Fálkinn - 06.12.1930, Side 11
F A L K I N N
11
Yngstu lesendurnir.
Saga af tveimur bæjum.
Náttúrulýsing frá Canada.
Það lieyrðist skvamp þegar skottið
skall á vatnsfletinum, svo aS berg-
málaSi yfir þvera tjörnina. Sá sem
skoltiS átti var lítill bjór og hann
lokaSi eyrum og augum, beygSi sig
í keng og fór niSur á botn. ÞaS var
skrítiS, skottiS á þessu dýri, breitt
og flatt og eins og sagarbiaS á rend-
urnar, alþakiS einhverju, sem mest
líktist hreistri á ‘fiski. Eftir stutta
stund rak bjórinn aftur brúnan haus-
inn upp úr vatninu og hann og syst-
kini hans fóru nú í eltingaleik um
tjörnina. Skritnastur af þeim öllum
var þessi, sem jeg minstist á, og sem
viS skulum kalla „bjórinn okkar“.
Einu sinni tókst bjórnum okkar aS
komast hjá gildru, sem hafSi rjett
aS segja veitt hann, en viku seinna
lenti hann eitt kvöld eitt í gildru og
nú beiS hans eitt af óttalegustu æfin-
týrum, sem hann upplifSi á æfi sinni.
sinn úr leir og spítum, meS einni
stofu en úr lienni lágu tvenn jarS-
göng, sem komu út undir vatnborS-
inu í tjörninni. ViS efri endann á
tjörninni grófu bjórarnir fimm metra
löng jarSgöng, líka meS dyrnar
undir vatnsborSinu; þangaS ætluSu
þau aS flýja ef' bærinn þeirra yrSi
lagSur í eySi af spellvirkjunum.
Frá dyrunum hallaSi ganginum
jafnt og þjett upp í þurra stofu, sem
var beint undir rótunum á stóru trje.
Þar upp meS rótunum voru tvær
eSa þrjár glufur, nærri því byrgSar
af mosa og laufi, svo aS ekki var
hægt aS sjá þær utan frá. En þarna
fengu bjórarnir loft í stofuna og svo-
litla birtu. Stofan var nógu stór til
þess aS rúma stóra fjölskyldu.
Veturinn leiS en i mai fjölgaSi í
kotinu. Og um Jónsmessu kom önn-
ur bjórafjölskylda og bygSi sjer kofa
viS efri endann á tjörninni.
Bjórarnir Icika sjer á trjástofmim.
Bærinn sem bjórin okkar sá fyrsta
dagsins ljós í var orSinn æfa gam-
all. Enginn veit hvenær fyrstu hand-
tökin voru gerS aS uppistöSunni
kringum hann, þessari uppistöSu,
sem breytti parti af síkinu í stöSu-
poll; kynslóS eflir kynslóS af bjór-
um hafSi unniS aS þessu og bygt
kofana og hækkaS þá eftir því sem
vatniS hækkaSi í tjörninni.
Fyrsta æfiár bjórsins okkar var
bjart og áhyggjulaust, en svo var
úti friSurinn og hann varS aS fara
aS þræla eins og hinir. Foreldrar
hans höfSu felt stór trje og nú byrj-
uSu aSdrættirnir og bjórinn okkar
varS aS vinna eins og hann gat.
Eina dimma nótt í nóvember fór
pabbi hans, sem var hygnastur af
öllum gömlum bjórum í bænum út
aS vinna, en kom ekki aftur. VeiSi-
maSur hafSi fundiS bæinn, og af því
aS hann vissi aS þaS var um aS gera
aS veiSa fyrst elsta bjórinn, því aS
annars mundi hann aSvara alla liina
bæjarbúana, setti hann gildru viS
vinnustaS þess gamla og hann gekk
i gildruna. En þaS bar fleira viS
þessa sömu nótt. Annar gamall bjór,
heimilisfaSir stórrar fjölskyldu beiS
bana viS þaS, aS hálfnagaS trje datt
ofan á hann. Á þennan hátt misti
bærinn tvo af bestu borgurum sín-
um sömu nóttina og þaS voru ein-
mitt þeir, sem bærinn mátti síst vera
án. Ef þeir hefSu lifaS mundu þeir
ef til vill hafa sjeS fyrir hættuna,
sem steSjaSi aS bænum og getaS
varaS alla bæjarbúa viS henni i tíma,
og komiS öllum bæjarbúum í burt.
En nú stóS veiSimanninum opin leiS
aS bænum og þaS var hörmulegt aS
vita, hvernig mamma bjórsins okk-
ar og systkini hurfu hvert af ööru
næstu daga.
Bjór fli/tiir timbur.
Saga þessa kvölds og næturinnar
á eftir verSur víst aldrei skrifuS
nema í aSalatriSum, og þaS er kann-
ske gott. En jcg get sagt ykkur dá-
lítiS af þvi sem gerSist. MeSan bjór-
inn okkar barSist viS aS losa sig
úr gildrunni og sneri og togaSi á
allan hátt heyrSi hann bresta í ein-
hverju og hann fann um leiS til á-
kafs sársauka, því aS handleggurinn
á honum hafSi brotnaS i stálkjafti
dýrabogans. Svo togaSi hann og tog-
aSi þangaS til skinniS rifnaSi og
hold og sinar slitnuSu í sundur.
Hann liafSi mist hægri höndina og
var svo yfir kominn af þreytu, aS
honum fanst hann vera aS deyja.
En þegar hann hafSi húkt svona
litla dástund stund, þá herti hann
upp hugann og tók á því sem hann
átti til. Hann var frjáls og synti i
næsta kofa og lagSist til hvíldar þar.
VeiSimaSurinn hjelt áfram ofsóknum
sínum, og undir voriS voru ekki
nema fáir bjórar eftir og þeir tóku
þaS ráS aS flýja bæinn. Sár kunn-
ingja okkar hafSi gróiS um veturinn
og hann liafði gengiö í hjónaband
undir eins og hann var gróinn, en
þeim hjónunum fanst sjálfsagt aS
flýja, og nú reikuSu þau um, til þess
aS finna hentugt horgarstæSi á ný.
Loks fundu þau langt inn i skógi
hentugan blett, þar sem sýki rann
i hörSum leirfarvegi og þar tóku þau
til óspiltra málanna. Fyrsta áriS
reyndu þau ekki aS hækka vatns-
rensliS nema um eitt fet, þvi aS þaS
var svo margt annaS, sem þau þurftu
aS gera. Nokkrum metrum fyrir of-
an stífluna var há grasivaxin þúst,
sem orSiS hafSi eyja viS þaS aS vatn-
iS hækkaSi og þar bygSu þau kofann
Vppistaðan er gerð.
..ÁriS eftir voru bæjarbúar orSnir
18 og um haustiS voru bygS fjögur
ný hús. En bjórinn okkar og kon-
an hans voru þó landnámsmennirnir
þarna og þessvegna í mestum heiSri
liöfS. Hann var líka talinn reyndasti
bjórinn í öllum bænum, alveg eins
og hann pabbi hans hafSi vcriS i
hinum.
Næstu árin voru friSarár og ham-
ingjuár. En svo bar þaS viS einn
dag í febrúar þegar bjórinn okkar
og konan hans brugSu sjer út í tjörn
til þess aS leita sjer aS jurtarótum
og liöfSu fundiS þær og byrjaS aS
snæSa, aS þau heyrSu raddir á ísn-
um uppi yfir sjer. Þau forSuSu sjer
í flýti aS næstu holu og voru þar
þaS sem eftir var dagsins. Einhverjir
Indíánar höfSu fundiS bæinn og
hugsuSu meS sjer: „f þessari tjörn er
nóg af bjórum til þess aS selja fyrir
alt þaS, sem viS þurfum aS taka
út hjá kaupmanninum í heilt ár. En
þaS sem þeir fengu hjá kaupmann-
inum var tóbak og brennivín.
ÞaS mundi vitanlega verSa of langt
mál aS segja frá hvernig Indiánarnir
.\:V. X?:
Bjóraheimilið og leyniherbergi þeirra.
veiddu alla bjórana í tjörninni nema
þessa tvo, sem höfSu forSaS sjer og
komist nokkra kilómetra upp meS
síkinu og bygt sjer nýtt hús. Um
voriS átti gamla konan einn unga,
en hann var dauSur þegar hann
fæddist og skömmu síSar dó hún
sjálf. Gamli bjórinn okkar ranglaSi
þá einn burt i öngum sinum og festi
sig loks í gildru, eins og hann pabbi
hans hafSi gert á undan honum.
Þar lá hann þangaS til veiSimaSur
fann hann. SkinniS af honum var
orSiS ljelegt og laust á því háriS, svo
aS veiSimaSurinn fjekk ekki nema
einn dollar fyrir þaS.
Aðalumboð fjTÍr
Penta og Skandia.
■ Þessi RAKBLÖD bita best — eru ■
■ endingargóS og ódýr. — Fást i ■
; mörgum sölubúSum og i •
■ ■
I Heildverslun I
Garðars Gislasonar.
: :
M á I n i n g a -
vörur
Veggfóður
Landsins stærsta úrval.
»MÁLARINN«
Reykjavík.
Vátryggi ngaif jelagið NYE \
1 ^ANSKE siofnað 186b tekur \
\ að sjer Ll^Th'YGGlNGAR j
I og BP.UNaTfíYtrGIXGAli \
■ ———■ ..... ......... ■
: allskonar með bestu vá- ■
■
I tryggingarkjörum.
■ ■
: Aðalskrifstofa fyrir Island: f
Sigfús Sighvatsson,
Amtmannsstía 2.
Léreltstuskur kaupir Berbertspreut