmdust undir fyrsta vínaldin-
trjenu; þehn fanst altof heitt. Þar
stóðu þeir kyrrir og horfðu á eftir
lionum þungbúnir og kvíðafullir.
Loksins gátu þeir ekki þolað að vera
einir eftir, svo þeir löbbuðu upp-
gefnir í humáttina á eftir honum.
Mister Jones fjekk skrúfnaglann
og hjelt heimleiðis. Til þess að stytta
sjer leið og forðast moldrykið á hin-
um bugðótta vegi, gekk hann beint
af auga heim að bústöðinni. Þegar
liann kom að ársprænunni tók við
þjettvaxið og hávaxið reyrengi, sem
hafði veriS látiS eiga sig frá ómuna-
tið. Lyngfljetturnar mynduðu brjóst-
háa veggi innan um reyrinn. ÞaS
hefði verið íullerfitt að komast þar
í gegn, þótt svalt væri í veðri, en í
slíkum eldhita mátti það heita ógern-
ingur. Mister Jones fór samt yfir,
ýtti skrælnuðum hálminum til hlið-
ar, sem var leirugur eftir vextina i
ániii; honum lá viS köfnun af
þreytu og beiskri gasefnasvækju,
sem fylti loftið.
Loksins komst hann út úr ófær-
unni og staðnæmdist við jaðarinn;
en hann gat ekki verið kyr vegna
þreytu og hins brennandi sólarhita,
og hjelt aftur af stað. Við hinn óþol-
andi hita, sem vaxið hafði látlaust
Framhald á bls. 15.